Ég tek hér fyrir þá þætti sem lúta að lík­indum með frá­sögn Guð­mundar Agn­ars­sonar í lög­reglu­skýrslum frá því í októ­ber 1975, um för hans til Kefla­víkur og báts­ferð til að sækja smygl þar sem Geir­finnur beið bana ann­ars vegar og hins vegar frá­sögn Erlu og ann­arra sak­felldra um atburða­rás við Drátt­ar­braut­ina í Kefla­vík og báts­ferð þar sem Geir­finnur beið bana. Síð­ari frá­sagn­irnar hófust í jan­úar 1976.

G.A. er sá sem í end­ur­upp­töku­dómnum er merktur sem A.

End­ur­upp­töku­dóm­ur­inn, þar sem Erlu er synjað um end­ur­upp­töku dóms vegna ljúg­vitnis í Geir­finns­máli, er grein­ar­góður og settur fram í 204 tölu­settum lið­um.

Þar segir í 4. lið:

„Næst dró til tíð­inda í rann­sókn á hvarfi Geir­finns í októ­ber 1975, en þá gáfu aðstand­endur A sig fram og til­kynntu lög­regl­unni í Reykja­vík um frá­sögn hans um aðild að hvarfi Geir­finns.“ Síðan eru frá­sögnin og atvik í kringum hana rakin í stuttu máli. 

Lög­menn Erlu, á síð­ari stig­um, benda ítrekað á að í verkn­að­ar­lýs­ingum í skýrsl­unum frá októ­ber 1975, séu veru­leg lík­indi með síð­ari upp­spunnum frá­sögnum um atburði í Kefla­vík. Í lið 139 and­mæla þeir afstöðu setts sak­sókn­ara sem hafnað hefur sam­lík­ing­unni, með þessum hætti: „Þá beri að horfa til þess að fram­burður hennar hafi ekki orðið til í tóma­rúmi og vísað til þess að fram­burður hennar og sú sviðs­mynd sem hún dró þar upp hafi svipað mjög til játn­ingar A frá októ­ber 1975 þar sem „Klúbb­menn“ hafi einnig komið við sögu. Lög­regla hafi haft umræddar skýrslur undir höndum og veki það upp veru­legan vafa um að frum­kvæðið hafi komið frá end­ur­upp­töku­beið­anda en ekki lög­regl­unni sjálfri.“ 

Í lið 174 er haldið áfram að fjalla um gildi og tengsl þess­ara frá­sagna. Þar seg­ir:

End­ur­upp­töku­beið­andi lagði þessu til stuðn­ings fram sam­an­tekt H 17. júlí 2022 sem aflað var undir rekstri máls­ins fyrir End­ur­upp­töku­dómi. Í henni er meðal ann­ars vísað til þess­arar frá­sagnar A. Segir þar orð­rétt um áhrif henn­ar: 

„Rann­sak­endur virð­ast hafa notað þessa játn­ingu sem til­gátu um aðdrag­anda og hvarf Geir­finns við yfir­heyrslur yfir Erlu, Sæv­ari og Krist­jáni Við­ari í jan­úar 1976 og síð­ar. Þetta veikir veru­lega gildi fram­burða dóm­felldu í Geir­finns­mál­inu. Þetta vinnu­lag var grund­vall­ar­villa við rann­sókn­ina í Geir­finns­mál­inu sem að mínu mati leiddi hana á villi­götur og til rangra fram­burða Erlu, Sæv­ars og Krist­jáns Við­ars gagn­vart „Klúbb­mönn­un­um“.“

Í lið 176 er þessu svarað þannig:

„Um fram­an­greint er til þess að líta að af gögnum máls­ins sem liggja fyrir dóm­inum verður hvergi ráðið að rann­sak­endur hafi notað játn­ingu A á þann hátt sem þarna grein­ir. A hafn­aði því strax að nokkuð væri til í því sem hann hafði sagt fjöl­skyldu sinni um vit­neskju eða aðild að hvarfi Geir­finns Ein­ars­sonar og virð­ist lög­reglan í fram­hald­inu ekk­ert hafa aðhafst frekar vegna þessa fram­burð­ar.“

Jú, lög­regla aðhafð­ist frekar vegna þessa fram­burð­ar. Skýrslur af G.A. og aðstand­endum hans eru settar inn í máls­skjölin í Geir­finns­mál­inu og kallað á G.A. og G.B. til nýrrar skýrslu­töku og þeim bætt við. Hefði það ekki verið gert, er alveg mögu­legt að fyrra málið væri týnt ofaní kassa og tengsl þess við Geir­finns­málið aldrei komið fram, jafn­vel þótt þau væru samt fyrir hendi.

Sömu stóru stein­arnir

Í báðum sögum eiga Magnús Leó­polds­son og Sig­ur­björn Eiríks­son frum­kvæði að því að fá G.A. eða Sævar til liðs við sig í því að sækja eða selja smyglaðan spíra og annað áfengi. Farið er á hvítum sendi­ferða­bíl til Kefla­víkur og góssið sett í hann, en óljóst hvert það er síðan flutt. Aðstæður vísa til Drátt­ar­braut­ar­innar og bryggju við hana. Smyglað áfengi er sótt á báti og Geir­finnur er alltaf með í báts­ferð­inni. Geir­finnur ferst af slys­förum, einkum við að falla útbyrð­is, eða í síð­ari lýs­ingum eftir átök um borð. Magnús og/eða Sig­ur­björn vara með­reið­ar­sveina sína við að segja frá því sem gerð­ist. Engin lýs­ing er á bátn­um. G.A. gefur upp eig­anda lít­illar trillu sem lög­regla virð­ist ekki hafa talað við, en þau hin segja frá alls­konar bátum sem þau sáu en muna ann­ars ekki hvort bát­ur­inn í för­inni var t.d. með stýr­is­húsi eða lúkar eða þil­fari, stál­skip eða trilla. 

