Íslensk sjávarútvegsfyrirtæki eiga eigið fé upp á 276 milljarða króna. Frá hruni hefur eiginfjárstaða sjávarútvegsfyrirtækjanna batnað um 355 milljarða króna, en hún var neikvæð í lok árs 2008.
í lok árs 2008 var eiginfjárstaða geirans neikvæð en er nú, líkt og áður sagði jákvæð um 276 milljarða króna. Hún batnaði um 14 milljarða króna á árinu 2018.
Þetta kemur fram í Sjávarútvegsgagnagrunni Deloitte fyrir árið 2018 sem kynntur var í gær. Hann nær yfir rekstur 92 prósent allra fyrirtækja í íslenska sjávarútvegsgeiranum.
Alls greiddu fyrirtækin sér arð upp á 12,3 milljarða króna í fyrra. Frá árinu 2010 hafa þau greitt 92,5 milljarða króna til eigenda sinna í arðgreiðslur.
Samanlagt hefur hagur sjávarútvegarins, því vænkast um 447,5 milljarða króna frá árinu 2008 og út síðasta ár, eða á einum áratug.
Í gagnagrunninum kemur fram að tekjur sjávarútvegsfyrirtækjanna sem hann nær til hafi alls muni 247 milljörðum króna í fyrra og aukist um 22 milljarða króna á milli ára. EBIDTA-hagnaður þeirra, hagnaður fyrir afskriftir, fjármagnsgjöld og skatta, var 53 milljarðar króna og jókst um 13 milljarða króna. Endanlegur hagnaður var 27 milljarðar króna, sem er sami hagnaður og geirinn skilaði árið 2017.
Samtals hafa íslensk sjávarútvegsfyrirtæki hagnast um 396 milljarða króna eftir hrun.
Skuldir geirans hækkuðu á milli ára í 389 milljarða króna en þegar skuldirnar eru reiknaðar sem hlutfall á móti EBITDA-hagnaði lækka þær. Ný langtímalán umfram afborganir námu 13 milljörðum króna. Hægst hefur á fjárfestingum í sjávarútvegi. Þær námu 18 milljörðum króna í fyrra, en 20 milljörðum króna árið áður.
Veiðigjöld voru 11,3 milljarðar króna í fyrra, sem eru þau hæstu sem geirinn hefur greitt. Það nánast tvöfölduðust milli ára, úr 6,8 milljörðum króna árið 2017. Samtals frá árinu 2011, og út síðasta ár, greiddi sjávarútvegurinn 63,3 milljarða króna í veiðigjöld.
Veiðigjöldin lækka á þessu ári, en áætlað er að þau skili um sjö milljörðum króna í ríkiskassann í ár og nánast sömu upphæð á árinu 2020, samkvæmt nýframlögðu fjárlagafrumvarpi. Ný lög um veiðigjald tóku gildi um síðustu áramót þar sem meðal annars var settur nýr reiknistofn sem byggist á afkomu við veiðar hvers nytjastofns. Í fjárlagafrumvarpinu sagði að með breytingunum sé dregið úr töf við meðferð upplýsinga um átta mánuði. „Þá er veiðigjaldið nú ákveðið fyrir almanaksár í stað fiskveiðiárs.
Bein opinber gjöld sjávarútvegsfyrirtækja sem gagnagrunnur Deloitte nær yfir voru 21,4 milljarðar króna í fyrra að veiðigjöldunum meðtöldum.
Sjávarútvegsfyrirtækin hafa því samandregið átt ótrúlegri rekstrarlegri velgengni að fagna á undanförnum árum. Hagnaður hefur verið gríðarlegur og upp hefur byggst ákafaflega sterk eiginfjárstaða þrátt fyrir miklar arðgreiðslur til eigenda.
Þess utan geta stærstu fyrirtækin í sjávarútvegi fjármagnað sig og gert upp í öðrum myntum en íslensku krónunni, sem tryggir þeim mun betri lánakjör en þeim bjóðast á innlendum markaði.
Það gerir það að verkum að fjárfestingageta þeirra hefur aukist feykilega mikið og þau hafa mörg hver fjárfest umtalsvert í öðrum og óskyldum geirum. Kjarninn greindi til að mynda frá því um miðjan þennan mánuð að eigið fé Samherja, stærstu sjávarútvegssamstæðu landsins, hefði verið 111 milljarðar króna í lok síðasta árs. Sú samstæða hefur ein og sér hagnast um 112 milljarða króna á átta árum.
Helstu eigendur og stjórnendur Samherja eru frændurnir, forstjórinn Þorsteinn Már Baldvinsson og útgerðarstjórinn Kristján Vilhelmsson. Þeir eiga samtals 65,4 prósent í samstæðunni. Helga S. Guðmundsdóttir, fyrrverandi eiginkona Þorsteins Más, á 21,3 prósent.
Þessir þrír einstaklingar eiga því 86,7 prósent í Samherja, hér heima og erlendis, sem á eigið fé upp á tæplega 111 milljarða króna.
Félögin tvö sem mynda Samherjasamstæðuna stunda ekki einungis viðskipti með sjávarafurðir. Samherji hf. á til að mynda stóran hlut í smásölurisanum Högum, en það er fjórði stærsti hluthafi þess með 9,26 prósent eignarhlut. Samherji Holding ehf. er síðan stærsti einstaki eigandi hlutabréfa í Eimskip, með 27,1 prósent eignarhlut.
Kjarninn fjallaði ítarlega um vöxt stærstu sjávarútvegsfyrirtækja landsins í fréttaskýringu sem birtist 13. september síðastliðinn. Hægt er að lesa hana hér að ofan.
