Fyrrum öldungaráð Zúista harmar þá stöðu sem nú er uppi í trúfélaginu Zuism og hvetur alla meðlimi til að skrá sig úr félaginu í síðasta lagi fyrir 1. desember í yfirlýsingu sem þeir sendu frá sér í morgun. „Við þökkum fylgjendum okkar fyrir þolinmæði og stuðning undanfarin ár en nú er því miður komið að leikslokum hjá okkur,“ segir í yfirlýsingunni.
Samkvæmt nýjustu tölum Hagstofunnar eru 2.845 meðlimir skráðir í félagið.
Upphaf þessa máls var fjölmiðlaumfjöllun vorið 2015 um trúfélagið Zuism sem enginn virtist gangast við og hafði einungis fjóra meðlimi. Þar kom fram að embætti sýslumanns á Norðurlandi eystra hefði með auglýsingu í Lögbirtingablaðinu skorað á meðlimi félagsins að gefa sig fram. Að öðrum kosti yrði félagið lagt niður þar sem lágmarksfjöldi meðlima var langt frá því að uppfylla viðmið í reglugerð ráðuneytis um skráningu opinberra trú- og lífsskoðunarfélaga.
„Við, sem kölluðum okkur öldungaráð Zúista, fórum fyrir stórum hópi fólks sem vildi umbætur á lagaumhverfi trúfélaga. Vegna þess hversu erfitt er að fá ný trúfélög viðurkennd sáum við tækifæri í þeirri stöðu sem var uppi í trúfélaginu Zúism. Við söfnuðum því lágmarksfjölda meðlima og gáfum okkur fram við sýslumann svo að félagið yrði ekki afskráð. Við litum á þetta sem tækifæri til að skapa umræðu um hið gallaða og óréttláta trúfélaga- og sóknargjaldakerfi,“ segir í yfirlýsingunni.
Í kjölfarið fengu þau leiðbeiningar frá embætti sýslumanns um hvernig þau ættu að taka við stjórn félagsins sem þau segjast hafi farið eftir og skilað öllum tilhlýðilegum gögnum sem óskað var eftir. Þann 1. júní 2015 fékk fulltrúi þeirra opinbera viðurkenningu embættis sýslumanns að hann væri forstöðumaður trúfélagsins og að þau færu með völd í þessu umkomulausa trúfélagi.
„Niðurstaða hugmyndavinnu okkar var að bjóða félagsmönnum að fá sóknargjöldin endurgreidd eða gefa þau aftur til samfélagsins með því að styrkja góðgerðarmál. Í krafti hinnar opinberu viðurkenningar hófum við svo í nóvember 2015 gjörninginn þar sem við auglýstum zúistafélagið og endurgreiðsluleiðina. Á einungis tveimur vikum fengum við um 3000 nýja meðlimi og vakti félagið athygli langt út fyrir landsteinana. Þann 1. desember 2015 var félagið orðið eitt stærsta trúfélag landsins.
Snemma í desember 2015 hófst svo stjórnsýslumartröð, sem hefur nú loksins tekið enda. Þá kom í ljós að upphaflegu stofnendur trúfélagsins, sem voru algjörlega ótengdir okkur og okkar áformum, voru enn í forsvari fyrir rekstrarfélag á bak við trúfélagið. Þetta kom okkur á óvart svo ekki sé meira sagt, sérstaklega í ljósi þess að leiðbeiningar stjórnvaldsins til okkar höfðu ávallt verið að þetta væri alls ekki vandamál, trúfélag í skilningi laganna væri sjálfstæð eining og óháð rekstrarfélaginu á bak við það. Það væri því einfalt mál að stofna nýtt rekstrarfélag fyrir trúfélagið, enda værum við opinberlega viðurkenndir forráðamenn trúfélagsins.
Í janúar 2016 hófumst við því handa við að stofna nýtt rekstrarfélag til að taka við sóknargjöldunum svo við gætum í kjölfarið greitt þau út til okkar meðlima eins og við höfðum gert ráð fyrir. Þá kom í ljós að innan stjórnkerfisins var hreint ekki alls staðar sami skilningur lagður í lög um skráð trú- og lífsskoðunarfélög. Þrátt fyrir skýrar fyrri leiðbeiningar þess efnis þá var okkur nú synjað um stofnun nýs rekstrarfélags þar sem ekki væri hægt að aðgreina trúfélög og rekstrarfélög. Það var ljóst að án rekstrarfélagsins gætum við hvorki móttekið né ráðstafað þeim fjármunum sem félagið átti tilkall til. Í febrúar 2016 óskuðum við því eftir því að allar greiðslur frá Fjársýslu ríkisins til trúfélagsins yrðu frystar til að vernda hagsmuni meðlima trúfélagsins. Fjársýslan varð við þeirri beiðni og voru fjármunir félagsins í frystingu hjá ríkissjóði fram á haust 2017.
Nú í byrjun nóvember, eftir um tveggja ára baráttu okkar fyrir yfirráðum í félaginu, er endanlega ljóst að málið er tapað. Ágúst Arnar Ágústsson er nú forstöðumaður félagsins og sú opinbera viðurkenning sem okkur var látin í té af yfirvöldum í júní 2015 hefur verið felld úr gildi. Við höfum því engin ítök eða völd lengur í trúfélaginu Zuism og getum þar af leiðandi ekki borið ábyrgð á því að sóknargjöld verði endurgreidd eða gefin til góðgerðarmála. Við frábiðjum okkur einnig tilraunir núverandi forráðamanna félagsins til að eigna sér upphafleg markmið okkar með gjörningnum, enda komu þeir hvergi að þeirri hugmyndavinnu,“ segir jafnframt í yfirlýsingunni.
Þau segja að niðurstaðan í þessu máli sé afleiðing stjórnsýslumistaka sem skrifast á þá lagaumgjörð sem þau hafi upphaflega verið að gagnrýna með gjörningi þeirra. Þau segjast vona að þessi fjarstæðukenndu málalok verði til þess að lagaumhverfi kerfisins verði breytt.