Aft­ur­gengnir bílar

Lög­reglan í Kefla­vík ákvað strax á þriðja degi rann­sóknar sinnar að hvarf Geir­finns mætti rekja til ókunn­ugs manns sem hefði komið inn í Hafn­ar­búð­ina í Kefla­vík og fengið að hringja og þeir töldu víst að hefði hringt í Geir­finn og narrað hann að heiman hinsta sinni. Létu þeir gera leir­styttu af manns­höfði hins meinta sím­hringj­anda og gekk sá síðar undir upp­nefn­inu Leir­finn­ur. Var Leir­finnur síðar eft­ir­lýstur um land allt og fólk hvatt til að koma með ábend­ingar um hverjum hann gæti líkst. Meðal ábend­inga var að ein­hver ókunn­ugur maður hefði komið við á Akur­eyri og verið heldur stuttur í spuna og á hrað­ferð, líkt­ist sá maður Leir­finni og var á rauðum Fíat. Eftir það var rauður Fíat líka eft­ir­lýstur um land allt og tölvur gengu næt­ur­langt við að keyra útprent­anir af rauðum Fíat eða líkum bíl­um. Þótti slík tölvu­keyrsla mjög tækni­vædd lög­reglu­að­gerð.

Þegar Síðu­múlatríó Reykja­vík­ur­lög­regl­unnar var að mýkja Erlu upp, þar sem hún naut frelsis utan fang­elsis­klefa, fór hana að ráma í að hafa farið eitt­hvað á bíl til Kefla­vík­ur. Þeir báðu hana um lýs­ingu á bílnum og þá datt henni í hug sá eini bíll sem hún þekkti eitt­hvað til, rauður Fíat, af því pabbi hennar átti slíkan og hún hafði oft keyrt hann. Einar bróðir hennar not­aði reyndar líka oft sama bíl. Hefur Erla sagt frá því að lög­reglu­menn­irnir hafi veitt þessum rauða Fíat mikla athygli. Þar sem lög­reglu­menn skráðu engar skýrslur um sam­skipti sín við Erlu á heim­ili hennar og oft­ast ekki heldur um þau skipti sem þeir tóku hana til skýrslu­töku í Síðu­múlafang­elsi meðan hún var ekki í varð­haldi, þá er erfitt að segja til um hvernig þessi rauði Fíat þró­að­ist í að Einar hafi keyrt hann í Drátt­ar­braut­ar­för sam­kvæmt síð­ari frá­sögn­um. 

Í frá­sögn G.A. fer hann á hvítum Transit sendi­ferða­bíl til Kefla­vík­ur, en í frá­sögn Sæv­ars, Erlu og Krist­jáns kemur stór hvítur sendi­ferða­bíll við sögu og stundum fylgir lýs­ing á glugga­röð eftir lang­hlið hans. Þessi hvíti sendi­ferða­bíll er aft­ur­ganga frá Kefla­vík­ur­rann­sókn­inni. Þar segir vitni frá því að hafa séð þannig flutn­inga­bíl í námunda við Hafn­ar­búð­ina í Kefla­vík. Þennan bíl tengdi Kefla­vík­ur­lög­reglan, einkum Haukur og Kiddi P, við KR verk­taka, en Kiddi P var búinn að sitja um þá lengi. Þessi aft­ur­ganga varð lífseig, því harka­legir snún­ingar voru síðar teknir á manni sem troðið var í hlut­verk bíl­stjóra hans í Drátt­ar­braut­ar­för þeirra sem að lokum voru sak­felld­ir. En það er önnur saga.

Upp­haf Geir­finns­máls­ins

Hvernig þró­uð­ust sög­urnar um atvik þess er Geir­finnur fórst við að sækja smyglaðan spíra í Kefla­vík? Til þess að skoða það fór ég í gegnum skjala­möppur dóms­máls 214. Bók XII er merkt GEIR­FINNS­MÁL  MAPPA : 1.

Á bls 6 – 22 er skráð upp­hafið að síð­ari rann­sókn­inni á hvarfi Geir­finns, kölluð Reykja­vík­ur­rann­sókn­in, til aðgrein­ingar frá Kefla­vík­ur­rann­sókn­inni fyrst eftir að Geir­finnur hvarf. Á þessum blað­síðum koma fram fyrstu lög­reglu­skýrslur þar sem síðar sak­felld lýstu aðkomu sinni að hvarfi Geir­finns og jafn­framt allur aðdrag­andi þess að hand­tökur á fjórum mönnum til við­bótar fóru fram, þeim fjórum sem tek­ist er á um af hverju sakir voru bornar á.

Lög­reglu­skýrslur um Geir­finns­mál byrja á skýrslu yfir Sæv­ari sem tekin er í fang­els­inu í Síðu­múla, fimmtu­dag­inn 22. jan­úar 1976, hefst kl 14:15 og lýkur kl 19:05. Næsta skýrsla er af Erlu Bolla­dóttur dag­inn eft­ir, þann 23. jan­ú­ar, þar sem hún mætir sem vitni. Síðar sama dag er Krist­ján Viðar yfir­heyrður frá kl 20:40 til kl 01:10. Þá er aftur tekin skýrsla af Sæv­ari 25. jan­úar þar sem hann breytir í nokkru og bætir við fyrri skýrslu sína.

Morg­un­inn eft­ir, þann 26. jan­ú­ar, eru þeir Einar Bolla­son, Valdi­mar Olsen og Magnús Leó­polds­son hand­teknir og frá kl 08:00 til 09:16 eru teknar af þeim stuttar skýrslur á færi­bandi, þar sem þeir hver um sig segj­ast ekk­ert vita um þetta mál og aldrei hafa komið að hvarfi Geir­finns. Þeir voru síðan allir úrskurð­aðir í 30 daga gæslu­varð­hald. 

