Málörvun barna er mjög mikilvæg og hægt er að nota margbreytileika tungumálsins til að skilja hvert annað. Ekki þarf einungis eitt tungumál til þess. Þetta segir Anna Hildur Hildibrandsdóttir, ein forsvarsmanna sumarnámskeiðsins Tungumálatöfrar á Ísafirði. Námskeiðið er ætlað fjöltyngdum börnum og er markmið þess að búa til málörvandi umhverfi í gegnum listkennslu. Það er hugsað fyrir íslensk börn sem hafa fæðst erlendis eða flutt til annarra landa og börn af erlendum uppruna sem hafa sest að hér á landi. Það er þó opið öllum börnum og verður það haldið 6. til 11. ágúst næstkomandi sumar.
„Við eigum líka að bera virðingu fyrir fjölbreytileikanum og hvetja fólk til að aðlagast. Við skulum gera það fallega og eiga í samræðu,“ segir Anna Hildur. Hún telur mikilvægt að Íslendingar geri sér grein fyrir því að innflytjendur komi með þekkingu inn í samfélagið og að þeir mótist enn fremur af viðhorfinu sem tekur við þeim. „Ef þessi börn fá örvandi umhverfi þegar þau koma hingað til lands þá eru þau betur í stakk búin fyrir lífið,“ segir hún.
Þekkir það sjálf að vera innflytjandi
Anna Hildur er ein þeirra sem kom verkefninu á koppinn en hún er nú búsett í London í Bretlandi. Hugmyndin kom til hennar daginn eftir Brexit þegar Bretar kusu úrsögn úr Evrópusambandinu. En hugsunin risti þó dýpra því sem innflytjandi í Bretlandi þá vissi hún af eigin reynslu hvernig sú tilfinning er. „Ég hugsaði meira eftir Brexit-kosningarnar um það sem innflytjendur heimsins eiga sameiginlegt þótt ég geri mér grein fyrir að ég sé hvítur forréttindainnflytjandi. En um leið fór ég að hugsa til þess að ég vildi að barnabörnin mín hefðu aðgang að málörvandi umhverfi,“ segir hún. Anna Hildur ól dætur sínar tvær upp í London og gekk vel, að hennar sögn, að kenna þeim og viðhalda íslenskunni enda hafi móðurmálið verið talað á heimilinu. Hún segir að hlutirnir hafi þó farið að flækjast þegar önnur kynslóð fæddist en makar dætra hennar eru breskir. Þar af leiðandi sé krefjandi fyrir barnabörnin hennar að læra íslenskuna.
Anna Hildur og fjölskylda hennar eiga sumarheimili á Ísafirði og dvelja þau þar iðulega á sumrin. Hún fór til að mynda með annað barnabarn sitt til Ísafjarðar síðastliðið sumar, meðal annars til að fara á námskeiðið, og segir hún að það hafi haft gríðarlega góð áhrif á drenginn. Hún segir að fólkið fyrir vestan sé allajafna mjög meðvitað um þessi mál, sérstaklega kennarar. „Það er hvergi betra að vera útlendingur á Íslandi en fyrir vestan,“ segir hún og hlær. Viðbrögðin hafi ekki látið á sér standa og bætir hún því við að hugmyndinni hafi verið tekið mjög vel á Ísafirði.
Þörf fyrir málörvun mikil
Tilgangurinn með námskeiðinu fyrir börnin er í raun margþættur, að sögn skipuleggjenda. Eitt mikilvægt markmið er að styrkja sjálfsmynd barnanna með því að viðhalda móðurmáli þeirra. Anna Hildur bendir á að eftir því sem kynslóðirnar verða fleiri í nýjum heimkynnum þá verður þörfin fyrir málörvun meiri. Hún segir að mikil sjálfstyrking sé fólgin í því fyrir tvítyngd börn að hitta aðra krakka sem eru á sama báti. Þau sjái kosti þess að kunna tvö tungumál og verði því opnari fyrir því að rækta málið sem þau nota minna. Þau geti verið stolt af því þegar þeim er kennt hvernig það nýtist þeim.
„Við ætlum einnig að nýta verkefnið til að ná til flóttamannafjölskyldnanna sem voru að flytja til Ísafjarðarbæjar,“ segir Anna Hildur. Nú geta 5 til 10 ára krakkar sótt verkefnið en aldurshópurinn var áður 5 til 8 ára. Þetta er gert til þess að fleiri krakkar geti tekið þátt ekki síst úr ranni þeirra sem eru nýkomnir. Hún bendir á að þetta sé samfélagsverkefni og hefur hún persónulega mikla trú á því.
Vilja fagna fjölbreytileikanum árlega
Verkefnið var framkvæmt í fyrsta skipti í fyrrasumar sem tilraun með styrk frá Ísafjarðarbæ og þremur kennurum sem mótuðu aðferðafræðina. Krakkarnir sem voru hvaðanæva af úr heiminum tóku þátt í ýmiss konar atburðum, til að mynda bjuggu þau til bát úr mjólkurfernu og hvert og sungu lag með texta sem þau gátu sjálf búið til um bátinn. Kennararnir leiddu þau í gegnum verkefnið með tónlist og myndlist og telur Anna Hildur það einstaklega góða leið til að miðla þekkingu, sérstaklega í hóp sem þessum.
Myndlistarkonurnar Ólöf Dómhildur Jóhannsdóttir og Nína Ivanova ásamt tónlistarkennaranum og gítarleikaranum Jóni Gunnari Biering Margeirssyni munu leiða börnin áfram á komandi námskeiði í gegnum myndlist, sögur og tónlist. Með þeim er verkefnastjórinn Isabel Alejandra Díaz sem er sjálf innflytjandi á Ísafirði. Anna Hildur segir þetta vera stórkostleg nálgun og að allir sem fylgdust með síðastliðið sumar hafi orðið heillaðir af.
Í lok námskeiðsins var haldin svokölluð Tungumálaskrúðganga sem verður héðan í frá haldin árlega, að sögn Önnu Hildar. Til að byrja með var tilgangurinn einungis að loka námskeiðinu en á endanum varð þetta 100 manna skrúðganga. Hún segir að út frá því hafi sprottið upp sú hugmynd að fagna fjölbreytileikanum árlega, þar sem allir taki þátt. Til stendur að hafa skrúðgönguna hvern laugardag eftir Verslunarmannahelgina og verður þetta því vísir að bæjarhátíð, að sögn Önnu Hildar. Jafnframt verði gert mun meira úr göngunni í ár, þar sem búist er við mikilli veislu, búningum og fánum og matartjöld verða sett upp þar sem mismunandi matarmenning verður kynnt.
