Ég get ekki séð að það sé ómál­efna­legt, eins og sumir halda nú fram, að velta því fyrir sér hvort það að inn­leiða orku­lög­gjöf Evr­ópu­sam­bands­ins sé í þágu okkar sem þjóð­ar.

Und­an­farin ár hafa ótal einka­að­ilar sótt um leyfi til að virkja um allt land - með svo­nefndum smá­virkj­un­um, sem eru und­an­þegnar umhverf­is­mati. Sam­an­lagt gæti orku­fram­leiðsla þess­ara aðila numið ein­hverjum hund­ruð­u­m ­megawött­um. Margar þess­ara smá­virkj­ana eru í eig­u fjár­fest­ing­ar­sjóða.

Annað sem er að ger­ast í orku­málum eru vind­myll­ur. Eftir því sem próf­an­ir Lands­virkj­un­ar ­sýna, eru vind­myllur afar hag­kvæmar hér­lendis þar sem vind­magn á Íslandi er mun meira en almennt ger­ist í Evr­ópu. Nú þegar liggja fyrir áætl­anir um að byggja stóra vind­myllu­garða hér­lendis fjár­magn­aða af atvinnu­fjár­fest­um.

Þess vegna mun það ger­ast, í náinni fram­tíð, að einka­að­ilar eigi orku­fram­leiðslu­fyr­ir­tæki hér á landi sem full­nægi orku­þörf sæstrengs.

Þá yrði orðin að veru­leika grund­vall­ar­breyt­ing á orku­málum Íslend­inga, óháð því hvaða skoðun menn hafa á þeirri breyt­ingu, en ég ætla ekki að fara út í þá sálma hér.

Ég spyr mig hins vegar að þessu:

– Getum við staðið gegn einka­að­ilum ef þeir gera kröfu um að leggja hér sæstreng fyrir þeirra eigin orku­fram­leiðslu og á þeirra eigin kostn­að?

– Erum við í þeirri stöðu í fram­tíð­inni, eftir að hafa inn­leitt hér lög­gjöf um að ­mark­aðsvæða orku­fram­leiðslu (þriðja orku­pakk­ann), að neita einka­að­ilum um lagn­ingu sæstrengs?

Þessu finnst mér ég bara ekki hafa fengið nein svör við frá þeim sem vilja nú inn­leiða lög­gjöf­ina.

Ég kynnt­ist því í gegnum störf mín fyr­ir­ InDefence hóp­inn að það getur verið erfitt að eiga við stóra hags­muna­að­ila þegar þeir róa öllum árum að því að sann­færa alþing­is­menn, stofn­anir rík­is­ins og almenn­ing um sjón­ar­mið sín. Það kom skýrt fram þegar vog­un­ar­sjóð­irnir sem höfðu keypt eignir upp á meira en eina þjóð­ar­fram­leiðslu á bruna­út­sölu í hrun­inu! Þeir réðu til sín alla okkar bestu lög­fræð­inga og áróð­urs­meist­ara til að hafa áhrif á lög­gjafann og stofn­anir rík­is­ins. Þannig tókst þeim að spara sér hund­ruð millj­arða á kostn­að Ís­lend­inga ­með afslætti á útgöngu­skatti (svoköll­uðum stöðu­leika­fram­lög­um) sem náð­ist fram með hræðslu­á­róðri um lög­sóknir - þrátt fyrir að hafa engan sið­ferði­legan eða laga­legan rétt á slíkum afslætt­i. 

Það getur verið erfitt að standa gegn slíku.

Önnur spurn­ing sem mér finnst ósvöruð í þessu sam­hengi er að ef þessi staða kemur upp, þ.e. að einka­að­il­ar ­leggi hér sæstreng, þá er stutt í það að sam­keppn­is­lög­gjöf Evr­ópu­sam­bands­ins komi í veg fyrir það að ríkið geti átt Lands­virkjun áfram þar sem hún yrði „mark­aðs­ráð­andi” á orku­mark­að­inum með yfir­gnæf­andi mark­aðs­hlut­deild. Þetta er alla vega að ger­ast í Frakk­landi, að því er mér skilst.

Ég er ekki sér­fræð­ingur á sviði orku­mála og ég vona að áhyggjur mínar séu óþarf­ar. Ég verð þó að segja að þau rök sem hafa verið sett fram til að styðja þriðja orku­pakk­ann eru ekki til þess fall­inn að minnka þessar áhyggjur mín­ar.