15. febr­­úar var sam­­þykkt að Arion banki myndi kaupa 9,5 pró­­­sent hlut í sjálfum sér af Kaup­skil­um, félagi í eigu Kaup­­­þings, stærsta eig­anda bank­ans. Um er að kaup á eigin bréfum í sam­ræmi við ákvörðun hlut­hafa­fund­­ar. Til við­­bótar var greidd arð­greiðsla upp á 7,9 millj­­arða króna.

Mikil póli­­tísk átök urðu um ofan­­greindar vend­ing­­ar. Hluti þing­­manna vildi að stjórn­­völd myndu grípa inn í ferlið með ein­hverjum hætti, annað hvort með því að nýta for­­kaups­rétt sinn á hlutum í Arion banka eða með því að hafna nýt­ingu Kaup­­þings á kaup­rétt­inum á hlut rík­­is­ins. Ástæðan var meðal ann­ars sú að umfjöllun fjöl­miðla, m.a. Kjarn­ans, hafði sýnt fram á að það var mikið falið virði í Arion banka. Stjórn­­völd töldu hvor­ugt ger­­legt, enda engar for­­sendur til staðar til nýt­ingar á for­­kaups­rétt­inum og nýt­ing kaup­réttar í sam­ræmi við gerða samn­inga. Auk þess er það skoðun margra ráða­­manna að æski­­legt sé að ríkið selji að minnsta kosti hluta þeirra banka­­eigna sem það á.

Skráður á markað

Um miðjan maí til­kynnti Arion banki að hann ætl­aði að efna til útboðs á hluta­bréfum í bank­an­um. Jafn­framt var greint frá því að ætl­unin væri að skrá bréfin í kaup­höll bæði á Íslandi og í Sví­þjóð. Til sölu yrði að minnsta kosti 25 pró­sent hlutur en í mesta lagi 40 pró­sent.

Síð­asta upp­gjör Arion banka fyrir skrán­ingu þótti ekki mjög gott.  Hagn­aður sam­­­stæðu bank­ans á fyrstu þremur mán­uðum árs­ins 2018 nam 1,9 millj­­­örðum króna sam­an­­­borið við 3,4 millj­­­arða króna á sama tíma­bili 2017. Arð­­­semi eigin fjár var aðeins 3,6 pró­­sent sam­an­­­borið við 6,3 pró­­sent fyrir sama tíma­bil árið 2017, en þetta telst lágt í alþjóð­­­legum sam­an­­­burð­i.

Í skrán­ing­­ar­lýs­ing­u bank­ans sagði að Arion banki teldi að rekstur hans hefði þró­­ast með jákvæðum hætti frá því í lok mars 2018. „Hreinar vaxta­­tekjur juk­ust í apr­íl, að hluta til vegna auk­innar verð­­bólgu, sem hefur jákvæð áhrif á vaxta­mun bank­ans þar sem hann á meiri verð­­tryggðar eignir en skuld­­ir. Hreinar vaxta­­tekjur juk­ust einnig vegna end­­ur­greiðslu á skulda­bréfi á fyrsta árs­fjórð­ungi 2018 sem bar til­­­tölu­­lega háa vexti, sem dró úr vaxta­­kostn­aði. Lána­­safn bank­ans hefur stækkað í sam­ræmi við vöxt­inn á fyrsta árs­fjórð­ungi með áfram­hald­andi vexti í hús­næð­is­lán­um, lánum til lít­illa og með­­al­stórra félaga og útlánum til fyr­ir­tækja. Trygg­inga­­starf­­semi bank­ans hefur batnað eftir erf­iðan fyrsta árs­fjórð­ung. Kostn­að­­ar­grunnur hefur fylgt sam­­bæri­­legri þróun og fyrstu þremur mán­uðum árs­ins 2018 og virð­is­rýrnun útlána hefur verið að mestu óbreytt frá lokum fyrsta árs­fjórð­ungs. Verk­efna­­staða á útlána­sviðum og í fyr­ir­tækja­ráð­­gjöf eru í góðum far­­veg­i.“

