Það er fimmtu­dagur í febr­ú­ar. Klukkan er hálf fimm. Ég hef rangl­ast um í Bón­us, því árása­gula must­eri Satans síð­asta hálf­tím­ann á síð­ustu dropum dags­ins. Skutl á æfingar bíð­ur, annað í Skip­holt, hitt í Öskju­hlíð­ina. Hvaða sa­dista­sjón­ar­mið ráða stað­setn­ingu á tóm­stunda­iðkun barna í miðju umferð­ar­öng­þveiti á háanna­tíma? Röðin er næstum komin að mér, ég finn gam­al­kunna ang­ist byggj­ast upp. Hún byrjar neðst í kvið­ar­hol­inu og fær­ist svo hægt en örugg­lega upp melt­ing­ar­veg­inn og endar sem ein­hvers konar brjóst­sviða­kökkur neðst í hálsi. Bráðum byrjar píp­ið. Af hverju þarf að vera píp?

Þjáður kassakrakki umlar Góðan dag­inn og hefst sam­visku­samur handa við pynt­ing­arn­ar. Ég reyni rétt­hugs­andi að ná augn­sam­bandi við hann og brosa því ég er hrædd um að hann mistúlki panikk­aða ­stör­una niður á við sem borg­ara­lega fyr­ir­litn­ingu gagn­vart afgreiðslu­fólki, hann virð­ist þó fremur smeykur en þakk­látur áreynslu­fullri geifl­unni sem ekki tókst að verða að móð­ur­legu brosi. Ég tíni eins hratt upp á færi­bandið og ég get, reyni að raða mjólk og frosn­a ­sjitt­in­u fremst því það á að fara neðst í pok­ana sem bíða mín ögrandi hinum meg­in, vissir í sinni ósvífnu sök um að mér muni venju sam­kvæmt takast að kremja brauðið og sprengja jógúrt­ina því pípið í skann­anum tekur mig á taug­um. Ég næ aldrei að halda í við það og enda með allt of troðið hólf mín megin meðan óþol­in­móðir kúnnar bíða eftir sínu hólfi, anda í hnakk­ann á mér og velta vafa­lítið fyrir sér hvernig hægt sé að vera svona fárán­lega léleg í jafn­ rútín­aðri ­at­höfn sem hver sjálf­bjarga ein­stak­lingur ætti að vera búinn að master­a um tví­tugt. Fokk, þung­lyndi ung­ling­ur­inn er sér­lega fær í sínu starfi. Pípið er að ná sögu­legum hraða. Ég svíf eitt augna­blik út úr lík­am­anum og brot­lendi í miðju ­píptest­i í íþrótta­sal Réttó seint á síð­ustu öld, streitu­horm­ónin í blóð­inu á sama reiki og í sjö­unda stigi þess barn­a­níðs sem skóla­kerfið sam­þykkir enn í dag sem ásætt­an­lega náms­mat­s­tækni í íþrótt­um. Loks stöðvast pípið og sálin svamlar aftur inn í lík­amann. Ég borga einn sjötta mán­að­ar­laun­anna fyrir fjóra afleit­lega fyllta poka og rog­ast með þá út í bíl, skrensa í slabb­inu á striga­skónum og blotna í fæt­urna. Vetr­ar­skór fást í Kringl­unni, segja þeir, en áfallastreituröskun jólainn­kaupanna er enn of alvar­leg til að ég geti nálg­ast þann stað ódrukk­in. Ég treð pok­unum í bíl­inn og eng­ist af sam­líðan með brauð­inu sem kremst á botn­in­um. Öll erum við aðþrengd, í ein­hvers kon­ar kremju. #jesu­is brauð­ið.

Myrkur og mengun og fimm­tíu þús­und bílar bíða mín sem allir nálg­ast á ógn­andi hraða því ég er líka með mik­inn umferð­ar­kvíða og keyri hægar en ömmur allra. Reyni að hunsa síma­gerpið sem pípir í sífellu í far­þega­sæt­inu, sendi hat­urs­strauma til­ Land­krúsertýpunn­ar ­sem flautar á mig og þrus­ast fram hjá. Ég vona að konan þín fari frá þér fyrir hjól­reiða­mann.

Kemst að lokum heim til mín og sver að fara aldrei aftur af bæ. Til­kynni fjöl­skyld­unni að þessar mat­vörur skuli duga fram að vor­leys­ingum og þá munum við taka upp sjálfs­þurft­ar­bú­skap, flytja á Djúpa­vog og veiða í soðið þegar veður leyf­ir. Höldum kannski nokkrar ham­ingju­samar hænur og eina rólynd­is­lega heim­il­is­kú. Að sjálf­sögðu verða þó sís­vangir geml­ing­arnir búnir með allt eftir tvo daga, ég þyrfti að slátra heilli kú til að halda þeim söddum yfir helg­ina.