Sævar byrj­aði en ekki Erla

Í fyrstu skýrslu af Sæv­ari seg­ir: „...­mætta er kunn­ugt um til­efni yfir­heyrsl­unn­ar, en það er grunur rann­sókn­ar­lög­regl­unnar um vit­neskju hans varð­andi hvarf Geir­finns Ein­ars­son­ar, sem síð­ast spurð­ist til í Kefla­vík þann 19. nóv. 1974.“ Ekk­ert kemur fram um það í þess­ari eða síð­ari lög­reglu­skýrslum af hverju rann­sókn­ar­lög­reglan grun­aði Sæv­ar.

Í skýrsl­unni játar Sævar að hafa verið beð­inn um að selja smyglað áfengi og að hafa farið til Kefla­víkur og heyrt þar á tali ann­arra að slys hafi orðið og Geir­finnur drukkn­að, en ekki að hann hafi haft neitt með það að gera að Geir­finnur dó. 

Stutta útgáfan af frá­sögn Sæv­ars er: Hann var á gangi niður Lauga­veg­inn að kvöldi til nokkrum dögum áður en Geir­finnur hvarf og þá stopp­aði bíll og Einar bróðir Erlu sat í aft­ur­sæt­inu og bauð Sæv­ari að setj­ast hjá sér, undir stýri sat Magnús Leó­polds­son og við hlið hans maður sem Magnús og Einar köll­uðu Geir­finn. Þeir ámálg­uðu þá við hann að hann tæki að sér að selja ólög­legt áfengi fyrir þá og að áfengið myndi koma í brús­um.

Nokkrum dögum síðar kom Einar til fundar við Sæv­ar, á rauðum Fíat í eigu föður síns. Með honum þá voru Valdi­mar Olsen og Magnús Leó­polds­son. Þeir spyrja hann hvort hann sé eitt­hvað búinn að und­ir­búa áfeng­is­söl­una af því þeir séu að fara til Kefla­víkur að sækja stóra send­ingu. Þegar þeir eru að nálg­ast Kefla­vík fara hinir að tala um að hitta Geir­finn til að sækja áfengið út á sjó. Svo fara Valdi­mar og Magnús úr bílnum í átt­ina niður að höfn, en Einar og Sævar verða eftir og rúnta um. Þegar Magnús kom aftur í bíl­inn sagði hann Ein­ari að slys hafi orðið og Geir­finnur hafi fallið útbyrðis af báti og drukkn­að. Var það slys ekki rætt meir, en Einar og Magnús sögð­ust ætla að ræða betur við Sævar um áfeng­is­dreif­ing­una. Skömmu eftir þetta hafi Erla farið til Kaup­manna­hafnar og hann sjálfur skömmu síð­ar. Hann hafi ekki þorað fyrir sitt litla líf að segja neinum frá þessu af ótta við hefndir „þeirra félaga“.

Sævar minn­ist ekk­ert á Erlu eða Krist­ján Viðar eða nafn­greinir neina aðra en ofan­greinda í þess­ari Kefla­vík­ur­för. Hann minn­ist ekk­ert á sendi­ferða­bíl­inn og nefnir enga stað­hætti niðri við sjó eða höfn.

Svo mætti vitnið Erla

Þessi fyrsta skráða lög­reglu­skýrsla af Erlu í Geir­finns­mál­inu hefst svo: „Eftir að mættu hefur verið gerð ljós vitna­skylda skýrir hún frá eft­ir­far­andi: Mér er ljóst, að til­efni skýrslu þess­arar er sú, að rann­sókn­ar­lög­reglan telur hugs­an­legt, að ég muni geta veitt ein­hverjar upp­lýs­ingar varð­andi atvik það, er Geir­finnur Ein­ars­son hvarf og síð­ast spurð­ist til í Kefla­vík að kvöldi þess 19. nóv. 1974.“ (Í skýrsl­unni er fyrst vél­rit­að: „Mér hefur verið gert ljóst“ og síðan vél­rituð xxxx yfir þau orð sem ég und­ir­strika og vél­ritað þar fyrir ofan „er“). 

Stutta útgáfan af frá­sögn Erlu er svo: Hún var að kvöldi dags við Klúbb­inn ásamt Sæv­ari þegar þau sett­ust inn í bíl, sem hún hélt að væri leigu­bíll og ók með þau af ókunnum ástæðum til Kefla­vík­ur. Á leið­inni hélt Sævar í hönd henn­ar. Hann tal­aði eitt­hvað við bíl­stjór­ann en hún man ekki um hvað og síðan er haft eftir henni: „en ég fékk það fljót­lega á til­finn­ing­una að það ætti að stytta mér aldur og væri ferða­lagið meðal ann­ars farið í þeim til­gangi. Einnig töl­uðu þeir um, að manni ætti að stytta aldur með því að fara með hann út á sjó undir því yfir­skini, að sækja eitt­hvað.“ Ekk­ert kemur fram um það af hverju Erla hélt að til stæði að drepa hana, en hinn sem átti að stytta aldur hafði verið með stæla og ekki tekið for­töl­u­m. 

Ekið var niður að sjó í Kefla­vík og þá sá Erla að öku­mað­ur­inn var Magnús Leó­polds­son. Erla segir að 7 menn hafi verið í flæð­ar­mál­inu, þar á meðal bæði Einar og Magnús og hafði á til­finn­ing­unni að Krist­ján Viðar væri þar líka og svo þessi sem hafði verið með stæl­ana. Lýsir hún aðstæðum á vett­vangi og að þar hafi bæði verið rauð fólks­bif­reið sem gæti verið bíll föður hennar og svo stór sendi­bif­reið lík VW rúg­brauði. Hún var skilin ein eftir í bílnum og laum­að­ist á brott, faldi sig fyrst í ein­hverju geymslu­hús­næði en húkk­aði sér síðan far morg­un­inn eftir til Reykja­víkur með tveimur bíl­u­m. 

