Eftir stendur mark­aður sem þarf þá virki­lega á nýju blóði að halda en virð­ist í erf­ið­leikum með að trekkja að nýja fjár­fest­ingu. Hér inn­an­lands er hins vegar að finna ansi kröft­ugar fjár­fest­inga­blokkir einka­fjár­festa sem hafa verið að láta á sér kræla í fjár­fest­ingum í atvinnu­líf­inu. Og hafa getu til að gera enn meira. 

Stærstu leik­end­urnir í íslensku við­skipta­lífi:

Stoðir

Umsvifa­mesti einka­fjár­festir­inn á hluta­bréfa­mark­aðnum í dag er gam­al­kunn­ur: Stoð­ir. Félagið hét áður FL Group og var meðal ann­ars stærsti eig­andi Glitnis banka fyrir hrun. 

Félagið fór í greiðslu­­stöðvun þegar sá banki fór á haus­inn og kröf­u­hafar þess tóku það yfir. Vorið 2017 keyptu svo félög, í eigu stórra hlut­hafa í TM sem voru margir hverjir lyk­il­­­menn í FL Group á árunum fyrir hrun, ráð­andi hlut í Stoð­u­m.

Þá áttu Stoðir ein­ungis eina eign af viti sem átti eftir að vinna úr, hlut í hol­­lenska drykkj­­­ar­vöru­fram­­­leið­and­­­anum Refresco. Sá hlutur var seldur í mars 2018 eftir yfir­­­tökutil­­boð og eftir sátu um 18 millj­­arðar króna í Stoð­­um. Þeir fjár­­munir hafa verið not­aðir í fjár­­­fest­ingar á und­an­­förnum mis­s­er­­um.

Eigið fé Stoða var 23,2 millj­­arðar króna í lok júní síð­­ast­lið­ins. Hlut­hafar Stoða eru 54 tals­ins. Stærstu hlut­haf­arnir eru S121 ehf. (64,5 pró­sent), Lands­bank­inn og sjóðir í stýr­ingu Stefn­is, sjóð­stýr­inga­fyr­ir­tækis Arion banka.

Stærstu end­an­legu eig­endur S121 hafa margir tengsl við gamla FL Group, annað hvort störf­uðu þar eða sátu í stjórn. Má þar nefna félög tengd Magn­úsi Ármann, sem var hlut­hafi í FL Group og sat í stjórn félags­ins, Örv­ari Kjærne­sted, sem var yfir starf­semi FL Group London fyrir hrun, og Bern­hard Boga­syni, fyrr­ver­andi fram­kvæmda­stjóri lög­fræðis­viðs FL Group. Þá á Einar Örn Ólafs­son, fyrr­ver­andi for­stjóri Skelj­ungs, líka stóran hlut. 

Auk þess á eig­in­kona Jóns Sig­urðs­son­ar, fyrr­ver­andi for­stjóra FL Group/­Stoða og núver­andi stjórn­ar­for­manns Stoða, og fjöl­skylda hennar stóran hlut. Með Jóni í stjórn­inni sitja Sig­­­ur­jón Páls­­­son og Örvar Kjærne­sted. Fram­­­kvæmda­­­stjóri félags­­­ins er Júl­­­íus Þor­finns­­­son.

Helstu eignir Stoða eru 4,96 pró­sent hlutur í Arion banka, 14,05 pró­sent hlutur í Sím­anum og 9,97 pró­sent hlutur í trygg­inga­fé­lag­inu TM. Stoðir eru stærsti ein­staki eig­and­inn í bæði Sím­anum og TM, og langstærsti íslenski einka­fjár­festir­inn í Arion banka. Örvar og Einar Örn sitja báðir í stjórn TM, og Jón Sig­urðs­son sæk­ist nú hart eftir því að kom­ast í stjórn Sím­ans. 

