Auður Jóns­dótt­ir, rit­höf­und­ur.

Þegar ég var krakki og ung­lingur lifði ég í þeirri trú að Reykja­vík væri örugg borg en aftur á móti væru allar borg­irnar í hinum svo­nefndu útlöndum óör­ugg­ar. Þá skipti engu þó að ég hefði búið í útlenskri borg því ungu Íslands­hjarta hafði verið inn­rætt að í borgum í útlöndum væri nauð­syn­legt að vera með maga­buddu svo pen­ing­unum manns yrði ekki stolið og að þar væru líka menn sem réð­ust á konur á almanna­færi, í lyftum og á stór­hættu­legum diskó­tek­um.

Nú eru breyttir tímar, ég er orðin með­vit­aðri um ofbeldið í nán­asta umhverfi mínu því við lifum á upp­lýst­ari tímum en þá. Nú þyk­ist ég vita að það sé ekk­ert til sem heitir örugg borg fyrir konu, lík­urnar á að þær verði fyrir ofbeldi af ein­hverjum toga aðeins mis­mikl­ar. En það felst gríð­ar­mik­ill munur í orð­inu mis­mik­ið. Í dag lifa konur víðs­vegar um heim­inn við það að gróft ofbeldi gagn­vart þeim, ofbeldi í hinum ýmsu mynd­um, þykir ekki einu sinni frétt­næmt. Fréttir af því birt­ast ekki á for­síðum dag­blaða, eins og ger­ist þó í sumum til­vikum hér á Íslandi, heldur í besta falli sem óljós vitn­is­burður í skýrslum mann­rétt­inda­sam­taka.

Þegar ég dvaldi einu sinni í Berlín heyrði ég af móður í næsta nágrenni sem var höggvin í bita fyrir framan börnin sín.

Þegar ég bjó í mið­borg Barcelona frétti ég af harm­leik í næstu götu, eig­in­maður hafði myrt eig­in­konu sína. Í gegnum tíð­ina hefur heim­il­is­of­beldi verið vanda­mál á Spáni svo þetta þóttu kannski ekki furðu­fréttir en þó var morðið frétt­næmt. Þegar ég dvaldi einu sinni í Berlín heyrði ég af móður í næsta nágrenni sem var höggvin í bita fyrir framan börnin sín. Morðið þótti sér­stak­lega frétt­næmt vegna aðferð­ar­inn­ar. Um dag­inn heyrði ég um unga móður sem var myrt í Breið­holt­inu. Ég hef reyndar heyrt um fleiri konur sem voru myrtar á heim­ilum sínum á Íslandi. Þess vegna fannst mér sér­stak­lega vel til fundið hjá Jóni Gnarr að láta féð sem fylgdi frið­ar­verð­launum Yoko Ono renna til Kvenna­at­hvarfs­ins. Ófriður á heim­ilum er nefni­lega stríð. Heim­ilið er jarð­vegur stríðs­ins, þar hefj­ast öll stríð, bæði þau sem ger­ast innan heim­il­is­ins og hin sem eru þess megnug að eyði­leggja millj­ónir heim­ila. Þessi jarðvegur er hættu­lega frjór og hann má finna í öllum lönd­um.

Á Íslandi þótti eitt sinn gott og gilt að aflífa konur fyrir það að hafa verið nauðgað af hús­bónda sín­um. Það var fyrir svona hálf­tíma síð­an.

Ofbeld­is­menn­ing fær að grass­era mis­mikið á ólíkum stöð­um, skil­yrðin fara m.a. eftir sam­fé­lögum og tíma­bil­um; félags­legum aðstæð­um, hefð­um, mennt­un, póli­tísku ástandi, stríði og friði o.s.frv. Á Íslandi þótti eitt sinn gott og gilt að aflífa konur fyrir það að hafa verið nauðgað af hús­bónda sín­um. Það var fyrir svona hálf­tíma síð­an. En svipuð óhæfu­verk fá enn að þríf­ast í öðrum sam­fé­lög­um, núna í augna­blik­inu. Hvað verður á morg­un, það veit eng­inn. Ein­hvers staðar er konum reglu­bundið nauðgað til að fylla óvin­inn, og allt hans sam­fé­lag, skömm og van­sæmd. Í gær frétti ég, í útgáfu­boði í Reykja­vík, að Helga Kress hefði nýleg leitt líkum að því að orðið skömm sé gam­alt orð yfir nauðgun, nánar til­tekið í umfjöllun um hið fræga mál Agn­esar Magn­ús­dótt­ur. Þessi merki­lega til­gáta fær mann til að skoða ofbeld­is­fullar fréttir dags­ins í dag með nýjum gler­aug­um.

Ég veit ekki hvernig það er að búa í landi þar sem allir inni­viðir sam­fé­lags­ins hafa verið sprengdir svo­leiðis í tætlur að ofbeldið fær að vaxa og dafna, ólíkt öllum litlu börn­unum sem mæð­urnar hafa fætt af sér og átt með pöbb­unum sem dóu frá þeim eða jafn­vel mönnum sem nauðg­uðu þeim eftir að eig­in­mað­ur­inn fór í Stríðið með stóra ess­inu. Ég get ekki gert mér hug­ar­lund hvernig það er að lifa líf­inu í slíkum aðstæð­um. Mig sundlar við til­hugs­un­ina eina.

Ég er vön frekar kven­vænum borg­um, eins og Berlín, borg hinna fimm hund­ruð hóru­húsa, og Reykja­vík þar sem ofbeldi gegn konum þykir að minnsta kosti nógu frétt­næmt til að það birt­ast reglu­lega hræði­legar sögur úr sam­fé­lag­inu á for­síðu DV

Ég er vön frekar kven­vænum borg­um, eins og Berlín, borg hinna fimm hund­ruð hóru­húsa, og Reykja­vík þar sem ofbeldi gegn konum þykir að minnsta kosti nógu frétt­næmt til að það birt­ast reglu­lega hræði­legar sögur úr sam­fé­lag­inu á for­síðu DV. Svo er annað mál hvort þær séu ein­ungis topp­ur­inn á ísjak­anum eða ekki. Ég sé og ég heyri. Um allar þessar konur í öllum þessum löndum þar sem það eitt að vera kona er hættu­legt. Ég get ekki ímyndað mér hvernig það er. Ég er hepp­in.