Dag­inn eftir eða þar á eftir var lýst eftir Geir­finni og brátt komst hún að þeirri nið­ur­stöðu að Geir­finnur væri mað­ur­inn sem átti að láta hverfa. Samt þekkti hún hann ekki af myndum í fjöl­miðl­um, en „hann gæti samt sem áður hafa verið einn þeirra“. Hún segir þau Sævar aldrei hafa talað bein­línis um þessa ferð til Kefla­vík­ur. Hálfum mán­uði síðar hafi hún farið til Kaup­manna­hafnar og Sævar 10 dögum á eftir henni. Svo endar hún á: „Ég var hrein­lega orðin svo hrædd, því ég hafði það ein­hvern veg­inn á til­finn­ing­unni, að ein­hver vildi ryðja mér úr vegi. Ekki hafði mér þó verið hótað neinu.“

Erla kemur með allt aðra frá­sögn en Sæv­ar. Strax í þess­ari fyrstu frá­sögn hennar fer hún með Sæv­ari í bíl til Kefla­vík­ur, Magnús var bíl­stjór­inn, en Einar og Krist­ján Viðar sá hún niðri við sjó. Hún nefnir ekki Valdi­mar. Hún sá rauðan fólks­bíl og stóran sendi­ferða­bíl niðri við bryggju. Erla skildi ekk­ert í því af hverju hún var þarna og lýsir því hvernig hún ótt­að­ist það að af ótil­greindum ástæðum hafi staðið til að drepa hana í þess­ari atburða­rás og áfram ótt­að­ist hún hefnd­ar­að­gerðir án þess að hafa fengið neinar hót­an­ir. 

Af lýs­ingum Erlu má ætla að hún hafi verið í mik­illi para­noju um þær mundir sem Geir­finnur hvarf. Svo var hins vegar ekki. Á þeim tíma voru hún og Sævar búin að ræna 950 þús­und krónum af Pósti og síma og lágu spök á melt­unni. Hún fór svo til Dan­merkur eftir að hafa verið sagt að lög­reglan væri komin á slóð henn­ar, sem lög­reglan vissu­lega var. Af hverju var Erla að lýsa því að hún hafi ótt­ast á leið til Kefla­víkur að verða drepin í saka­máli sem var ekki orðið að neinu morð­máli þá? Var það kannski af því hún var í para­noju þegar hún gaf skýrsl­una? 

Þá kom röðin að Krist­jáni Við­ari

Nú er búið að bæta Krist­jáni Við­ari við þá sem eiga að hafa verið á vett­vangi í fjör­unni í Kefla­vík og lög­reglan tekur hann til yfir­heyrslu. Það fyrsta sem eftir honum er bókað er: „Ég tel mig ekki við­rið­inn eða vita um hvarf Geir­finns Ein­ars­sonar“. Hann rámar þó í að hafa farið til Kefla­víkur ein­hvern tíma um það leyti sem Geir­finnur á að hafa horf­ið. Á þeim tíma hafi hann verið mikið í vímu og minni hans frá þeim tíma því mjög óljóst. Hann rámar samt í að hafa ein­hvern tíma að kvöld­lagi farið upp í stóra sendi­ferða­bif­reið með gluggum aftur eftir hlið­um, sem var á bak við Klúbb­inn, en veit ekk­ert af hverju eða hverjir voru með honum þar. Hann heldur að ekið hafi verið til Kefla­vík­ur, en er ekki viss, en það var stoppað nærri sjó. Þarna voru ein­hverjir bát­ar, nokkrir karl­menn og ein kona. Af þeim kann­að­ist hann við Sæv­ar, Einar og Erlu. Hann getur ekk­ert full­yrt um hvort þetta hafi gerst um það leyti sem farið var að lýsa eftir Geir­finni, en telur það hugs­an­legt.

Þótt Krist­ján Viðar seg­ist ekk­ert muna frá þessum tíma af því þá var hann dóp­aður og rugl­að­ur, þá tekst honum samt að rifja eitt og annað upp, jafn­vel ómerki­leg­ustu hluti sem ólík­legt er að neinn muni rúmu ári síðar þótt alls­gáður hafi ver­ið. Þannig man hann eftir litlum báti sem vagg­aði við bryggju eins og hann gæti hafa verið nýkom­inn að eða frá bryggj­unni. Hann man líka að það voru tveir fólks­bílar þarna en ekki lit þeirra. Hann man ekk­ert af hverju hann fór í þessa för eða af hverju hann var þarna og veit ekk­ert um tengsl þess­arar ferðar við Geir­finn.

Breytt og betra minni Sæv­ars

Tveimur dögum síðar er Sævar mættur í nýja skýrslu­töku þar sem skráð er að hann vilji breyta og bæta við fyrri skýrslu. Erla átti nú að hafa verið stödd hjá Ein­ari og hringt í Sævar til að spyrja hvernig gengi að skipu­leggja áfeng­is­söl­una. Þau sóttu hann og í bílnum var líka Magnús og ekki Valdi­mar heldur Krist­ján Viðar og er ekki viss um að þau hafi farið á Fíat­in­um. Þau hafi lagt nærri nokkuð stórri bryggju, lík­lega slipp. Þarna voru á bryggj­unni nokkrir menn og Erla hafi sagt honum að þar á meðal væru bæði Geir­finnur og Valdi­mar, en hann sá þá ekki. Magn­ús, Krist­ján Viðar og Erla fóru öll um borð í bát­inn. Þar til við­bótar fóru þrír menn og sagði Erla honum eft­irá að einn þeirra hefði verið Geir­finn­ur, en Sævar og Einar fara ekki með bátn­um. Þegar þeir Einar koma aftur á bryggj­una var verið að raða ein­hverju góssi inn í sendi­ferða­bíl­inn. Eftir það kom Magnús inn í bíl til þeirra og það var þá sem hann sagði að það hefði orðið slys og Geir­finnur drukkn­að. Erla fór ekki með þeim heim. 

Næst kemur athygl­is­verð frá­sögn: „Mér hefur nú verið ekið til Kefla­víkur og mér þar sýndir þeir tveir stað­ir, sem um gæti verið að ræða, það er sjálf höfnin og svo athafna­svæði Drátt­ar­brautar Kefla­víkur og bryggjan þar nið­ur­af.“ Eftir það telur hann sig þess full­vissan að þessir atburðir hafi átt sér stað við drátt­ar­braut­ina en ekki við sjálfa höfn­ina.