Sam­herji

Sjáv­ar­út­vegs­ris­inn er þekkt­astur fyrir umfang sitt í þeim geira, enda stærsta sjáv­ar­út­vegs­fyr­ir­tæki lands­ins. Sam­herj­a-­sam­stæðan á alls 7,1 pró­sent af úthlut­uðum kvóta hér­lendis beint. Síld­­ar­vinnslan heldur svo á 5,3 pró­­sent allra afla­heim­ilda, en hún er í 44,6 pró­­sent eigu Sam­herja auk þess sem Kald­bak­­ur, félag í eigu Sam­herja, á 15 pró­­sent hlut í öðru félagi sem á 5,3 pró­­sent hlut í Síld­­ar­vinnsl­unn­i. 

Berg­­ur-Hug­inn er síðan með 2,3 pró­­sent kvót­ans en það er að öllu leyti í eigu Síld­­ar­vinnsl­unn­­ar. Þá er ótalið Útgerð­­ar­­fé­lag Akur­eyr­inga, sem heldur á 1,3 pró­­sent kvót­ans, og er að öllu leyti í eigu Sam­herja. Sam­an­lagt er afla­hlut­­deild þess­­ara félaga 16 pró­­sent. Auk þess á Sam­herji vit­an­lega umfangs­mikla sjáv­ar­út­vegs­starf­semi í Evr­ópu og Afr­ík­u. 

Sam­herj­a-­sam­stæðan ,sem sam­anstendur af tveimur félög­um, átti eigið fé upp á 110,7 millj­arða króna í lok síð­asta árs og því í mjög góðri stöðu til að láta líka vel til sín taka á íslenskum hluta­bréfa­mark­aði þegar tæki­færi opn­ast. Það hefur hún gert nokkrum sinnum nú þeg­ar.

Sam­herji hf. keypti stóran hlut í Olís fyrir nokkrum árum. Það félag rann síðan saman við smá­söluris­ann Haga og í kjöl­farið eign­að­ist Sam­herji alls 9,26 pró­sent hlut í Hög­um. Í síð­ustu viku var greint frá því að Sam­herji hefði selt helm­ing hluta­bréfa sinna í Högum og að eftir við­skiptin standi eign­ar­hlutur sam­stæð­unnar í 4,22 pró­sent­u­m. 

Sam­herji Hold­ing er líka stærsti ein­staki eig­andi hluta­bréfa í Eim­­­skip, með 27,1 pró­­­sent eign­­­ar­hlut. Bald­vin Þor­­­­steins­­­­son, fram­­­kvæmda­­­stjóri við­­­skipta­­­þró­unar hjá sam­stæð­unni, er stjórn­­­­­ar­­­for­­­maður Eim­­­skips og í jan­úar í ár var Vil­helm Már Þor­­­steins­­­son, frændi hans, ráð­inn sem for­­­stjóri skipa­­­fé­lags­ins. 

Helstu eig­endur og stjórn­­endur Sam­herja eru frænd­­­­­urn­ir, for­­­­­stjór­inn Þor­­­­­steinn Már Bald­vins­­­­­son og útgerð­­­­­ar­­­­­stjór­inn Krist­ján Vil­helms­­­­­son. Þeir eiga sam­tals 65,4 pró­­sent í sam­­stæð­unni. Helga S. Guð­­munds­dótt­ir, fyrr­ver­andi eig­in­­kona Þor­­steins Más, á 21,3 pró­­sent. 

Auk þess er SVN eigna­fé­lag, félag í eigu Síld­ar­vinnsl­unn­ar, lang stærsti einka­fjár­festir­inn í Sjóvá með 13,97 pró­sent hlut. Sam­herji á 44,6 pró­sent í eigu Sam­herja auk þess sem Kald­bak­­ur, félag í eigu Sam­herja, á 15 pró­­sent hlut í öðru félagi sem á 5,3 pró­­sent hlut í Síld­­ar­vinnsl­unni. Þor­­steinn Már er stjórn­­­ar­­for­­maður Síld­­ar­vinnsl­unn­­ar. 

