Ofbeldi í æsku hefur áhrif á taugakerfið

Ný rannsókn er líklega sú fyrsta til að sýna fram á hversu afgerandi áhrif ofbeldi getur haft á óþroskaðar sálir. Ofbeldi er ekki bara eitthvað sem börn gleyma eða þurfa að jafna sig á. Það getur breytt því hvernig efnaskipti eiga sér stað í heilanum.

Hendi 26.09.2017
Auglýsing

Þegar ein­stak­lingar verða fyrir ofbeldi á upp­vaxt­ar­árum sín­um, hvort sem er and­legt, lík­am­legt eða kyn­ferð­is­legt, getur það haft ævi­langar afleið­ingar fyrir við­kom­andi. Vel er þekkt að ein­stak­lingar sem hafa þurft að takast á við slík áföll glíma oft við þung­lyndi á full­orð­ins árum og sjálfs­morð­s­tíðni meðal þeirra end­ur­speglar einnig þær alvar­legu afleið­ingar sem fólk horfir fram á.

Sam­kvæmt nýlega birtri rann­sókn sem unnin var við McG­ill há­skóla í Kana­da, eru þessi áföll ekki bara mæl­an­leg með þung­lynd­is­grein­ingum og sjálfs­morð­um. Við getum einnig séð þessi áhrif á stórum og smáum breyt­ingum í tauga­kerf­inu.

Hóp­ur­inn við McG­ill há­skóla vann út frá­ þeirri til­gátu að það að upp­lifa ofbeldi hefði áhrif á utan­gena­erfðir ein­stak­linga. Utan­gena­erfðir (epig­enet­ics) eru breyt­ingar og merk­ingar á pökkun erfða­efn­is­ins sem hafa áhrif á hvernig gen eru tjáð.

Auglýsing

Til að skoða þetta not­að­ist hóp­ur­inn við safn sýna úr heilum alls 78 ein­stak­linga. Þriðj­ungur sýn­anna komu frá heil­brigðum við­mið­un­ar­hóp, þriðj­ungur voru til­komin frá fólki sem hafði fallið fyrir eigin hendi en átti sér ekki sögu um ofbeldi í æsku. Síð­asti þriðj­ungur sýn­anna til­heyrðu ein­stak­lingum sem einnig höfðu fallið fyrir eigin hendi og áttu sér sögu um ofbeldi í æsku.

Þegar erfða­efni mis­mun­andi hópa var borið saman kom í ljós að þeir ein­stak­lingar sem höfðu orðið fyrir ofbeldi sýndu breyt­ingar í tján­ingu gena sem koma við sögu í myndun og við­haldi mýel­ín-slíðra. Þegar vef­ur­inn sjálfur var svo skoð­aður með til­liti til mýel­ín-slíðra kom einnig í ljós að ein­stak­lingar sem orðið höfðu fyrir ofbeldi voru með mark­tækt minna slíður utan um tauga­frumur sínar ein þeir sem ekki höfðu orðið fyrir ofbeldi.

Mýel­ín-slíður eru sam­sett úr sér­stökum frumum sem vefja sig utan um langar tauga­frumur til að auka skil­virkni tauga­boða. Slíðrin búa til nokk­urs konar stak­steina fyrir tauga­boðin að hoppa á milli, svo í stað þess að taka langan tíma í að ferð­ast eftir löngum símum tauga­frumna, hoppa boðin yfir slíðrin og þannig ber­ast þau fyrr.

Þessi slíður taka að mynd­ast utan um frumur tauga­kerf­is­ins í kringum fæð­ingu ein­stak­lings og halda svo áfram að þroskast fram á full­orð­ins ár. Í tauga­hrörn­un­ar­sjúk­dómum á borð við MS, þar sem sjúk­lingar missa hægt og bít­andi tauga­kerfið eru þessi mýa­lín-slíður gjörn á að eyð­ast.

Ofan­greind rann­sókn er lík­lega sú fyrsta til að sýna fram á hversu afger­andi og áþreif­an­leg áhrif ofbeldi getur haft á óþroskaðar sál­ir. Ofbeldi, af hvaða tagi sem það er, er ekki bara eitt­hvað sem börn gleyma eða þurfa að jafna sig á. Það getur raun­veru­lega breytt því hvernig efna­skipti eiga sér stað í heil­an­um.

Þetta er kannski eitt­hvað sem ráða­menn lands­ins ættu að hafa í huga þegar lög um upp­reist æru koma til end­ur­skoð­un­ar.

Fréttin birt­ist fyrst á Hvat­an­um.

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira úr sama flokkiFólk