Þetta dugði til að hand­taka þrjá

Þetta eru skráðu gögnin sem byggt var á til að hand­taka þrjá menn, Ein­ar, Magnús og Valdi­mar og úrskurða þá í 30 daga gæslu­varð­hald. Sig­ur­björn var hand­tek­inn síðar og settur líka í gæslu­varð­hald. Þeir sátu allir í ein­angrun í gæslu­varð­haldi til 7. maí. Sævar og Krist­ján Viðar voru þá þegar í gæslu­varð­haldi vegna hvarfs Guð­mundar Ein­ars­son­ar. Erla gekk ennþá laus og rann­sókn­ar­lög­reglu­menn héldu áfram að vera í tals­verðu sam­bandi við hana.

Frá­sagn­irnar allar eru mis­vísandi, svo sem um hverjir voru hvar með hverj­u­m. 

Sævar segir að hlut­verk hans hafi bara verið að selja spíra án neinnar ann­arrar aðkomu að smygl­inu og hann þekkti ekki Geir­finn fyr­ir. Hann segir bæði sig og Einar aldrei hafa farið um borð í bát­inn og því ekki haft neina aðkomu að því er Geir­finnur lést. Hann minn­ist ekki á Erlu fyrr en eftir að hún er búin að gefa skýrslu þar sem hún seg­ist hafa verið með honum í för. Hann kemur ekki niður að sjó og gefur enga lýs­ingu á aðstæðum þar, fyrr en eftir að hafa farið í vett­vangs­ferð með lög­regl­unni um drátt­ar­braut­ina. 

Erla skilur ekk­ert í því af hverju hún sat óvænt í bíl sem fór til Kefla­vík­ur, en verður síðan sann­færð um að þar hafi átt að drepa hana og ein­hvern ókunnan mann líka sem hana grunar eft­irá að gæti verið þessi Geir­finnur sem þá var verið að lýsa eft­ir. Hún nafn­greinir þá sem hún fór með og hluta þeirra sem hún sá til við­bótar við ein­hverja bryggju, en stakk af áður en neinn fór í neina báts­ferð. Hún flýr land af ótta við hefnd­ar­að­gerðir þeirra sem ekki höfðu samt hótað henni.

Krist­ján Viðar telur sig hafa verið útúr­dóp­aðan á þeim tíma sem Geir­finnur hvarf og ekk­ert hafa með hans mál að gera. Hann rámar samt í að hafa farið upp í stóran hvítan sendi­ferða­bíl sem af ein­hverjum ástæðum fór kannski með hann til Kefla­víkur þar sem Sæv­ar, Erla, Einar og ein­hverjir fleiri voru og setti þetta ekk­ert í sam­band við hvarf Geir­finns, þótt þetta gæti mögu­lega hafa gerst á þeim tíma.

Þetta dugði dóms­kerf­inu okkar til að gefa út hand­töku­skip­anir og 30 daga gæslu­varð­halds­úr­skurð­i. 

Svo var Sig­ur­björn sóttur

Öll höfðu Sæv­ar, Erla og Krist­ján Viðar séð ein­hverja fleiri þarna í Kefla­vík en þá sem að ofan hafa verið nafn­greind­ir, svo það átti eftir að fylla upp í þau pláss. Ekki var leitað með það til hinna þriggja sem síð­ast voru hand­tekn­ir, því við þá var ekki talað meir fyrr en rétt áður en 30 daga gæslu­varð­halds­úr­skurð­irnir þeirra fóru að renna út.

Næsta tíma­bil í lög­reglu­skýrslum í Bók XII er á bls 23 – 38 og nær frá því dag­inn eftir að þre­menn­ing­arnir eru hand­teknir og þar til Sig­ur­björn Eiríks­son er hand­tek­inn, dag­ana 27. jan­úar til 11. febr­ú­ar. Þær má flokka í tvennt: Nýjar skýrslur af Sæv­ari, Krist­jáni Við­ari og Erlu og svo skýrslur af fólki sem lög­menn Ein­ars, Magn­úsar og Valdi­mars benda á til að finna þeim fjar­vist­ar­sann­anir og aðrar skýrslur því tengdu. Þessum skýrslum er raðað inn í möpp­una í þeirri tíma­röð sem þær eru skráð­ar, svo fletta þarf fram og til baka í möpp­unni til að finna sam­hengið í hverjum mála­flokki fyrir sig. 

Í skýrsl­unum yfir Sæv­ari, Krist­jáni Við­ari og Erlu er minni þeirra sífellt að batna og breyt­ast líka og hjálpar þar nokkuð til við að finna nöfn á þær auka­per­sónur sem sést höfðu á vett­vangi en voru enn ónafn­greind­ar, að lög­reglan sýnir þeim myndir af alls a.m.k. 16 manns sem gætu hafa verið þarna. Í fyrri skýrslum var búið að minn­ast á að þarna hafi verið ein­hver sem var eldri en þau hin og það var Sig­ur­björn Eiríks­son einmitt. Eftir ljós­mynda­sýn­ingar kemur nafn á Sig­ur­björn og hann fær hlut­verk í atburða­rásinni. Þar með er hægt að hand­taka hann 11. febr­úar og setja hann í 30 daga gæslu­varð­hald.