Þá er Sam­herji líka stór eig­andi í Jarð­bor­unum í gegnum Kald­bak ehf. 

Kaup­fé­lag Skag­firð­inga

Kaup­fé­lag Skag­firð­inga, sam­vinnu­fé­lag með um 1.600 félags­menn, er risa­fyr­ir­tæki á íslenskan mæli­kvarða. Þórólfur Gísla­son, kaup­fé­lags­stjóri, hefur leitt félagið um ára­bil sem for­stjóri og var afkoma félags­ins á árinu 2018 sú besta í 130 ára sögu félags­ins. Upp­bygg­ing kaup­fé­lags­ins hefur verið veru­lega umfangs­mikil á und­an­förnum árum, en í lok árs í fyrra var eigið fé félags­ins rúm­lega 35 millj­arðar og heild­ar­eignir námu 62,3 millj­örðum króna. 

Kaup­­fé­lag Skag­­firð­inga á FISK Seafood, sem heldur á 5,3 pró­­sent heild­­ar­kvót­ans. FISK á 32,9 pró­­sent í Vinnslu­­stöð­inni í Vest­­manna­eyjum sem er með fimm pró­­sent heild­­ar­afla­hlut­­deild. Þá eign­að­ist FISK allt hlutafé í Soff­an­­ías Cecils­­son hf. síðla árs 2017, en það fyr­ir­tæki heldur á um 0,3 pró­­sent kvót­ans. Sam­tals nemur heild­­ar­kvóti þess­­ara þriggja ótengdu aðila 10,6 pró­­sent. 

Kaup­fé­lagið hefur tekið þátt á skráðum hluta­bréfa­mark­aði, meðal ann­ars með því að eiga um tíma hlut í bæði Högum og Brim. Þá á Kaup­fé­lag Skag­firð­inga 20 pró­sent hlut í Árvakri, útgáfu­fé­lagi Morg­un­blaðs­ins. 

Útgerð­ar­fé­lag Reykja­víkur

Brim er eina félagið sem skráð er í Kaup­höll sem á kvóta. Alls fer það með 10,4 pró­­sent af öllum kvóta sem úthlutað hefur ver­ið. Stærsti eig­andi Brim er Útgerð­­ar­­fé­lag Reykja­vík­­­ur, sem á allt að 56 pró­­sent hlut í því félagi. Það félag var 1. sept­­em­ber síð­­ast­lið­inn með 3,9 pró­­sent af öllum úthlut­uðum kvóta. Auk þess var félagið Ögur­vík með 1,3 pró­­sent afla­hlut­­deild. Stærstu ein­­stöku eig­endur þess eru Guð­­mundur Krist­jáns­­son, aðal­­eig­andi Útgerð­­ar­­fé­lags Reykja­víkur og for­­stjóri Brims, og tvö syst­k­ini hans með sam­an­lagðan 36,66 pró­­sent end­an­­legan eign­­ar­hlut.

Sam­an­lagður kvóti þess­­ara þriggja félaga var því 15,6 pró­­sent í byrjun sept­­em­ber síð­­ast­lið­ins. Útgerð­ar­fé­lagið hefur ein­beitt sér að fjár­fest­ingum innan síns geira og á líka 1,96 pró­sent hlut í Iceland Seafood, sem var skráð á markað fyrir nokkrum vik­um. 

Eignir Útgerð­ar­fé­lags Reykja­víkur voru metnar á 59,7 millj­arða króna um síð­ustu ára­mót og eigið fé þess 27,3 millj­arðar króna.

