Á grundvelli stöðu Arion banka um síðustu áramót ætlar bankinn að kaupa eigin bréf fyrir 15 milljarða króna og greiða hluthöfum sínum arð upp á þrjá milljarða króna á þessu ári. Því munu hluthafar Arion banka fá 18 milljarða króna í greiðslu frá bankanum á árinu 2021 gangi áformin eftir.
Í uppgjörskynningu Arion banka, sem birt var samhliða ársreikningi bankans síðdegis í gær, kemur fram að umfram eigið fé bankans sé um 40 milljarðar króna þegar búið er að draga 18 milljarða króna sem greiða á til hluthafa frá því. Því áskilur stjórn bankans sér rétt til að kalla saman aukaaðalfund síðar á þessu ári til að taka ákvörðun um frekari útgreiðslu arðs eða endurkaup á bréfum hluthafa, til að skila enn hærri upphæð til þeirra.
Í kynningunni kemur fram að Arion banki ætli sér að fylgja staðfastlega stefnu sinni um losun fjármagns til hluthafa (e. capital release strategy) næstu árin. Þar stendur enn fremur að bankinn reikni með að greiða út arð eða kaupa til baka bréf hluthafa fyrir meira en 50 milljarða króna á næstu árum. Það sé þó ekki útilokað að þessir fjármunir verði frekar nýttir til innri eða ytri vaxtar.
Lengi legið fyrir
Ekkert í þessari áætlun stjórnar Arion banka ætti að koma neinum á óvart. Þegar Arion banki var skráður á markað á fyrri hluta ársins 2018 lá fyrir að markmið ráðandi hluthafa væri að greiða sér út eins mikið af eigin fé hans og hægt væri, á sem skemmstum tíma.
Það væri hægt að gera í gegnum breytingu á fjármögnun bankans, með því að draga úr útlánum hans, með því að minnka kostnað í gegnum uppsagnir á starfsfólki, með því að hrinda í gang umfangsmikilli endurkaupaáætlun á hlutabréfum í bankanum og svo auðvitað í gegnum arðgreiðslur.
Þá á átti að selja undirliggjandi eignir sem væru ekki hluti af kjarnastarfsemi Arion banka.
Tímabundið stopp vegna COVID-19
Í byrjun árs 2020 hafði flest í þeirri leikáætlun gengið eftir. Eigið fé Arion banka hafði lækkað úr 225,7 milljörðum króna í 190 milljarða króna frá lokum árs 2017 og fram til loka árs 2019, eða um tæpa 36 milljarða króna.
Til viðbótar töldu greiningaraðilar að bankinn geti búið þannig um hnútanna að það myndi losna um tugi milljarða króna til útgreiðslu þegar árið 2020 er á enda, aðallega með því að minnka útlán sín.
Til stóð að minnka þau um 20 prósent á síðasta ári. Í afkomuspá sem Hagfræðideild Landsbankans vann um uppgjör Arion banka í aðdraganda birtingu ársreiknings hans fyrir árið 2019 var því spáð að arðgreiðslur bankans gæti orðið 50 milljarðar króna á tólf mánuðum. Kórónuveirufaraldurinn kom í veg fyrir að þau áform gengu eftir samkvæmt þeirri tímalínu sem lagt var upp með. Samhliða því að Seðlabanki Íslands réðst í að veita bönkunum miklar tilslakanir til að þeir gætu aðstoðað í baráttunni við efnahagslægðina sagði Ásgeir Jónsson, seðlabankastjóri, að það væri algjörlega ótækt af Arion banka að íhuga arðgreiðslur eða endurkaup á bréfum við ríkjandi aðstæður.
Eiginfjárgrunnur jókst um 28 milljarða í fyrra
Þessi staða hefur nú breyst ansi hratt og Arion banki hefur fengið heimild Fjármálaeftirlits Seðlabanka Íslands til að ráðast í þau endurkaup á hlutabréfum sem bankinn stefnir á að framkvæma á árinu 2021. Auk þess telur bankinn að arðgreiðslumarkmið hans séu í takti við það sem heimilt er að gera.
Heildar eigið fé nam 198 milljörðum króna í árslok 2020, sem er átta milljörðum krónum hærra en það var í árslok 2019. Að meðtöldum arðgreiðslum og þeim fjárhæðum sem nýttar verða í kaup á eigin bréfum jókst eiginfjárgrunnur samstæðunnar því um 28 milljarða króna frá árslokum 2019.
Eigendurnir sem fá mest
Töluverð breyting hefur orðið á hluthafahóp Arion banka á síðustu mánuðum. Frá því í lok september í fyrra, fyrir fjórum mánuðum síðan, hafa tveir stærstu eigendur bankans á undanförnum árum selt samtals stóran hlut í honum. Um er að ræða vogunarsjóðina Taconic Capital Advisors og Sculptor Capital Management. Á örfáum vikum hefur eignarhlutur Taconic í Arion banka t.d. farið úr 23 prósentum í 14,55 prósent.
Fleiri vogunarsjóðir, sem komu inn í eigendahóp Arion banka eftir að hafa tilheyrt kröfuhafahópi Kaupþings,hafa líka verið að selja sig niður að undanförnum.
Innlendir fagfjárfestar hafa keypt stærstan hluta þess sem vogunarsjóðirnir hafa selt. Þeir eru að mestu íslenskir lífeyrissjóðir. Á síðustu fjórum mánuðum hafa þrír stærstu lífeyrissjóðir landsins: Gildi, Lífeyrissjóður verzlunarmanna og Lífeyrissjóður starfsmanna ríkisins (LSR) bætt við vel við sig og eiga nú samtals 25,19 prósent eignarhlut í bankanumm
Fleiri lífeyrissjóðir: Stapi, Birta, Frjálsi lífeyrissjóðurinn og Lífsverk hafa allir líka bætt við sig í Arion banka á síðustu mánuðum.
Samanlagður eignarhluti þeirra lífeyrissjóða sem birtast á lista yfir 20 stærstu eigendur bankans var 22,42 prósent í byrjun síðasta árs. Í lok september 2020 hafði hann aukist í 29,17 prósent og síðustu fjóra mánuði hefur hann farið upp í 37,8 prósent. Á rúmu ári hefur hlutur sjóðanna því stækkað um tæp 70 prósent.
Einkafjárfestar bæta líka við sig
Á meðal annarra sem keyptu hlutabréf í Arion banka af Taconic Capitalnýverið eru íslensku fjárfestingafélögin Mótás, Hvalur, Stálskip og Sjávarsýn. Hvalur sem átti fyrir 1,5 prósent hlut, stækkaði sig upp í 2,13 prósent með því að kaupa bréf fyrir um milljarð króna. Mótás, sem nýverið keypti sig inn í Stoðir, stærsta innlenda einkafjárfestinn í Arion banka, keypti 0,6 prósent hlut fyrir tæplega 800 milljónir króna. Fjárfestingafélagið Stálskip, í eigu eigu hjónanna Guðrúnar Lárusdóttur og Ágústs Sigurðssonar og þriggja barna þeirra, keypti fyrir 300 milljónir króna og Sjávarsýn, í eigu Bjarna Ármannssonar, forstjóra Iceland Seafood og fyrrverandi bankastjóra Glitnis, keypti fyrir 200 milljónir króna.
Þorri þess sem út af stendur hefur verið keypt af sjóð- og eignastýringarfyrirtækjum banka eða einfaldlega í nafni annarra banka.