Elfar Logi Hann­es­son, höf­undur Ein­leikja­sögu Íslands, hefur verið með ein­leiki á heil­anum allt frá því hann lenti óvænt í því að leika einn. Eftir að Elfar flutti aftur vestur eftir erf­iða sam­búð við Reykja­vík þá tók hann litla leik­húsið sitt með sér, Kómed­íu­leik­húsið og hugð­ist starf­rækja það þar vestra. En þegar þangað var komið komst hann að því að hann var eini atvinnu­leik­ar­inn búandi á Vest­fjörðum og því kom ekk­ert annað til greina en að setja upp ein­leik. 

Síðan hefur Elfar Logi nán­ast ávallt verið einn á svið­inu. Árið 2004 stofn­aði hann Act alone ein­leikja­há­tíð­ina sem hefur verið haldin árlega síðan og er nú orðin ein vin­sælasta lista­há­tíð lands­byggð­ar­inn­ar. Til­gangur hátíð­ar­innar er fyrst og fremst sá að kynna hið ein­staka ein­leikja­form fyrir land­anum sem og gestum er sækja okkur heim. Kómed­íu­leik­húsið er útgef­andi Ein­leikja­sögu Íslands og er fyrsta og eina atvinnu­leik­hús Vest­fjarða. Leik­húsið hefur sett upp um 40 leik­verk þeirra þekkt­ust eru Gísl­arn­ir t­veir, Gísli Súrs­son og Gísli á Upp­söl­um. Svo segja má að Kómedían sé í Gísla­töku og unnir því bara vel. Kjarn­inn hitti Elfar Loga og tók hann tali.

Hvaða merk­ingu hefur það að skrá sögu ein­leikja á Íslandi?

„Ein­leik­ur­inn hefur sann­lega verið partur af hinum íslenska lista­lífi lík­lega bara alveg frá land­námi. Vissu­lega hefst ein­leikja­sagan íslenska strax þegar land byggð­ist því eins og við vitum þá er lífið ekki bara salt­fiskur og puð, eitt­hvað verður nú að hafa til skemmtan til að kom­ast í gegnum 24 stund­irn­ar. Þá sem nú var ávallt einn, ef ekki fleiri, sem var meira fyrir það að leika en að vinna. Féll það einmitt í hins leik­glaða að hafa ofan af fyrir blessuðu fólk­inu að ­dagstrit­i loknu segja þeim sög­ur, kvæði, syngja og spila. 

Með þessum hætti varð­veitt­ust einmitt Íslend­inga­sög­urn­ar, sagðar kyn­slóð fram af kyn­slóð, þar til þær voru loks skráðar á bók­fell. Þrátt fyrir langa og ein­staka sögu ein­leikja­list­ar­innar á Íslandi hefur ekki mikið fyrir henni farið og kannski einkum vegna þess að aðeins einn leik­ari er í hverju verki og fá því leik­irnir jafnan minna umtal og fjöl­miðla athygli en hinn mann­frek­ari leik­verk. 

Það var því ekk­ert annað að gera en að ein­leik­ari færi bara í það að skrá sög­una og hefur sú vinna staðið yfir í lík­lega ára­tug og er nú til­bú­in. Nú er bara að vona að við náum fullu húsi í Karol­ina fund söfnun okkar ann­ars náum við ekki að ­styðja og prenta og bókin fær ekki fæt­ur. En við lifum ekki bara í draumi heldur í von­inni og erum bjart­sýn.“

Eru til mis­mun­andi gerð­ir ein­leikja?

„Ein­leik­ur­inn er sann­ar­lega fjöl­breytt list­form þó margir telji kannski í fyrstu þetta vera ein­hæft og ein­falt. Það er ein­leik­ur­inn akkúrat ekki. Eina reglan er að það sé aðeins einn leik­ari, lista­mað­ur, á sen­unni, allt hitt er opið. Þannig getur ein­leik­ur­inn verið ein­falt sögu­manns­verk yfir í það að vera uppi­stand og allt í hátækni­leg­t dramat­ískt verk. Inn í þetta getur flétt­ast dans, tón­list og ég veit ekki hvað. Mögu­leik­arnir eru svo margir það er bara að láta hug­ann fara á flug. Ef svo skemmti­lega vill til að ef Ein­leikja­sagan kemur út, nú vantar aðeins 53. pró­sent­ur uppá að ræsa prent­vél­ar, þ.e. þegar þessu er svar­að, þá má lesa hve fjöl­breyttur ein­leik­ur­inn er. Í bók­inni er sagt frá sagna­mönnum fyrstu ald­ar, frá föru­ein­leik­urum sem flökk­uðu á milli bæja og skemmtu fólki og fengu að launum mat og bedda. Einnig er sagt frá sýn­is­ein­leik­urum þ.e. lista­mönnum sem hafa verið til sýnis má þar nefna Jóhann risa Pét­urs­son og loks fer sagan inn í leik­húsið þar sem ein­leik­ur­inn hefur átt sífellt meiri vin­sælda að fagna einkum hin seinni ár.“

Að hvaða ­leyt­i er ein­leikur öðru­vísi sýn­ing en sú sem inni­heldur fleiri leik­ara?

„Þetta er sann­ar­lega góð spurn­ing. Mun­ur­inn felst í raun í nokkrum orðum svars­ins. Eini mun­ur­inn er sá að það er aðeins einn leik­ari á svið­inu í stað fleiri. Já, ég veit þetta er alveg ein­leikið en samt alveg satt.“

Hægt er að skoða verk­efnið hér.