Eyrir Invest

Eigið fé var 366 millj­ónir evrur um síð­ustu ára­mót. Á gengi dags­ins í dag er það 50,4 millj­arðar króna í íslenskum krón­um. Langstærsta eign félags­ins er Mar­el, en Eyrir Invest á 24,69 pró­sent hlut í því langstærsta félagi í íslensku Kaup­höll­inni. Marel var líka skráð í Kaup­höll­inni í Amster­dam fyrr á þessu ári.  Bréf í Marel hafa hækkað um 59 pró­sent á þessu ári og mark­aðsvirði félags­ins er nú 453 millj­arðar króna. Miðað við það er eign­ar­hlutur Eyris Invest í Marel 111,8 millj­arða króna virði. Eign Eyris Invest var metin á 72,6 millj­arða króna um síð­ustu ára­mót.

Stærstu eig­endur Eyris Invest um síð­ustu ára­mót voru feðgarnir Þórður Magn­ús­son (20.6 pró­sent) og Árni Oddur Þórð­ar­son (17,9 pró­sent), en Árni Oddur er einnig for­stjóri Mar­el. 

Hvalur ehf.

Hinn 18. apríl var til­kynnt um það að Útgerð­ar­fé­lag Reykja­víkur hefði keypt rúm­lega þriðj­ungs­hlut í HB Granda af félög­unum Vogun hf. og Fisk­veiði­fé­lag­inu Venusi fyrir 21,7 millj­arða króna, en við­skiptin voru form­lega frá­gengin í byrjun maí. Hvalur hf. er eig­andi Vog­unar en Venus á 43 pró­sent hlut í Hval hf. Eig­endur Venusar eru Krist­ján Lofts­son og Birna Lofts­dótt­ir.

Sam­kvæmt árs­reikn­ingi Hvals fyrir árið 2018 var eigið fé þess 26,5 millj­arðar króna í lok þess árs. Hvalur er meðal ann­ars stærsti ein­staki eig­andi Origo (11 pró­sent) og á 1,45 pró­sent hlut í Arion banka. Þá keypti Hvalur fyrir einn millj­arð króna í Marel í byrjun árs, en sú fjár­fest­ing hefur marg­borgað sig.  Auk þess er Hvalur langstærsti hlut­haf­inn í Hamp­iðj­unn­i. 

Hvalur hf. rekur líka hval­­­stöð­ina í Hval­­­firði, gerir út hval­veið­i­­­­skip og vinnur afurð­irn­­­ar. Sá hluti starf­sem­innar hefur skilað miklu tapi árum sam­an. 

Aðrir stórir leik­endur

Tölu­vert hefur farið fyrir hópnum sem ráðið hefur í trygg­inga­fé­lag­inu VÍS á und­an­förnum árum. Þar er um að ræða hjónin Svan­hildi Nönnu Vig­fús­dóttur og Guð­mund Örn Þórð­ar­son, sem eiga 7,25 pró­sent hlut í VÍS, 6,93 pró­sent í Kviku banka og hlut í Korta­þjón­ust­unni í gegnum félag sitt K2B ehf. Innan VÍS hafa þau myndað blokk með nokkrum öðrum einka­fjár­fest­um, meðal ann­ars Óska­beins­hópnum, sem á 2,48 pró­sent í VÍS, og er í eigu Gests Breið­fjörð Gests­­son­­ar, Sig­­urðar Gísla Björns­­son­­ar, Andra Gunn­­ar­s­­sonar og Fann­­ars Ólafs­­son­­ar. 

Brim­garðar, félag í eigu systk­in­anna Egg­erts Árna, Guð­nýjar Eddu, Gunn­ars Þórs og Hall­dórs Páls Gísla­barna, er nokkuð umfangs­mikið í skráðum eign­um, sér­stak­lega í fast­eigna­fé­lög­um. Það á í Eik (6,9 pró­sent), Reitum (2,1 pró­sent), í Reg­inn (2,73 pró­sent) og Heima­völlum (3,01 pró­sent). Brim­garðar hafa líka átt hlut í Icelanda­ir. Eigið fé Brim­garða nam 2.959 millj­ónum króna í lok síð­asta árs en á sama tíma átti félagið eignir upp á 10.998 millj­ónir króna.

