Innflytjendur blása lífi í norska tónlistarmenningu

Margir vinsælustu tónlistarmenn Noregs eru af erlendum uppruna, en tónlist flestra þeirra er afsprengi hip-hop bylgju innflytjenda í Austur-Osló.

Norska rapphljómsveitin Karpe Diem.
Norska rapphljómsveitin Karpe Diem.
Auglýsing

Inn­flytj­endur frá Afr­íku og Mið-Aust­ur­löndum hafa haft gríð­ar­leg áhrif á norska menn­ingu, en margir vin­sæl­ustu tón­list­ar­manna Norð­manna eiga rætur sínar að rekja það­an. Tón­list­ar­menn­irnir eru afsprengi hip-hop menn­ingar í Aust­ur-Osló, en margir þeirra hafa orðið kyndil­berar fjöl­menn­ing­ar­stefnu í Skand­in­avíu þar sem þeir gagn­rýna útskúfun inn­flytj­enda og áróður þjóð­ern­is­flokka þar í land­i. 

Afleið­ing fjöl­menn­ingar

Hip-hop meðal inn­flytj­enda í Nor­egi er með áhuga­verð­ari menn­ing­ar­kimum í Skand­in­avíu síð­ustu ára. Upp­haf tón­list­ar­stefn­unnar má rekja til stór­aukn­ingar inn­flytj­enda frá Afr­íku og Mið-Aust­ur­löndum til Nor­egs, Dan­merkur og Sví­þjóðar á níunda og tíunda ára­tugn­um, en þannig breytt­ust þessi til­tölu­lega eins­leitu lönd í fjöl­menn­ing­ar­ríki á skömmum tíma.

Sam­hliða opnun land­anna juk­ust vin­sæld­ir hip-hop tón­listar í Evr­ópu, en hún hafði þá verið áber­andi í Banda­ríkj­unum í tæpa tvo ára­tugi. Tón­list­ar­stefnan sem var mál­gagn svartra Banda­ríkja­manna gegn jað­ar­setn­ingu og félags­legri úti­lokun fann nýjan hljóm­grunn meðal inn­flytj­enda í Skand­in­av­íu.

Auglýsing

Kebabnorska

Áhrif fjöl­menn­ing­ar­innar í Nor­egi gætti mest í Osló, sér í lagi í aust­ur­hluta borg­ar­innar þar sem hús­næð­is­verð er mun lægra. Til urðu sér­stök inn­flytj­enda­hverfi, en í sumum grunn­skólum í Aust­ur-Osló eru 80-90% nem­end­anna af erlendum upp­runa. Sam­kvæmt fræði­grein sem birt var við Háskól­ann í Osló leiddi sam­þjöppun inn­flytj­enda í Nor­egi til sterkrar sjálfs­myndar þeirra sem end­ur­spegl­að­ist í hip-hop tón­list á þessum árum. 

Svo sterk er sjálfs­mynd inn­flytj­enda frá Mið-Aust­ur­löndum og Afr­íku að þeir hafa skapað sína eigin mál­lýsku, sem fræði­menn kalla kebabnorsku.“ Litið var niður á mál­lýsk­una í fyrstu, en með árunum hefur hún skapað sér fastan sess í norska tungu­mál­inu og er nú kennd í gagn­fræða­skól­um.

Hip-hop menn­ing inn­flytj­enda í Nor­egi hefur alið af sér marga af þekkt­ustu tón­list­ar­mönnum lands­ins síð­ustu ára. Til dæmis náði smá­skífa norska rapp­dúetts­ins Madcon, „Begg­in’,“ fyrsta sætið í vin­sælda­list­u­m um allan heim árið 2008, og Nico & Vinz náðu svip­uðum árangri með Am I Wrongárið 2014. Hljóm­sveit­irnar eru báðar afsprengi norskrar inn­flytj­enda­menn­ing­ar, en þær sam­an­standa af börnum inn­flytj­enda frá Afr­íku sem ólust upp í Aust­ur-Osló. Nýlega hefur hinn 19 ára gamli Aust­ur-Os­ló­ar­búi Hkeem svo topp­að vin­sælda­list­ann í Nor­egi með lagið sitt Fy Faen,  en lagið náði alþjóð­legri útbreiðslu þegar það var spilað í sjón­varps­þátt­un­um SKAM.



Póli­tísk áhrif

Sam­hliða auknum vin­sældum hafa norskir hip-hop tón­list­ar­menn einnig látið að sér kveða í póli­tískum hita­mál­um, en gagn­rýni á jað­ar­setn­ingu inn­flytj­enda kemur víða fram í lögum þeirra. Rapp­hljóm­sveit­in Karpe Diem eru einna mest áber­andi í þeim mála­flokki, en í nýju lagi þeirra, „Lett å være rebell i kjell­er­leilig­heten din,“ fékk þáver­andi dóms­mála­ráð­herra Nor­egs, And­ers Anund­sen, á bauk­inn vegna fjand­sam­legra ummæla í garð hæl­is­leit­enda. Þremur vikum eftir að lagið var gefið út sagði Anund­sen af sér sem ráð­herra. Mynd­bandið af lag­inu má sjá hér að ofan.

Víðar í Skand­in­avíu

Áhrif inn­flytj­enda hefur virkað sem vítamín­sprauta í norskt menn­ing­ar­líf, en svipuð þróun hefur átt sér stað bæði í Sví­þjóð og Dan­mörku. Áhrifin hafa hins vegar ekki verið jafn­aug­ljós á Íslandi, ef til vill vegna þess hve fáum inn­flytj­endum landið hefur tekið á móti miðað við önnur Norð­ur­lönd. Þó er búist við fjölgun Íslend­inga af erlendum upp­runa næstu árin, en áhuga­vert verður að sjá hvort íslenskt tón­list­ar­líf muni njóta góðs af því, eins og gerst hefur í Nor­eg­i. 

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira eftir höfundinnJónas Atli Gunnarsson
Meira úr sama flokkiMenning