Spútnik sprautað í Rússa: Hefja bólusetningu í stórum stíl eftir helgi

Um helgina hefjast bólusetningar á forgangshópum í Moskvu með bóluefninu Spútnik V. Tvær milljónir skammta eru sagðar til. Reuters-fréttastofan segir suma ríkisstarfsmenn upplifa þrýsting um að taka þátt í klínískum tilraunum á virkni bóluefnisins.

Rússneska bóluefnið Spútnik V er á leið í dreifingu. Um helgina geta Moskvubúar í forgangshópum fengið fyrri sprautu sína.
Rússneska bóluefnið Spútnik V er á leið í dreifingu. Um helgina geta Moskvubúar í forgangshópum fengið fyrri sprautu sína.
Auglýsing

Um helg­ina verður byrjað að bjóða for­gangs­hópum í Moskvu, höf­uð­borg Rúss­lands, upp á að gang­ast undir bólu­setn­ingu gegn COVID-19 með rúss­neska bólu­efn­inu Spútnik V. Vla­dimír Pútín for­seti hefur fyr­ir­skipað að almennar bólu­setn­ingar á stórum skala skuli hefj­ast í Rúss­landi í næstu viku. Um tvær millj­ónir skammta eru þegar sagðir til reiðu.

For­set­inn skip­aði rík­is­stjórn­inni að hefja bólu­setn­ingar síð­asta mið­viku­dag, ein­ungis nokkrum klukku­tímum eftir fregnir bár­ust af því að Pfiz­er-­bólu­efnið hefði fengið skil­yrt mark­aðs­leyfi í Bret­landi og til stæði að hefja bólu­setn­ingu þar í næstu viku. Rúss­nesk yfir­völd gáfu leyfi til þess að hefja bólu­setn­ingar með Spútnik V strax í lok ágúst og munu um 100.000 manns þegar hafa verið bólu­sett.

En nú á að setja allt af stað. Borg­ar­stjóri Moskvu, Sergey Sobyan­in, gaf út í gær að lækn­ar, kenn­arar og starfs­menn félags­þjón­ust­unnar í borg­inni yrðu fyrstir til þess að eiga kost á bólu­setn­ingu í bólu­setn­ing­ar­mið­stöðvum sem settar yrðu upp víða um borg­ina.

Auglýsing

Full­yrt að Spútnik veiti vörn í yfir 95 pró­sent til­fella

Rúss­neska bólu­efnið er þróað af Gam­aleya-­stofn­un­inni í Moskvu, opin­berri rann­sókn­ar­stofnun í far­alds- og örveru­fræði. Segja fram­leið­end­urnir að búið sé að forp­anta yfir 1,2 millj­arða skammta af Spútnik og að áhug­inn á rúss­neska bólu­efn­inu sé mik­ill utan land­stein­anna.

Þegar er búið að flytja prufu­skammta til Ung­verja­lands (við litla kátínu Evr­ópu­sam­bands­ins), Serbíu, Ind­lands, Venes­ú­ela og Sam­ein­uðu arab­ísku fursta­dæmanna, auk fleiri ríkja. Búið er að skrifa undir samn­inga um að bólu­efnið verði fram­leitt í stórum stíl í bæði Ind­landi og Suð­ur­-Kóreu. Hér að neðan má sjá mynd­band af flutn­ingi á skömmtum frá Rúss­landi til Ind­lands.

Þriðja stigs klínískar rann­sóknir á bólu­efn­inu standa enn yfir, en full­yrt er af hálfu fram­leið­enda að þær bráða­birgða­nið­ur­stöður sem liggi fyrir sýni fram á virkni í 95 pró­sent til­fella 42 dögum eftir fyrsta skammt og engar alvar­legar auka­verk­an­ir. 



Vest­rænir vís­inda­menn hafa þó lýst yfir efa­semdum um nið­ur­stöður sem voru birtar í lækna­tíma­rit­inu Lancet fyrr í ferl­inu, en fram­leið­endur bólu­efn­is­ins og rúss­nesk stjórn­völd hafa vísað því á bug sem áróð­urs­brögð­um. Vest­ur­lönd vilji grafa undan góðu og traustu bólu­efni Rússa.

Hvað sem alþjóða­póli­tík­inni líður þá eru margir innan Rúss­lands efins um bólu­efn­ið, sem byggir á eitla­veiru­tækni svip­aðri þeirri sem Astr­aZen­ica og John­son & John­son not­ast við í sinni þró­un.

