Stund­um er talað um að þetta eða hitt gangi á aft­ur­fót­unum og allt fari úrskeið­is. Þessi lýs­ing á sann­ar­lega við smíði nýju brú­ar­innar í Kaup­manna­höfn, yfir­ kanal­inn frá Nýhöfn­inni yfir á Krist­jáns­höfn. Þar hefur flest sem hugs­ast get­ur farið úrskeiðis en nú hillir undir að hún verði tekin í notk­un, meira en þrem­ur árum seinna en til stóð.

Fyr­ir­ ­tíu árum kom fyrst fram, að minnsta kosti opin­ber­lega, hug­myndin um að byggja brú frá Nýhöfn­inni yfir á Krist­jáns­höfn. Skömmu áður hafði Óperan (eins og ­húsið heit­ir) verið tekin í notk­un. Flestum þótti, og þyk­ir, húsið sóma sér vel á bakk­anum gegnt Amal­íu­borg, en hins­vegar nokkuð úr leið og ein­angrað frá­ mið­borg­inni. Brú úr Nýhöfn­inni, ásamt teng­brúm, var ætlað að bæta úr þessu. Þegar hug­myndin um fyr­ir­hug­aða brú barst skipa­kóng­inum Mærsk MC-K­inney Møller til eyrna brást hann illa við. Hann hafði gefið dönsku þjóð­inni Óper­una og við hönnun húss­ins hafð­i hann skipt sér af öllu, stóru og smáu. Fyr­ir­huguð brú myndi setj­a ­sterkan svip á nágrenni Óper­unnar og hreint ekki sama hvernig hún liti út, var ­mat skipa­kóngs­ins. Hann bauðst því til að leggja stórfé í smíði brú­ar­innar og einnig ann­arra minni brúa á Krist­jáns­höfn. Borgin þáði boð­ið. Form­leg ákvörð­un um að brú­ar­smíð­ina var tekin í árs­byrjun 2008. Hún skyldi vera göng­u-og hjól­reiða­brú, ekki ætluð bíl­um.

Þekktur arki­tekt teikn­aði brúna

Breski ­arki­tekt­inn Cez­ary Bedn­arski teikn­aði brúna. Bedn­ar­ski, sem er af pólskum ætt­um, hefur teiknað fjöl­margar þekktar bygg­ingar og mann­virki víða um heim. Hann hefur í við­tölum sagt að það sé mik­ill ábyrgð­ar­hluti að teikna mann­virki ­sem verði jafn áber­andi í umhverf­inu og þessi nýja brú í Kaup­manna­höfn. Hann og Ian Firth hjá bresku verk­fræði­stof­unni Flint & Neill unnu saman að hönn­un­inn­i.

Brúin er 180 metra löng og 8 metra breið, frá upp­hafi lá fyrir að hún yrði opn­an­leg ­fyrir skip. Þeir Bedn­arski og Firth ákváðu að fara ekki hefð­bundna leið. Í stað þess að brúin yrði svo­nefnd vindu­brú þar sem hluti brú­ar­innar lyft­ist þeg­ar ­skip fara um, skyldi mið­hluti brú­ar­innar sem væri tví­skiptur (sam­tals 50 ­metr­ar) drag­ast inn undir brú­ar­sporð­ana. Þegar brúin lok­ast mæt­ast svo þess­ir t­veir fær­an­legu hlutar og brúin lok­ast. Kyss­ast segja Danir og þaðan kem­ur við­ur­nefn­ið „Kossa­brú­in”. Arki­tekt­inn sagði í við­tali við Berl­ingske að sér­ hafi frá upp­hafi verið ljóst að verk­efnið væri mjög flók­ið. Það reynd­ust orð að ­sönnu.

Phil & Søn bauð lægsta verðið

Í árs­lok 2009 var til­kynnt að verk­taka­fyr­ir­tækið Phil & Søn hefð­i átt lang hag­stæð­asta til­boðið og gengið var til samn­inga. Gert var ráð fyrir að ­kostn­að­ur­inn næmi um það bil 200 millj­ónum króna (3,8 millj­örðum íslenskum) og brúin skyldi tekin í notkun í febr­úar 2013.

Tækni­deild ­Kaup­manna­hafn­ar­borgar skyldi hafa yfir­um­sjón með verk­inu og sam­vinnu við fjölda und­ir­verk­taka Phil & Søn. Þetta ­fyr­ir­komu­lag reynd­ist þegar til kom afar taf­samt og olli margs konar árekstr­um. P­hil & Søn varð að ber­a alla skap­aða hluti undir starfs­fólk tækni­deildar borg­ar­inn­ar, sem iðu­lega varð svo að leita til kjör­inna full­trúa áður en hægt væri að taka end­an­leg­ar á­kvarð­an­ir.

Fram­kvæmd­ir hófust í októ­ber 2011, byrjað var á und­ir­stöðum beggja vegna kanals­ins, allt ­leit vel út.

