Það hefur verið aðdá­un­ar­vert að fylgj­ast með Helgu Þór­is­dótt­ur, for­stjóra Per­sónu­verndar og hennar stað­geng­li, slást fyrir aug­ljósum hags­munum almenn­ings á síð­ustu dög­um. Per­sónu­vernd gerði „al­var­legar athuga­semd­ir“ við skýrslu sjáv­ar­út­vegs­ráð­herra um eign­ar­hald 20 stærstu útgerð­ar­fé­laga lands­ins í íslensku atvinnu­lífi. Hanna Katrín Frið­riks­son, þing­maður Við­reisn­ar, óskaði eftir skýrsl­unni ásamt fleiri þing­mönn­um. Biðin eftir henni var löng og loks þegar skýrslan kom var hún hvorki fugl né fisk­ur. Lykil­upp­lýs­ingum var haldið frá almenn­ingi og þing­inu með vísan í per­sónu­vernd­ar­lög, sem var svo til­efni hinna alvar­legu athuga­semda.

Helga Þór­is­dóttir fór svo í við­tal og kjarn­aði þar hugsun sem allir ráð­herr­ar, nú og í fram­tíð­inni, ættu að skrifa á blað, ramma inn og hengja upp á vegg á skrif­stofum sín­um. „Það sem okkur finnst bara mjög miður er það að þegar mál varða mikla hags­muni í íslensku sam­fé­lagi þá hefur stundum verið vísað til per­sónu­vernd­ar­laga sem skálka­skjól til að leyna upp­lýs­ing­um.“ Þetta eru orð að sönnu. Frétta­menn þekkja þetta tregðu­lög­mál kerf­is­ins vel. Það getur þurft óskap­lega eft­ir­gangs­semi og nán­ast gló­andi tangir til að herja út upp­lýs­ingar sem varða hags­muni almenn­ings úr ráðu­neytum og stofn­un­um.

Helga á sem sagt allt hrós skilið fyrir fram­göng­una. Hún stóð í lapp­irnar gegn sér­hags­munum og tók sér stöðu með almenn­ingi og sjálf­sagðri kröfu um upp­lýs­inga­gjöf. Fálka­orða hefur verið hengd á hálsa af minna til­efni. Stofnun hennar á að þjóna almenn­ingi en ekki ráð­herra eða ráðu­neyti sem í þessu til­felli teygði sig í ystu myrkur leynd­ar­hyggj­unn­ar. Við­brögð ráð­herr­ans voru alveg óskap­lega fyr­ir­sjá­an­leg. Í önu­gri Face­book ­færslu setti hann ofan í við Per­sónu­vernd og sak­aði hana um róg­burð. Íslenskara verður það ekki. Stað­reyndin er sú að laga­túlkun ráðu­neyt­is­ins er í besta falli hæp­in. Og það sem skiptir ekki síður máli, ekki var haft sam­band við Per­sónu­vernd sem hefði leið­beint ráðu­neyt­inu á réttar slóð­ir. Klúðrið og ábyrgðin liggur því hjá ráð­herra.

Fleiri emb­ætt­is­menn hafa vakið eft­ir­tekt fyrir skel­egg orð á síð­ustu vik­um. For­stjóri Sam­keppn­is­eft­ir­lits­ins vakti athygli á því í Stund­inni að eft­ir­lit á Íslandi sé talað niður og að stjórn­völd standi ekki með eft­ir­lits­stofn­un­um. Eins var áhuga­vert þegar Seðla­banka­stjóri sagði að Íslandi væri að miklu leit stjórnað af hags­muna­hóp­um. Þetta höfum við í Við­reisn reyndar vitað lengi, en það er hressandi og frísk­andi að svo hátt­settir emb­ætt­is­menn stígi fram og segi það aug­ljósa. Það hefur mun meiri vigt en hin hefð­bundna póli­tíska umræða. Það ríkir skiln­ingur á því að emb­ætt­is­menn þurfi að stíga var­lega til jarðar þegar þeir tala opin­ber­lega og erfitt er fyrir þá að tala um ein­stök mál. En það eykur jafn­framt traust þegar þeir stíga fram og tala af þunga um þær ­kerf­is­læg­u ­skekkjur sem svo víða er að finna í sam­fé­lag­inu. Með því taka þeir almanna­hags­muni fram yfir sér­hags­muni. Og sinna með því hlut­verki sínu.

Höf­undur er í 2. sæti á lista Við­reisnar í Suð­vest­ur­kjör­dæmi.