Rík­is­starfs­menn upp­lifa þrýst­ing um að ger­ast til­rauna­dýr

Í ítar­legri umfjöllun Reuters-frétta­stof­unnar sem birt­ist í dag kemur fram að enn hafi bara um 20 þús­und þátt­tak­endur feng­ist í stóru þriðja stigs til­raun­ina, af þeim 40 þús­undum sem þurfi að taka þátt.

Reuters segir suma rík­is­starfs­menn hafa verið beitta þrýst­ingi um að taka þátt í rann­sókn­inni og láta bólu­setja sig. Pressan kom í sumum til­fellum frá þeirra yfir­boð­ur­um, sem höfðu fengið það verk­efni að fá ákveðið marga starfs­menn sína til þess að ger­ast sjálf­boða­lið­ar.

Frétta­menn Reuters í Moskvu fóru á stúf­ana og ræddu við þátt­tak­endur sem komnir voru á heilsu­gæslu­stöðvar til að bjóða sig fram til þátt­töku í til­raun­inni nokkra daga í októ­ber og nóv­em­ber. Alls var farið á þrettán mis­mun­andi stöðvar og rætt við 32 þátt­tak­end­ur. 

Af þeim sögð­ust 30 hafa heyrt af klínísku rann­sókn­inni í vinn­unni. Tutt­ugu og þrír sögð­ust vera á staðnum af fúsum og frjálsum vilja en níu manns sögðu að það væri ekki alfarið til­fellið. Öll voru þau starfs­menn hjá hinu opin­bera og ræddu við Reuters í trún­að­i. 

„Það er ómögu­legt að segja nei, það er bara ekki hægt,“ segir einn mið­aldra maður sem starfar sem sjúkra­flutn­inga­maður í Moskvu. Vinnu­veit­endur hans full­yrtu í svari við fyr­ir­spurn Reuters að eng­inn starfs­maður þaðan hefði verið þving­aður eða beittur þrýst­ingi til þess að ger­ast sjálf­boða­lið­i. 

Mynd: Gamaleya-stofnunin í Moskvu

Svip­aða sögu um þrýst­ing sögðu kenn­ari, tveir heil­brigð­is­starfs­menn og götu­sópari, sem Reuters ræddi við á einni heilsu­gæslu­stöð í úthverfi Moskvu. 

Spurður hvort hann hefði getað hafnað beiðni um að fara í bólu­setn­ingu svar­aði götu­sópar­inn hlæj­andi: „Nei, við vinnum fyrir hið opin­ber­a.“

Ekk­ert af þeim níu sem sögð­ust hafa mætt gegn eigin vilja end­uðu þó á að ger­ast þátt­tak­endur í til­raun­inni. Ýmist stóð­ust þau ekki læknis­próf eða þá að heil­brigð­is­starfs­fólkið sem starfar við klínísku rann­sókn­ina veitti þeim ein­hverja tylli­á­stæðu fyrir því að taka ekki þátt.

Blaða­maður mætir í sprautu

Frétta­rit­ari þýska blaðs­ins Deutche Welle í Moskvu er þó búinn að láta bólu­setja sig með Spútnik, en hann ákvað að láta slag standa og taka þátt í til­raun­inni eftir að hafa séð vini sína veikj­ast alvar­lega og þurfa að sæta langri ein­angrun eftir að hafa smit­ast af COVID-19.

Hann lýsir því í pistli á vef DW að hann hafi fengið sömu auka­verk­anir og fram­leið­endur Spútnik V hafa gefið út að eðli­legt sé að fylgi spraut­unni. Höf­uð­verk­ur, tölu­verður hiti (38,6°C) og vöðva­verkir voru á meðal ein­kenna sem blaða­mað­ur­inn fann fyr­ir. Hann seg­ist hafa glað­st, þar sem auka­verk­an­irnar þýði að hann hafi fengið bólu­efni, ekki lyf­leysu.

Auka­verk­an­irnar voru svo að mestu horfnar næsta dag. „Eftir þrjár vikur fæ ég annan skammt. Mér skilst að mótefni eigi að byrja að mynd­ast 42 dögum eftir fyrsta skammt. Hins vegar á eftir að koma í ljós hvort þau muni í raun geta komið í veg fyrir COVID-19,“ skrifar frétta­rit­ar­inn í pistli sín­um, frá Moskvu.

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira úr sama flokkiErlent