Jóhanna Gunnþóra er höfundur barnabókarinnar Lofthrædda fjallageitin. Hún útskrifaðist með B.A. úr heimspeki og viðskiptafræði vorið 2017. Á tímabili glímdi Jóhanna við kvíða og er Lofthrædda fjallageitin innblásin af þeirri tilfinningu. Hún hefur ástríðu fyrir málefnum tengdum tilfinningum og telur mikilvægt að tala opinskátt um þær til þess að uppræta skömmina sem þeim getur fylgt. Jóhanna fékk Guðnýju Söru Birgisdóttur til liðs með sér til þess að teikna myndir í kringum söguþráðinn en þær hafa verið bestu vinkonur í 17 ár. Guðný er að klára B.A. gráðu í myndlist við Listaháskóla Íslands og notar vatnslitatækni við gerð myndanna.
Hvernig varð sagan um Lofthræddu fjallageitina til?
„Sagan hefur verið í nokkurn tíma að taka á sig endanlega mynd. Ég hef lengi haft áhuga á því að skrifa og langað að elta þann draum. Ég hef leikið mér með alls konar stíla en mér hefur alltaf fundist barnabækur heillandi, enda kviknar lestraráhuginn oft þar. Sagan varð í raun til með einni skondinni setningu sem mér hafði dottið í hug: „Fjallageitin sem þjáðist af lofthræðslu”. Titill bókarinnar breyttist svo í „Lofthræddu fjallageitina”. Síðan hefur sagan þróast í miklu bitastæðari söguþráð sem er innblásinn af minni eigin reynslu af vanlíðan, þá aðallega kvíða. Það gerist reyndar ekki fyrr en miklu seinna að þessi einfalda setning þróast yfir í barnabók með mikilvæg skilaboð.“
Hvaðan kom innblásturinn fyrir sögunni?
„Innblásturinn fékk ég, eins og ég sagði hér að ofan, frá mér sjálfri. Tilfinningar geta verið flóknar og erfiðar og ég átti um tíma erfitt með að tækla þær, ég höndlaði ekki þegar erfiðar tilfinningar komu upp heldur fór að spíralast með þeim. Þannig var ég farin ég að leyfa tilfinningunum mínum að ráða ferðinni, sem olli meiri kvíða. Nú hef ég unnið mikið í því að taka tilfinningum ekki svona alvarlega. Ég tek eftir þeim þegar þær koma en reyni að ganga ekki inn í þær eða breyta af hvatvísi út frá þeim. Það er alveg hægt að stoppa og anda. Mér finnst þetta hafa verið gríðarlega frelsandi uppgötvun og mig langaði til að miðla þessu einhvern veginn áfram.
Setninguna um lofthræddu fjallageitina hafði ég skrifað niður hjá mér einhvern tíma og datt í hug að þetta gæti verið frábært tækifæri til að skrifa barnabók sem fjallaði um þessa togstreitu sem býr í mörgum. Það felst mótsögn í þeirri setningu að vera lofthrædd fjallageit, það er skjön við það sem ætlast er til af henni úti í náttúrunni. Eins leið mér með minn kvíða, ég var í togstreitu við mig sjálfa því mér leið illa en fannst ég jafnframt hafa allt til alls – góða vini og fjölskyldu, gekk vel í náminu og var (líkamlega) heilbrigð. Mér fannst ég einfaldlega ekki hafa rétt á því að líða illa. En við þurfum að læra að við stjórnum ekki öllu, síst tilfinningum okkar, og við getum lært að lifa með þeim og skilja þær betur án þess að þurfa að hrista þær af okkur eða bæla þær. Ég er sjálf mikil tilfinningavera og hef verið frá því ég man eftir mér. Mér hefur liðið á skjön við þau samfélagslegu viðhorf sem segja það eðlilegt að taka allt á hnefanum sama hvað bjátar á, hvort sem það eru áföll eða almenn vanlíðan. Það hefur verið ótrúlega upplífgandi að sættast við mig sem tilfinningaveru og hætta að sjá það sem galla. Það er mitt sérkenni og ég er mjög stolt af því og fyrir vikið hef ég eitthvað fram á að færa í andlegum málefnum. Um það snýst Lofthrædda fjallageitin meðal annars, að fagna fjölbreytileikanum.
Með því byrja nógu snemma að tala opinskátt um tilfinningar tel ég að við getum spornað við því að margir lifi í togstreitu við þær seinna meir. Þess vegna valdi ég að skrifa um þetta málefni í formi barnabókar. Þar sem sagan er ætluð börnum er þetta auðvitað skrifað út frá því, bókin er spennandi og skemmtileg og fallega myndskreytt. Boðskapurinn leynist svo þarna undir.“
Hver er boðskapurinn?
„Að við ættum að læra á tilfinningar okkar í stað þess að skammast okkar fyrir þær eða finnast við þurfa að bæla þær. Jafnframt vildi ég benda á kosti fjölbreytileikans. við ættum að vera stolt af okkar sérkennum því það er það sem gerir okkur frábrugðin öðrum. Það þýðir líka að við höfum eitthvað fram á að færa sem aðrir hafa ekki og í því felast mikil verðmæti. Meginskilaboð sögunnar eru þau að vanlíðan er tilfinning sem hægt er að yfirstíga, hún varir ekki að eilífu. En til þess krefst hugrekkis, að horfast í augu við vandann í stað þess að hlaupa frá honum.“
Hvers vegna völduð þið fjallageit fyrir aðalpersónu?
„Það er í raun ekki flóknara en svo að ég var að horfa á náttúrulífsþátt um fjallageitur. Fannst þetta alveg mögnuð dýr sem hoppa á milli hrikalegra brattra klettagarða án þess að blása úr nös. Ég hugsaði með mér hvernig það væri að vera lofthrædd fjallageit, það hlyti að vera martröð!“