Mér er ekki fylli­lega ljóst hvort dag­legt amstur veldur öðru fólki þarna úti í líf­inu jafn mik­illi og ein­lægri örvænt­ingu og mér, er sann­ar­lega opin fyrir þeim mögu­leika að ég þjá­ist af ein­hvers konar kvíða­rösk­un. Mér þykja alls­konar ein­faldar aðstæður óbæri­leg­ar. Þó hef ég heim­ildir fyrir því að sú sam­fé­lags­skipan sem við höfum komið okkur upp valdi fleirum en mér van­líð­an, eða svo segir töl­fræði íslenskra apó­teka sem afgreiða heims­met af geð­lag­andi lyfjum ár hvert. Samt álp­umst við hlýðin í gegnum þessa dag­legu rútínu dag eftir dag, skráum okkur orð­laus og of úrvinda til að efast í kapp­hlaupið í hamstra­hjól­in­u ­sem snýst fyrir ein­hverja allt aðra en hinn almenna hamst­ur. Umgjörð­in, hag­kerf­ið, allt draslið sem við bjuggum til hefur öðl­ast eigið líf, stökk­breyst og vaxið í engum takti við sál­ar­tetur hins hæg­fara þró­aða mannapa sem var þús­undir ára að finna út úr þessu með eld­inn. Fyrir kortéri síðan vorum við bara að kemba ull og orna okkur eitt­hvað - svo komu bylt­ingar sem kenndu sig við iðnað og tækni og áttu að ein­falda okkur lífið og létta á vinnu­á­lagi. Í stað­inn átu þær börnin sín, bundu okkur föst við hin ýmsu tól og tæki, stimp­il­klukkur og skrif­stofustóla og gerðu okkur að auð­sveipum kvíða­stilltum kerf­is­þræl­um. Hags­muna­öfl hafa svo talið okkur trú um að svona sé bara líf­ið. Vel­komin í nútíma sam­fé­lag, ef þú ­fún­ker­ar ekki erum við með ýmsa ráð­gjafa og hin og þessi núvit­und­ar­nám­skeið sem gætu létt þér lífið og sann­fært þig um að lausnin sé í raun og sanni innra með þér. Finndu bara út úr því hvernig þú getur lifað af í auga storms­ins, hver er sinnar geð­heilsu og gæfu smið­ur. Ef það tekst ekki má vera að hægt sé að greina þig með ein­hverja vel valda röskun og með­höndla þig í sam­ræmi við það.

Æ fleiri grunn­skóla­börn líða lyfjuð um skóla­ganga, soguð inn í sím­ana sína og sam­fé­lags­miðla sem pípa á þau í sífellu og sann­færa þau um alls­konar annað og eft­ir­sókn­ar­verð­ara, þarna úti ein­hvers stað­ar. Ef þeim bara tekst að master­a ­mei­köpp­ið og eign­ast all­ar Champ­ion ­peys­urn­ar. Blessuð litlu hamstra­börn­in hoppa snemma um borð. Snapchat er líka harður hús­bóndi. Dóttir mín á fimmt­ánda ári reyndi um dag­inn að fara í bað síma­laus. Hennar biðu sjö­tíu og sjö ósvöruð snöpp að hálf­tíma baði loknu. Hún starði buguð á sím­ann sinn og og sagði brost­inni röddu: ,,Ég vildi að snapp væri ekki til." Hófst samt sigruð handa við svör­un, því það er félags­legt sjálfs­morð að svara ekki snöpp­um.

Þetta er ekki bara ég og Bónus og okkar ofbeld­is­sam­band. Við erum öll að fríka út, mis­mikið en hægt og örugg­lega. Þeim vegnar best sem ekki nema píp­ið, næm­ari eyru ærast í áreit­inu. Öll erum við auð­lind sam­skipta­miðla sem borga þó engin auð­linda­gjöld heldur afskræma bæði menn­ingu og sál­ar­líf með útsmog­inni stýr­ingu og á­netj­an­fræði. Allt hverf­ist um hámarks­gróða og hag­ræð­ingu, við erum öll ómeð­vitað í fullri vinnu við að skapa gagna­grunna sem byggja má áfram­hald­andi neyslu­menn­ingu á, föst í okkar eig­in Truman S­how.

Und­ir­rituð er engin und­an­tekn­ing. Börnin mín fengu sam­tals sjö Champ­ion ­peysur í jóla­gjöf og áður en Sól­rún­ Di­ego kom inn í líf mitt vissi ég í alvöru ekki að hægt væri að þrífa brauðrist­ina. Það er allskyns snilld og enda­laust í boði en fórn­ar­kostn­að­ur­inn er umtals­verður og enn kunnum við ekk­ert að umgang­ast tækn­ina. Börnin okkar eru til­rauna­kyn­slóð­in, afkvæmi þeirra munu hneyksl­ast á eft­ir­lits­lausri net­notkun og síma­fíkn afa og ömmu á sama hátt og við dæmum eldri kyn­slóðir fyrir að hafa reykt við eld­hús­borðið og ekki sett okkur í bíl­belti. Allt tekur sinn tíma.

Stundum gleym­ist samt að það erum við sem ráðum hvernig þetta er, hérna hjá okk­ur. Okkar er kollek­tífa valið og vald­ið. Við getum lagað og leið­rétt, stýrt skip­inu áfram skárri leið svo færri detti útbyrð­is. Við getum end­ur­skoðað skipt­ingu auðs, hag­rætt í þágu mann­legra þarfa, nátt­úru og umhverf­is. Þannig gætum við unnið miklu minna, andað meira og haft auk­inn tíma og orku fyrir afkvæm­in. Svo gætum við gert alls­konar fleira snið­ugt, dreift mat­vöru­versl­unum í göngu­færi, slakað á umferð og slakað á í umferð. Sett umgengn­is­reglur á snjall­síma, fjar­lægt þá til að mynda úr grunn­skólum og gefið börn­unum okkar þannig smá breik. Kvíði og athygl­is­brestur myndu snar­skána. Svo væri næs ef ein­hver gæti lækkað í þessu pípi.