The Hells Ang­els Motorcycle Cub varð til í Font­ana í Kali­forníu árið 1948 þegar umfram­fram­leiðsla hers­ins gerði það að verkum að vél­hjól urðu ódýr­ari og mörgum fyrr­ver­andi her­mönnum þótti kyrrð eft­ir­stríðs­ár­anna hvim­leið og þeir þráðu ævin­týri. Haft er fyrir satt að fyrr­ver­andi her­maður að nafni Otto Friedli hafi stofnað klúbb­inn eftir klofn­ing frá einum af fyrstu vél­hjóla­klúbbum eft­ir­stríðs­áranna, The Pis­sed Off Bast­ards, í kjöl­far hat­rammrar deilu við óvina­klúbb.

Eitt pró­sent vand­ræða­geml­inga svertir mann­orð 99 pró­senta virð­ing­ar­verðra vél­hjóla­manna

Sveitir sprengju­flug­manna í heims­styrj­öld­unum tveimur voru gjarnan kall­aðar Vít­isenglar – „Hell's Ang­els“ – og það var einnig heitið á kvik­mynd Howard Hug­hes frá árinu 1930 um hinar kon­ung­legu flug­sveit­ir. Úrfell­ing­ar­komman hvarf úr heit­inu með tíð og tíma.

Árum saman var HAMC, eins og með­lim­irnir kalla klúbb­inn, ein­göngu í Kali­forn­íu. Fyrsta deildin utan við Kali­forn­íu­ríki var stofnuð í Auckland í Nýja-­Sjá­landi árið 1961. Um síðir teygði klúbb­ur­inn svo anga sína út í flest ríki, 30 tals­ins, og til fleiri landa, í krafti ímyndar með­li­manna sem kæru­lausra útlaga sem lúta engum reglum nema sínum eig­in.

Popp­menn­ingin treysti í sessi þessa tákn­mynd, sér í lagi kvik­myndin The Wild One frá árinu 1953 með Mar­lon Brando í aðal­hlut­verki og skrif Hunters S. Thomp­son frá 1966 um árið sem hann bjó með gengi í Norð­ur­-Kali­forn­íu. Sam­tökin segja að dæmi­gert sé að með­limir keyri 20.000 mílur á ári, sem er rúm­lega 30.000 kíló­metra, vana­lega á þeim öku­tækjum sem Englarnir kunna best að meta, Harley-Da­vid­son vél­hjól­um. Og með­limir kalla sig enn „one percenter­s“. Það er hálfrar aldar gam­alt gort sem vísar til þess orðs­kviðar að eitt pró­sent vand­ræða­geml­inga sverti mann­orð 99 pró­senta virð­ing­ar­verðra vél­hjóla­manna.

Samt vilja Englarnir meina að orð­spor klúbbs­ins sem glæpa­sam­tök sé óverð­skuldað og benda í því sam­bandi á tíð fram­lög sín til góð­gerð­ar­mála í þágu barna og fyrr­ver­andi her­manna. Á borða neðst á vef­síðu Hells Ang­els stóð: „Þegar við breytum rétt man það eng­inn, þegar við gerum eitt­hvað rangt gleymir því eng­inn.“ En margir Vít­isenglar hafa svo sann­ar­lega unnið sér inn lög­leys­isí­mynd sína – hand­tökur og dómar fyrir fíkni­efna­sölu, og þá sér­stak­lega á metam­fetamíni, lík­ams­árás­ir, vopna­eign og jafn­vel morð hafa fylgt klúbbnum í ára­tugarað­ir.

Svæsn­asta dæmið um þetta er meint sam­særi Vít­isengla um að drepa rokk­goðið Mick Jag­ger eftir hið alræmda upp­þot árið 1969 á Alta­mont-­kappakst­urs­braut­inni í Kali­forníu þar sem gengið gegndi örygg­is­gæslu. Roll­ing Sto­nes-­söngv­ar­inn hafði gagn­rýnt Englana eftir að vél­hjóla­maður stakk til bana áhorf­anda sem hafði dregið upp byssu á meðan á rysk­ingum stóð. Drápið var úrskurðað sem sjálfs­vörn og kær­urnar voru látnar niður falla. Megnið af atvik­inu var fest á filmu í heim­ild­ar­mynd frá árinu 1970 um Roll­ing Sto­nes.

„Þú potar ekki í geit­ungabú með priki“

Í Skand­in­avíu geis­aði árum saman stríð um yfir­ráða­svæði á tíunda ára­tugnum sem átti sér að sögn stað með vél­byssum, sprengju­vörpum og hand­sprengjum og kost­aði um tíu manns líf­ið. Þrír vél­hjóla­menn voru drepnir í gríð­ar­miklum átökum milli Vít­isengl­anna og óvina­geng­is­ins Mon­gols í spila­víti í Nevada árið 2002.