Skerpt á minn­inu

Nokkru eftir mið­nætti aðfaranætur 27. jan­úar er Sævar mættur í þriðju skýrslu­tök­una í Geir­finns­mál­inu. Enn batnar minni hans. Nú hafði hann farið í báts­ferð­ina með Magn­úsi og Krist­jáni Við­ari og þremur öðrum, eldri manni c.a. 50-60 ára, öðrum líka eitt­hvað eldri en þeir flestir og það var víst Sig­ur­björn Eiríks­son og svo ein­hver yngri sem var kannski Jón Ragn­ars­son. Þar til við­bótar fór svo Geir­finnur um borð. Eftir urðu í landi þau Valdi­mar og Erla. Í sjó­ferð­inni kom til átaka og gægð­ist Sævar upp um lúk­ar­inn og sá Krist­ján slá Geir­finn og einnig þá Sig­ur­björn og Magnús leggja til hans. Við það varð Geir­finnur óstöð­ugur á fót­unum og datt útbyrð­is. Þeir náðu honum upp en hann var þá lík­lega lát­inn. Eftir það héldu menn áfram á spíra­veiðum og drógu nokkra spíra­brúsa um borð og ein­hverjar áfeng­is­flöskur líka. Þegar komið var að bryggju var áfengið sett í bíl­ana en Geir­finnur lá hreyf­ingarlaus á dekki og veit Sævar ekki um hann meir. Sævar fór heim til mömmu sinn­ar, en hann veit ekki hvert hinir bíl­arnir fóru, en skild­ist að sendi­ferða­bíll­inn ætti að fara í Klúbb­inn.

Eftir hádegi er Krist­ján Viðar yfir­heyrður aftur og er líka orð­inn minnugri. Hann fór í báts­ferð­ina og man að þar voru líka Sæv­ar, Magn­ús, Sig­ur­björn, Einar og a.m.k. einn enn sem hann þekkti ekki. Svo er bætt við: „Mér hefur hér verið sýnd ljós­mynd af manni, sem mér er sagt að hafi heitið Geir­finnur Ein­ars­son og ég tel mig vissan um, að hún er af þessum manni, sem ég ekki þekkti.“ Erla og Valdi­mar og lík­lega Jón Ragn­ars­son urðu eftir í landi. Í báts­ferð­inni kom til átaka milli Geir­finns ann­ars vegar og þeirra Ein­ars, Sig­ur­bjarnar og Magn­úsar hins veg­ar, þar sem Einar sló Geir­finn í höf­uðið og Sig­ur­björn tók hann háls­taki og eftir lá Geir­finnur á þil­far­inu. Hann telur að við bryggj­una hafi verið rauður fólks­bíll sem Einar ók og sendi­ferða­bíll sem Valdi­mar ók. Förin hafi lík­lega endað við Klúbb­inn.

Þann 3/2 1976 var röðin komin að bættu minni Erlu. Ferðin end­aði við bryggju í Kefla­vík. Svo segir hún: „Ég hef þegar farið í fylgd rann­sókn­ar­lög­regl­unn­ar, til Kefla­víkur og skoðað þar stað­hætti og hef ég þar end­ur­þekkt stað þann, sem ég sá menn­ina og vél­bát­inn við bryggju.“ Hún man ekki eftir að hafa farið í sjó­ferð­ina. Svo telur hún upp þá sem þarna voru: Magn­ús, Sæv­ar, Krist­ján Við­ar, Einar og Valdi­mar. Við bætir hún: „Mér hafa nú verið sýndar ljós­myndir af nokkrum karl­mönnum hér hjá rann­sókn­ar­lög­regl­unni og þekki ég þar m.a. eina mynd af karl­manni, sem ég er viss um að hafa verið þarna á bryggj­unni. Er mér tjáð að það sé mynd af Geir­finni Ein­ars­syni.“ Þá man hún eftir að þarna hafi verið maður sem var eldri en hin­ir. Mynda­sýn­ing­arnar halda áfram: „Ég hef séð hér mynd af manni hjá rann­sókn­ar­lög­regl­unni, sem mér er tjáð að sé af Sig­ur­birni Eiríks­syni veit­inga­manni og sýn­ist mér þar geta verið um sama mann að ræða, en vil ekki full­yrða um það að svo stöddu.“ Fleiri myndir fríska upp á minn­ið: „Þá vil ég geta þess að ég hef hér þekkt ljós­mynd af Ásgeiri Hann­esi Eiríks­syni og minnir endi­lega að hann hafi verið þarna við­stadd­ur.“ 

Þarna er Sig­ur­björn kom­inn í sigti rann­sókn­ar­lög­regl­unn­ar, en bíða þurfti eftir að hann kæmi heim frá útlönd­um.

Þann 10. feb. 1976 er komið að Sæv­ari að skoða myndir hjá lög­regl­unni. Um það seg­ir: „Mætta hafa hér verið sýndar ljós­myndir af 16 mönn­um, sem rann­sókn­ar­lög­reglan telur hugs­an­legt, að verið hafi við Drátt­ar­braut Kefla­víkur og/eða báts­ferð þaðan að kvöldi 19. nóv. 1974.“ Þar bendir Sævar á myndir af Ein­ari, Valdi­mar og Sig­ur­birni.

Strax á eftir sýnir lög­reglan Krist­jáni Við­ari líka ljós­myndir af 16 mönn­um. Af þeim bendir Krist­ján Viðar á Valdi­mar, Ein­ar, Sig­ur­björn og Ásgeir Hannes í sam­bandi við Kefla­vík­ur­för­ina og líka Geir­finn. Þar til við­bótar þekkti hann myndir af Berg­þóri Berg­þórs­syni, Jósa­fat Arn­gríms­syni, Magn­úsi Leó­polds­syni og Guð­mundi Ágústs­syni.

Þar á eftir eru Erlu sýndar 16 manna­mynd­ir. Varð­andi Kefla­vík­ur­för­ina þekkir hún myndir af Magn­úsi, Ein­ari, Sig­ur­birni og Geir­finni. Þar til við­bótar þekkir hún á myndum þá Ásgeir Hann­es, Valdi­mar, Guð­mund Ágústs­son og mann sem henni er sagt að heiti Jósa­fat Arn­gríms­son. Hún þekkir hins vegar ekki Jón Ragn­ars­son á mynd og segir mynd­ina ekki nógu líka honum en hún þekki hann sjálfan í sjón.

Dag­inn eft­ir, þann 11. febr­ú­ar, hand­tekur lög­reglan Sig­ur­björn Eiríks­son. Hann neitar öllum sak­ar­giftum og atburða­lýs­ing­um. Svo er hann settur í gæslu­varð­hald.

