Kjararáð bað um og fékk launahækkun í fyrra
Formaður kjararáðs bað fjármála- og efnahagsráðuneytið um launahækkun daginn áður en að ríkisstjórn sprakk í fyrrahaust. Sú hækkun var veitt sex dögum eftir að ný ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur tók við völdum.
Þann 14. september 2017, daginn áður en að ríkisstjórn Bjarna Benediktssonar sprakk, sendi Jónas Þór Guðmundsson, formaður kjararáðs, bréf til fjármála- og efnahagsráðuneytisins og falaðist eftir launahækkun fyrir ráðið. Samkvæmt lögum er það ráðherra sem ákveður laun ráðsins hverju sinni. Í bréfi Jónasar er farið fram á að laun þeirra sem sitja í ráðinu verði hækkuð um 7,3 prósent og að sú hækkun verði afturvirk til 1. ágúst sama ár. Þessi beiðni var rökstudd með því að laun kjararáðs hefðu ekki hækkað frá því sumarið 2016 og að mánaðarleg launavísitala Hagstofu Íslands hefði hækkað um áðurnefnda prósentutölu frá því að síðasta hækkun hafði átt sér stað.
Bréfinu var ekki svarað í rúman tvo og hálfan mánuð. Í millitíðinni fóru fram kosningar og 30. nóvember 2017 tók ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur við valdataumunum á Íslandi. Í fjármála- og efnahagsráðuneytið settist Bjarni Benediktsson. Sex dögum eftir að hann tók við embætti, þann 6. desember, barst Jónasi svarbréf frá ráðuneytinu. Í því var honum greint frá að fallist hafði verið á tillögu hans um launahækkun kjararáðs og að hún myndi gilda frá 1. ágúst 2017.
Kjarninn óskaði eftir að fá afrit af bréfaskiptum kjararáðs og fjármála- og efnahagsráðuneytisins. Þau afrit voru afhent í gær. Hægt er að lesa bréf kjararáðs hér og svarbréf ráðuneytisins hér.
Tugprósenta launahækkanir æðstu ráðamanna
Ákvarðanir kjararáðs hafa verið mjög gagnrýndar á undanförnum árum. Mesta athygli vakti ákvörðun kjararáðs frá því í október 2016, þegar ráðið ákvað að hækka laun forseta Íslands, þingfararkaup alþingismanna og laun ráðherra.
Samkvæmt þeim úrskurði kjararáðs urðu laun forseta Íslands 2.985.000 krónur á mánuði, þingfararkaup alþingismanna 1.101.194 krónur á mánuði, laun forsætisráðherra að meðtöldu þingfararkaupi varð 2.021.825 krónur á mánuði og laun annarra ráðherra að meðtöldu þingfararkaupi urðu 1.826.273 krónur á mánuði. Laun forsætisráðherra voru áður tæplega 1,5 milljónir en laun forseta voru tæpar 2,5 milljónir. Laun þingmanna hækkuðu hlutfallslega mest við ákvörðun Kjararáðs, eða um 44,3 prósent.
Aðstoðarmenn ráðherra hafa líka fengið duglega launahækkun á undanförnum árum. Sumarið 2016 voru laun skrifstofustjóra í ráðuneytum hækkuð um allt að 35 prósent. Eftir þá hækkun eru laun aðstoðarmanna, sem miða við þau laun, um 1,2 milljónir króna á mánuði.
Í desember hækkaði kjararáð svo laun biskups, Agnesar Sigurðardóttur, um tugi prósenta. Í úrskurði vegna þessa kom fram að biskup skuli hafa tæplega 1,2 milljónir í mánaðarlaun auk 40 fastra yfirvinnueininga. Ein eining er 9.572 krónur og laun biskups því eftir hækkun alls 1.553.359 krónur á mánuði.
Hækkunin var afturvirk til 1. janúar 2017, samkvæmt úrskurðinum. Um síðustu áramót fékk biskup því eingreiðslu fyrir síðasta árið en sú upphæð nemur 3,3 milljónir króna.
Lagt til að kjararáð verði lagt niður
Vegna þessa ástands skipaði Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra starfshóp til að fjalla um málefni kjararáðs þann 19. janúar síðastliðinn. Hópurinn skilaði af sér rúmum mánuði síðar og í niðurstöðu hans kom fram að kjararáð hafi í ákvörðunum sínum um kjör æðstu stjórnenda ríkisins farið langt umfram viðmið rammasamkomulags aðila vinnumarkaðarins og stjórnvalda frá árinu 2015, ákvarðanir þess verið óskýrar, ógagnsæjar og ekki samræmst fyrirmælum í lögum um störf ráðsins. Lagði starfshópurinn til að kjararáð yrði lagt niður og útafkeyrsla þess yrði leiðrétt.
Það breytti því ekki að skaðinn var skeður. Hinar óhoflegu launahækkanir höfðu sett kjarasamninga í uppnám. Ekki bætti úr skák þegar fréttir bárust af því á síðustu vikum að laun æðstu stjórnenda og stjórna opinberra fyrirtækja hefðu hækkað um tugi prósenta strax í kjölfar þess að ákvarðanir um kjör þeirra hafi verið færðar undan kjararáði og til stjórnanna sjálfra.
Líka í Landsvirkjun
Mesta úlfúð vakti hækkun launa forstjóra Landsvirkjunar um 700 þúsund krónur á mánuði á ársgrundvelli. Þau eru ný 2,7 milljónir króna. Þar sem launahækkun hans tók gildi um mitt síðasta ár er hækkunin á mánaðarlaununum líkast til mun hærri, eða yfir einni milljón króna. Laun stjórnarmanna í Landsvirkjun hækkuðu um tæp 50 prósent. Samanlagt deildu fimm stjórnarmenn með sér 525 þúsund krónum til viðbótar á mánuði.
Þetta var ákveðið af starfskjaranefnd Landsvirkjunar, sem í sitja þrír stjórnarmannanna. Einn þeirra er Jónas Þór Guðmundsson, stjórnarformaður Landsvirkjunar. Hann var skipaður í það starf af Bjarna Benediktssyni, sem skipaði hann einnig sem formann kjararáðs árið 2014.
Kjarninn fjallaði ítarlega um Jónas Þór í fréttaskýringu sem birtist í síðustu viku.
Fleiri tengdar fréttir
-
1. júlí 2022Ekki ranglega greidd laun heldur „geðþóttabreyting framkvæmdavaldsins“
-
30. júní 2018Fjórföld hækkun forstjóralauna ríkisfyrirtækja miðað við launaþróun
-
7. mars 2018Kjararáð bað um og fékk launahækkun í fyrra
-
3. mars 2018Sjálftaka stuðlar að stéttastríði
-
1. mars 2018Beðin um að halda aftur af launahækkunum ríkisforstjóra, en gerðu það ekki