Snæ­ból er fjár­fest­inga­fé­lag í jafnri eigu hjón­anna Finns Reyrs Stef­áns­sonar og Stein­unnar Jóns­dótt­ur. Það á stóran hlut í Sjóvá (8,64 pró­sent), í Heima­völlum (7,47 pró­sent) auk þess sem það á þrjú pró­sent hlut í Eyri Invest, stærsta eig­anda Mar­el. Alls átti Snæ­ból um tíu millj­arða króna í eigin fé um síð­ustu ára­mót.

Félagið Storm­tré er að stærstu leyti í eigu Hregg­viðs Jóns­son­ar. Það er aðal­eig­andi Ver­itas Capi­tal sem á meðal ann­ars Vistor, sem flytur inn til Íslands lyf og aðrar tengdar vör­ur. Auk þess á Storm­tré 2,5 pró­sent hlut í smá­sölu­fé­lag­inu Fest­i. 

Eigið fé Storm­trés var 6,8 millj­arðar króna í lok síð­asta árs.

Stál­skip var stofnað sem útvegs­fyr­ir­tæki árið 1970 en seldi frysti­togar­ann sinn og allan kvóta árið 2014. Í kjöl­farið var því breytt í fjár­fest­inga­fé­lag, en það er í eigu hjón­anna Guð­rúnar Lár­us­dóttur og Ágústs Sig­urðs­sonar og þriggja barna þeirra. Guð­rún er fram­kvæmda­stjóri, en hún er 86 ára göm­ul. Á meðal fjár­fest­inga Stál­skipa má nefna 8,59 pró­sent hlut í Heima­völlum en alls voru eignir félags­ins metnar á 11,9 millj­arða króna í lok síð­asta árs. Þar af voru verð­bréf sem metin voru á 3,1 millj­arð króna en uppi­stað­an, 6,3 millj­arðar króna, voru geymdar á banka­bók. 

Þá verður að telja til félagið 365 ehf., sem er að eiga end­ur­komu í heim hluta­bréfa­fjár­fest­inga, fyrst með kaupum í Högum og svo í Skelj­ungi eftir að það los­aði sig út úr fjöl­miðla­rekstri eftir 16 ár í slík­um. Eig­andi þess er Ingi­björg Pálma­dóttir og eig­in­maður henn­ar, Jón Ásgeir Jóhann­es­son, sett­ist nýverið í stjórn Skelj­ungs þar sem 365 á 4,32 pró­sent hlut. 

365 seldi fjöl­miðla sína til tveggja aðila. Ann­ars vegar til fjar­skipta­fé­lags­ins Sýn­ar, þar sem Heiðar Guð­jóns­son, fyrr­ver­andi stjórn­ar­for­maður og núver­andi for­stjóri, er stærsti ein­stak­lings­hlut­haf­inn í gegnum Ursus (9,2 pró­sent). Heiðar á líka stóran hlut í HS Veit­um. Sýn keypti ljós­vaka­miðla 365 og vef­inn Vísi.­is.

Hinn aðil­inn sem keypti fjöl­miðla af 365 var Helgi Magn­ús­son, sem á nú Frétta­blaðið og tengda miðla að öllu leyti. Hann hefur verið mjög umsvifa­mik­ill í íslensku athafna­lífi á und­an­förnum árum í gegnum félögin Hof­garða, Varð­berg og Eign­ar­halds­fé­lagið Hörpu, sem hann á með öðr­um. Hann hefur til að mynda átt hluti í Bláa lón­inu, þar sem hann er stjórn­ar­for­mað­ur, og hefur lengi átt vænan hlut í Mar­el, en hann hefur verið að selja sig niður þar und­an­far­ið. Helgi hefur fjár­fest í Iceland Seafood, Stoðum og Kviku banka á þessu ári.