Stólp­arnir of háir

Í maí 2012 þegar vinnu­flokkur var að setja upp vinnu­palla (still­ansa) við stólpana öðru megin kanals­ins tóku menn eftir því að vinnu­pall­arnir virt­ust ekki ver­a nógu háir. Þegar farið var að rýna í teikn­ing­arnar kom í ljós að stólp­arn­ir, ­sem eru steypt­ir, reynd­ust meira en hálfum metra of háir. Þeir sem byggð­u stólpana höfðu fengið rangar teikn­ingar til að vinna eft­ir, Phil & Søn sagð­i emb­ætt­is­menn borg­ar­innar ábyrga fyrir því. Það tók fjóra mán­uði að stytta stólpana. Þá var ljóst að brúin yrði ekki tekin í notkun á til­settum tíma, í febr­úar 2013.

Í mar­s 2013 komu í ljós alvar­legir gallar á miðju­hlut­unum tveimur (þeim opn­an­legu) sem ­gerðir eru úr stáli. Þessir miðju­hlutar eru engin smá­smíði, hvor um sig veg­ur 250 tonn. Í apríl og maí sama ár komu enn­fremur í ljós gallar í steyp­unni í brú­ar­gólf­inu.

Phil & Søn verður gjald­þrota

Í ágúst 2013 varð verk­taka­fyr­ir­tækið Phil & Søn gjald­þrota, ástæðan var þó ekki brú­ar­smíð­in. Kaup­manna­hafn­ar­borg varð þá að fara á stúf­ana og finna nýjan verk­taka. Á meðan sú leit stóð yfir gerð­ist það, í des­em­ber 2013, að storm­ur­inn Bodil gekk yfir Dan­mörku og olli víða miklu­m ­skemmd­um. Þar á meðal á öðru vél­ar­rúmi nýju brú­ar­inn­ar, þar eyðilögð­ust tvær ­vélar ásamt öðrum bún­aði.

Nýr verk­taki kemur til sög­unn­ar: Valmont SM

Í árs­byrjun 2014 til­kynnti borgin að fyr­ir­tækið Valmont SM væri nýr yfir­verk­taki brú­ar­inn­ar. Jafn­framt var til­kynnt að A.P. Møller ­sjóð­ur­inn ætl­aði að leggja fram aukna fjár­muni til verks­ins, sem þá var kom­ið um það bil 100 millj­ónum (dönskum) fram úr áætl­un. Hvenær hægt yrði að opna brúna vissi eng­inn á þessum tíma. Í sept­em­ber þetta sama ár, 2014, til­kynnti Valmont SM að hluti burð­ar­virk­is­ins í opn­an­legu hlut­un­um, sem reynd­ust gall­aðir 2013 og þurfti að skipta út, yrðu ekki til­búnir á til­settum tíma. Þetta vakti ekki ­sér­staka athygli, flestir voru orðnir vanir slíkum frétt­um.

Í ágúst 2015 voru miðju­hlut­arnir tveir komnir á sinn stað og brúnni var lok­að, ef svo má að orði kom­ast, í fyrsta sinn. Í ljós kom að bún­að­ur­inn til að draga miðju­hlut­ana inn undir brú­ar­sporð­ana reynd­ust ekki nægi­lega sterk­byggð­ir. Í mars á þessu ári var nýr bún­aður kom­inn á sinn stað og er sagður virka eins og til er ætl­ast.

Í til­kynn­ingu frá tækni­deild borg­ar­innar fyrir nokkrum dögum kom fram að verk­tak­inn myndi afhenda brúna full­gerða og til­búna til notk­unar um miðj­an júní, meira en þremur árum seinna en til stóð í upp­hafi.

Mikil sam­göngu­bót

Nýja brúin verður án efa mikil sam­göngu­bót. Tækni­deild borg­ar­innar telur að sjö til­ átta þús­und hjól­reiða­menn muni dag­lega fara um brúna og mik­ill fjöldi gang­and­i ­fólks. Fyrir Íslend­inga sem erindi eiga í íslenska sendi­ráðið kemur brúin sér­ vel, Krist­jáns­hafn­ar­endi hennar er nán­ast við dyr sendi­ráðs­ins við Strand­götu.

Margra ára mála­ferli framundan

Í ít­ar­legri umfjöllun dag­blaðs­ins Berl­ingske um þessa miklu fram­kvæmd kemur fram að þótt brúin kom­ist í gagnið sé ekki öll sagan sögð. Nú hefj­ist mörg og flók­in ­mála­ferli sem taki mörg ár. Setn­ing­in „ekki benda á mig” úr þekktu lagi Bubba Morthens á þarna sann­ar­lega við. Hönn­un­ar­fyr­ir­tækið og arki­tekt­inn telja ­tækni­deild borg­ar­innar bera höf­uð­á­byrgð á klúðr­inu, borgin telur sig hafa ­staðið rétt að öllum mál­um. Fjöl­margir und­ir­verk­takar telja sig hafa orð­ið ­fyrir miklu tjóni sem þeir vilja fá bætt. En hvað sem því líður er óhætt að ­full­yrða að íbúar Kaup­manna­hafnar og þeir sem sækja borg­ina heim munu njóta þess að fara um brúna, gang­andi og hjólandi.