Allar þessar skýrslur taka rann­sókn­ar­lög­reglu­menn­irnir Egg­ert N. Bjarna­son og Sig­ur­björn Víðir Egg­erts­son. 

Á bls 39 – 63, sem ná yfir 11. - 16. febr­úar eru vitna­leiðslur varð­andi mögu­legar fjar­vist­ar­sann­anir eða aðkomu þeirra Sig­ur­björns, Magn­ús­ar, Ein­ars og Valdi­mars og leit á jörðum í eigu Sig­ur­björns. Einnig skýst þar inn skýrsla sem Njörður Snæ­hólm tekur 12. febr­ú­ar, af eig­in­konu Geir­finns þar sem hún í fyrsta sinn stað­festir fyrri skýrslu sína hjá lög­regl­unni í Kefla­vík og er síðan spurð hvort hún þekki eitt­hvað til hinna grun­uðu og þekkir ekk­ert til þeirra. Svo tekur Njörður skýrslu af G.B. sem ég fjalla um næst á eftir í sam­hengi við G.A. mál­ið. Það rað­ast nefni­lega nokkrar aðrar vitna­skýrslur inn á eftir skýrsl­unni af G.B. þar til G.A. mál­inu frá því í októ­ber er skellt inn í möpp­una og tekin ný skýrsla af G.A. í fram­haldi af því.

Eft­ir­hreytur G.A. máls­ins dúkka upp

Dag­inn eftir hand­töku Sig­ur­björns tekur Njörður Snæ­hólm skýrslu af G.B, f.v. sam­býl­is­konu og barns­móður Sig­ur­bjarn­ar, á bls 53 - 58. Hún lýsir sam­búð þeirra, barn­eignum og drykkju­skap og segir einnig að allan sinn tíma hafi hún aldrei séð annað áfengi í veit­inga­rekstri Sig­ur­bjarnar en frá áfeng­is­verslun rík­is­ins. Seinna hafi hún gifst R.A.M. en það staðið stutt. Síð­ast­liðið sumar hafi hún kynnst G.A. og þau ruglað saman reitum sínum og drykkju­túr­um. Höfðu G.A. og kona hans skilið vegna þessa. 

Um konu G.A. segir G.B.: „Konan er marg­búin að hringja í mig vegna Guð­mund­ar. Svo hefur hún hringt þrisvar­sinnum og sagt að ég yrði bráðum tekin út af Geir­finns­mál­inu. Einusinni nefndi hún Guð­mund í sam­bandi við Geir­finns­málið og svo mig. Þetta var núna eftir ára­mót­in. Ég spurði kon­una hvers­vegna hún kærði þetta ekki, hvort hún gerði sér ekki grein fyrir að það væri ein milljón í boði. Hún sagð­ist þá vera búin að því.“

Hún segir G.A. aldrei hafa talað um aðkomu sína að Geir­finns­mál­inu fyrr en s.l. haust eftir að hann var yfir­heyrður af lög­reglu. Eftir að Sig­ur­björn hafi verið hand­tek­inn hafi hún gengið á hann í gær­kvöldi og hann svarið og sárt við lagt að hann vissi ekk­ert um ekk­ert um þetta mál.

(Þessi „ein milljón í boði“ vísar til þess að eig­in­kona Geir­finns hét fyrst hálfri og síðar heilli milljón þeim sem gæti gefið upp­lýs­ingar sem leiddu til þess að upp­lýsa hvarf Geir­finns).

Fyrsta sagan um aðkomu Klúbb­manna

Á bls 64 – 86 rað­ast inn skýrslur sem teknar eru 22. og 23. októ­ber 1975, af börnum G.A., tengda­syni hans og eig­in­konu sem hann er nýskil­inn við, einnig af G.A. sjálfum og af vinnu­fé­laga hans. 

Fjöl­skyldu G.A. er illa brugðið þegar hann segir þeim frá því að hann sé við­rið­inn hvarf Geir­finns Ein­ars­sonar og lýsir bæði aðdrag­anda og því er Geir­finnur hvarf. Hvetja þau hann til að gefa sig fram við lög­regl­una og segja frá. Þau fara svo sjálf til lög­reglu þegar G.A. guggnar á því og heldur áfram á fyll­er­íi. G.A. er hand­tek­inn og settur inn í Síðu­múlafang­elsi til að láta renna af hon­um, eftir stutta skýrslu­töku þar sem hann segir sögur sínar hafa verið hreinan upp­spuna. Dag­inn eftir er tekin af honum löng skýrsla, sem er í sam­ræmi við það sem búið var að hafa eftir hinum um að hann hafi sagt þeim frá.

Sagan er í stuttu máli svona:

G.A. og Sig­ur­björn í Klúbbnum þekkt­ust frá því þeir höfðu legið sam­tímis á Far­sótt­ar­spít­al­anum fyrir nokkrum árum og þar fékk Sig­ur­björn að vita það að G.A. væri vél­stjóri. Seinna hafi Sig­ur­björn leitað til hans um að stýra vél á báti sem átti að sækja smygl­varn­ing í sjó­inn við Kefla­vík. G.A. hafi reddað bátnum með því að taka hann trausta­taki frá frænda sínum í Kefla­vík. Þeir hafi farið eina ferð og Geir­finnur kafað eftir varn­ingum og allt gengið vel. Seinna hafi þeir farið aðra ferð og í það skiptið að sækja stóra send­ingu sem hafi komið með Goða­fossi. Þegar þeir komu til Kefla­víkur hafi þeir verið seinir fyrir og Magnús Leó­polds­son farið inn í Hafn­ar­búð­ina til að hringa í Geir­finn. G.A. hafi tekið sama bát og áður. Sig­ur­björn hafi verið þarna við annan mann. Í báts­ferð­inni hafi það gerst að Geir­finnur féll útbyrðis og fannst ekki meir. Smygl­inu hafi verið landað við gömlu bryggjuna við gamla slipp­inn. G.A. fór á hvítum Transit sendi­ferða­bíl frá vinnu­stað sínum og var góssið flutt í honum og einnig í Range Rover sem Sig­ur­björn eða Magnús hafi verið með. Hafði G.A. fengið greitt fyrir þetta með ávísun frá Klúbbnum und­ir­rit­aðri af Magn­úsi Leó­polds­syni.