Árið 2007 fannst kona alvar­lega lemstruð við dyr víg­girtra höf­uð­stöðva klúbbs­ins í aust­ur­hluta Man­hattan í New York borg. Þung­vopnuð lög­reglu­sveit gerði áhlaup á bygg­ing­una með þyrlur á lofti en engar kærur komu upp úr krafs­inu. Þetta hefur orðið til þess að að yfir­völd hafa vök­ult auga með Hells Ang­els. Sér­sveitir hafa fylgst með vél­hjóla­ferðum Hells Ang­els til styrktar góð­gerð­ar­mála til að fyr­ir­byggja vand­ræði og til að sýna styrk sinn mættu lög­reglu­sveitir með­limum sam­tak­anna í Minnesota þegar þeir voru á leið til í Stur­gis um sum­arið 2009. Eins og lög­reglu­þjónn­inn Steve Ovick sagði í við­tali við frétta­miðil á svæð­inu: „Þú potar ekki í geit­ungabú með priki en þú vilt svo sann­ar­lega fá að vita hvar geit­unga­búið er.“

Hægt er að þekkja Vít­isengla á jökk­unum þeirra úr leðri eða galla­efni, sem bera merki hins rauða, hvíta og vængj­aða „höf­uðs dauð­ans“, staf­ina HAMC og oftar en ekki töl­una 81, sem táknar H, átt­unda staf­inn í staf­róf­inu og A, þann fyrsta. Eins og her­menn sem skarta tákn­myndum á ein­kenn­is­bún­ingum sínum bera Vít­isenglar margar ólíkar ásaum­aðar myndir á jökk­unum sínum sem gefa til kynna stöðu þeirra innan sam­tak­anna en nákvæma merk­ingu þess­ara tákna skilja aðeins aðrir Englar.

Með­limir kalla hver annan ein­göngu dul­nefnum og á minn­ing­ar­síðu á vef­svæði geng­is­ins má finna virð­ing­ar­vott um látna vél­hjóla­menn sem eru aðeins kall­aðir Tri­umph Vik­ing og Fat Ray. Og gangi þér vel að reyna að verða Vit­is­eng­ill án mik­illar fyr­ir­hafn­ar. Upp­lýs­ing­arnar fyrir verð­andi með­limi fela nokkurn veg­inn í sér þessi skila­boð: „Ef þú þarft að spyrja muntu lík­lega ekki skilja svar­ið.“

End­ur­vöktu gamla klúbb­inn í Oakland

Aftur að Sonny Bar­ger – einu þekktasta and­liti sam­tak­anna í gegnum árin. Hann fædd­ist í bænum Modesto í Kali­forníu í Banda­ríkj­unum árið 1938. Móðir hans yfir­gaf fjöl­skyldu hans þegar hann var ein­ungis fjög­urra mán­aða gam­all. Hann ólst því upp með systur sinni hjá trú­aðri ömmu sinni og drykkju­sjúkum föð­ur. Þegar Bar­ger var barn var honum vísað nokkrum sinnum úr skóla og þótti hann heldur óstýri­lát­ur.

Sextán ára skráði hann sig í her­inn en var leystur frá störfum með sæmd þegar þegar upp komst að hann hefði falsað fæð­ing­ar­vott­orð sitt til þess að geta skráð sig í her­inn fjórtán mán­uðum seinna.

Eftir veru í hernum sinnti hann hinum ýmsu störfum en hann bjó með föður sínum fyrst um sinn á hót­eli og flutti síðar til eldri systur sinn­ar.

Bar­ger gekk í fyrsta sinn í vél­hjóla­klúbb sem bar nafnið Oakland Panthers árið 1956. Eftir að sá klúbbur leyst­ist upp fór hann að keyra með öðrum mönnum með sama áhuga­mál en einn þeirra hét Don „Boots“ Reeves. Sá var með ásaumað merki af flug­manns­hjálmi innan um vængi – merki gam­als vél­hjóla­klúbbs í Norð­ur­-Sakra­mentó sem hafði liðið undir lok.

Með honum stofn­aði Bar­ger lít­inn klúbb í Oakland í Kali­forníu þann 1. apríl 1957. Allir með­limir í klúbbnum báru fyrr­nefnt merki sem seinna var iðu­lega kallað „höfuð dauð­ans“ og varð lógó klúbbs­ins sem þeir köll­uðu Hells Ang­els.

Þeir gerðu sér ekki grein fyrir því að fleiri klúbbar með sama nafni væru að spretta upp víðs­vegar um fylk­ið. Bager var for­maður klúbbs­ins í Oakland og hjól­uðu þeir um Kali­forníu til þess að sam­eina klúbbana og móta reglur fyrir Hells Ang­els. Þessi þensla klúbbs­ins var þó ekki án árekstra því ágrein­ingur var á milli þeirra og til að mynda ann­ars klúbbs, Gypsy Jokers.

Langur saka­fer­ill

Bar­ger vann sem véla­maður frá 1960 til 1965 eða þangað til hann var rek­inn fyrir lélega mæt­ingu. Saka­fer­ill hans hófst árið 1963 eftir að hann var hand­tek­inn fyrir vörslu mari­júana en það gerð­ist aftur ári síðar og fyrir árás með morð­vopni árin 1965 og 1966. Hóf hann sölu á heróíni nokkrum árum síðar og á svip­uðum tíma varð hann háður kóka­íni. Á árunum 1966 til 1973 þén­aði hann á lög­legan hátt með því að aðstoða við hin ýmsu kvik­mynda­verk­efni. Berger og vél­hjóla­sam­tökin hans, Hells Ang­els voru oft á þessum tíma tengd við svo­kall­aða „and­menn­ingu“ sjö­unda ára­tug­ar­ins.

Í gegnum árin var Bar­ger hand­tek­inn fyrir hin ýmsu brot, á borð við morð­til­raun­ir, mann­rán og vörslu eit­ur­lyfja. Hann var þá ákærður fyrir morð árið 1972 á eit­ur­lyfja­sala en sýkn­aður þegar trú­verð­ug­leiki vitn­is­ins var dreg­inn í efa í rétt­ar­sal. Ári seinna hlaut Bar­ger fang­els­is­vist í 10 ár til lífs­tíðar fyrir eit­ur­lyfja­vörslu og vopna­eign. Eftir fjögur og hálft ár losn­aði hann úr fang­elsi eftir að hann fékk reynslu­lausn.

Á árunum sem fylgdu þarna á eftir var vél­hjóla­klúbb­ur­inn iðu­lega tengdur við glæp­a­starf­semi og þótti Bar­ger það miður en hann hélt því ávallt fram að klúbb­ur­inn gæti ekki borið ábyrgð á hegðun ein­stak­ling­anna sem voru í hon­um.

Árið 1983 greind­ist Bar­ger með krabba­mein í hálsi en hann hafði alla tíð reykt mikið – og verið „þriggja-­pakka“ mað­ur. Hann lét eftir stjórn Hells Ang­els til Michaels O'Farrell sem var næst­ráð­andi í klúbbnum á meðan hann barð­ist við mein­ið. Barka­kýlið var tekið og and­aði hann alla tíð síðan í gegnum plast­ventil á háls­inum sem hann lok­aði fyrir þegar hann tal­aði.

Bar­ger átti aftur eftir að hljóta fang­els­is­dóm en seinna á níunda ára­tugnum var hann dæmdur í fjög­urra ára fang­elsi fyrir sam­særi að fremja ýmsa glæpi, meðal ann­ars morð. Hann sat af sér í þrjú og hálft ár og þegar hann var leystur úr haldi í nóv­em­ber 1992 hélt hann helj­ar­innar partý þar sem um 700 gestir mættu, þar á meðal stjórn­mála­menn.

Vildi hjóla á japönskum hjólum

Bar­ger hélt áfram að vera stór hluti af Hells Ang­els en á seinni árum tal­aði hann fyrir öryggi vél­hjóla­manna í umferð­inni og þrátt fyrir að með­limir klúbbs­ins hafi alla tíð hjólað á Harley-Da­vid­son þá sagði Bar­ger eitt sinn að honum hefði aldrei líkað við þá teg­und af hjól­um. Hann not­aði þau bara vegna þess að sú teg­und af mót­or­hjólum hafði ávallt fylgt ímynd klúbbs­ins. „Ég hjóla á þeim vegna þess að ég er í klúbbn­um, sú er ímynd­in, en ef ég gæti þá myndi ég alvar­lega íhuga að keyra Hondu ST1100 eða BMW. Við misstum af tæki­fær­inu að skipta yfir í japönsku hjóla­teg­und­irnar þegar þeir byrj­uðu að búa til stærri hjól. Ég segi venju­lega: „Til and­skot­ans með Harley-Da­vid­son.““

Hann var fjór­gift­ur. Fyrsta konan hans, Elsie Mae, lést eftir ólög­legt þung­un­ar­rof á sjö­unda ára­tugn­um. Nokkrum árum síðan gift­ist hann Sharon Gru­hlke, þegar hann sat í fang­elsi, en skildi nokkru síð­ar. Þriðja hjóna­bandið var storma­samt en Bar­ger var meðal ann­ars dæmdur í nokk­urra daga fang­elsi fyrir að ráð­ast á Beth Noel árið 2003. Þau skildu í kjöl­far­ið. Hann gift­ist fjórðu kon­unni, Zor­ana, tveimur árum síðar og voru þau saman þar til hann lést. Hún var með honum á dauða­stund­inni ásamt öðrum ást­vinum hans.