Þessa sögu sína um Geir­finn og smygl og greiðslu frá Klúbbn­um, stað­festir G.A. að hafa sagt, en hana alla verið hel­beran upp­spuna sagðan til að gera sig breiðan þegar hann var drukk­inn. 

Lög­regla aflar upp­lýs­inga úr hafn­sögu­manna­bók Kefla­víkur um ferðir fossa Eim­skipa­fé­lags­ins í nóv­em­ber og byrjun des­em­ber og þar er Goða­foss ein­göngu skráður 3. - 4. des­em­ber. Vinnu­fé­lagi G.A. sagði það af og frá að G.A. hefði getað skot­ist frá af vakt til að sinna slíkum erindum og vera svo lengi fjar­ver­andi.

Í frá­sögnum kemur líka fram að G.A. hafi fyrir nokkru tekið upp sam­band við kon­una G.B. sem sé f.v. sam­býl­is­kona og barns­móðir Sig­ur­björns, þau slitið sam­vistum og hún gifst R.A.M. og bendlar G.A. hann líka við að standa að baki þessu bixi. Þá kemur Jón Ragn­ars­son við sögu þar sem þau G.A og G.B. hafi þjórað ótæpi­lega á veit­inga­stöðum hans.

Víkur svo sög­unni fram til 17. febr­úar 1976 að G.A. er kall­aður aftur til skýrslu­töku og er sú skýrsla á bls 87, tekin af E.N. Bjarna­son lög­regl­um. G.A. stað­festir að fyrri skýrslur séu réttar og að hann hafi lík­lega reiðst G.B. og því reynt að ná sér niðri á henni og hennar fyrr­ver­andi. Hann hafi ekki verið í neinum sam­skiptum við Sig­ur­björn und­an­farin ár, annað en að heilsa honum úti á götu. Svo endar skýrslan yfir honum svona: „Það, sem kunni að hafa verið haft eftir mætta varð­andi ein­hverjar stað­setn­ingar við höfn­ina í Kefla­vík, þá segir mætti þær vera algjör­lega út í blá­inn, hafi hann þá yfir­leitt nokkurn tím­ann talað um þær við einn eða neinn.“ 

Sam­an­burður á frá­sögnum

Í sögu G.A. fær Sig­ur­björn hann til að sækja smygl, af því þá vant­aði vél­stjóra og Magnús er með í aðgerð­unum og svo ein­hver sem hann gefur engin frek­ari deili á. Magnús fer inn í Hafn­ar­búð­ina til að hringja í Geir­finn. Þeir fara út á báti, sem G.A. sagði frænda hans hafa átt, en er í raun ekki viss um að hann hafi nokk­urn­tíma átt bát. Smygl er sótt út á sjó skammt frá Kefla­vík. Í fyrra skipti er sótt lítið magn, en mikið í seinni ferð. Geir­finnur sækir góssið í sjó­inn. Þá verður það slys að Geir­finnur fellur útbyrðis af bátnum og finnst ekki aft­ur. Not­ast er við gamla bryggju nærri gamla slippn­um, sem vísar til Drátt­ar­braut­ar­inn­ar. Síðar efast G.A. um að hafa gefið neina lýs­ingu á stað­hátt­um. Farið er á hvítum sendi­ferða­bíl til Kefla­víkur og varn­ingur fluttur með honum til Reykja­vík­ur, en ekki kemur fram hvert. Þrír menn eru nafn­greind­ir, Geir­finnur og Klúbb­menn­irnir Sig­ur­björn og Magn­ús.

Saga hinna:

Leitað er til Sæv­ars um að selja smyglað áfengi. Magnús og Einar koma strax við sögu, en Valdi­mar og Sig­ur­björn síð­ar. Fyrst hitt­ast menn til að und­ir­búa plott­ið. Síðar er farið að sækja stóra send­ingu. Stór hvítur sendi­ferða­bíll kemur við sögu og við bæt­ist að hann sé með glugga­röð á hlið. Rauður Fíat er einnig ýmist í för­inni eða á bryggju­svæð­inu. Farið er út á báti, en aldrei fæst lýs­ing á bátn­um. Stað­háttum við Drátt­ar­braut­ina er lýst eftir að lög­regla er búin að fara með hina grun­uðu í vett­vangs­ferð. Geir­finnur bíður bana af slys­förum er hann fellur útbyrðis af bátn­um, en í síð­ari lýs­ingum bæt­ast við átök við hann. Nafn­greindir eru Geir­finn­ur, Magn­ús, Ein­ar, Sig­ur­björn og Valdi­mar og við bæt­ast síðar fleiri einkum eftir mynda­sýn­ingar lög­regl­unn­ar. Sæv­ar, Erla og Krist­ján Viðar eru þátt­tak­endur í mál­inu.

Vont bara fyrst og svo versnar það meira

Hér var bara verið að rekja þau gögn sem End­ur­upp­töku­dóm­ur­inn telur að af verði ekki ráðið að rann­sak­endur hafi notað frá­sögn G.A. með nokkrum hætti til að ýta undir atvika­lýs­ingar í sögum ljúg­vitn­anna.

Ég ætla að taka næst fyrir Klúbb­mál­ið. Þar mun ég reka aðdrag­anda þess að Klúbb­menn voru í ónáð áður en Geir­finnur hvarf, hvernig Kefla­vík­ur­rann­sóknin dró Klúbb­menn inn í málið um hvarf Geir­finns og sitt­hvað um vinnu­brögð lög­reglu. Ég mun vitna í skráðar heim­ild­ir.

Svo verður fram­hald.