Í til­­kynn­ingu sem birt var um miðjan maí, þar sem útboðið var boð­að, sagði að mark­mið Arion banka sé að vera með arð­­semi eigin fjár sem sé yfir tíu pró­­sent. Til að ná því er lík­­­legt að breyta þurfi fjár­­­mögnun bank­ans mjög með því að greiða út eigin fé og sækja víkj­andi lán (sett mark­mið er að minnka eig­in­fjár­­hlut­­fall úr 23,6 pró­­sent í 17 pró­­sent), minnka rekstr­­ar­­kostnað umtals­vert (kostn­að­­ar­hlut­­fall er nú 70,8 pró­­sent en sett mark­mið er að ná því undir 50 pró­­sent) t.d. með því að fækka starfs­­fólki og ná hóf­­legum vexti í útlánum sem sé í takti við vöxt í þjóð­­ar­fram­­leiðslu á Íslandi í nán­­ustu fram­­tíð.

Arion banki var svo skráður á markað í júní. Fyrsta stóra bank­anum sem hafði verið reistur á bruna­rústum þeirra sem orsök­uðu banka­hrunið hafði verið skilað á markað tæpum tíu árum eftir að hrunið átti sér stað. Páll Harð­ar­son, for­stjóri Kaup­hallar Íslands, sagði þó í við­tali við sjón­varps­þátt­inn 21 á Hring­braut síðla árs að hann von­að­ist til þess að hinir tveir myndu fylgja honum þangað í nán­ustu fram­tíð.

Í dag er eign­ar­hald Arion banka með þeim hætti að Kaup­þing ehf. er enn stærsti eig­and­inn með 32,67 pró­sent. Þá á Arion banki 9,31 pró­sent hlut í sjálfum sér. Vog­un­ar­sjóð­irnir Taconic Capi­tal (tíu pró­sent), Attestor Capi­tal (7,31 pró­sent) og Och-Ziff Capi­tal (6,58 pró­sent) koma þar næst. Stærsti inn­lendi fjár­festir­inn í bank­anum er Gildi líf­eyr­is­sjóður með 2,47 pró­sent hlut.

Flug­fé­lögin lita stöðu Arion banka

Vend­ingar í flug­heim­inum hafa haft nei­kvæð áhrif á rekstur Arion banka á síð­ari hluta árs. Bank­inn átti umtals­verða hags­muni undir hjá bæði Pri­mera Air og WOW air, en Pri­mera fór í þrot í byrjun októ­ber­mán­aðar og WOW air hefur háð dauða­stríð mán­uðum saman sem enn sér ekki fyrir end­ann á.

Arion banki sendi frá sér afkomu­við­vörun 2. októ­ber, sama dag og Pri­mera óskaði eftir greiðslu­stöðv­un. Þar sagði að vegna ófyr­ir­séðra atburða gerði bank­inn ráð fyrir því að nið­ur­færa lán og greiða út ábyrgðir sem myndu hafa nei­kvæð áhrif á rekstr­ar­af­komu hans á þriðja árs­fjórð­ungi 2018. Áhrifin áttu að verða allt að 1,8 millj­arðar króna.

Aug­ljóst var að þarna var um áhrif af gjald­þroti Pri­mera að ræða, þótt það væri ekki sagt berum orð­um.

Þegar afkoma þriðja árs­fjórð­ungs var kynnt var greint frá því að hún væri undir vænt­ing­um. Arð­­semi eig­in fjár var 2,3 pró­­sent á þriðja árs­fjórð­ungi, sem telst lítil arð­­semi í alþjóð­­legum sam­an­­burði.

Bank­inn hóf auk þess sölu­ferli á Valitor á árinu og samdi við Citigroup um miðjan nóv­em­ber um ráð­gjöf vegna þeirrar sölu. Til stendur að selja meiri­hluta eða allt hlutafé í greiðslu­miðl­un­ar­fyr­ir­tæk­inu.

Vand­ræðin í Helgu­vík

Önnur vand­ræða­eign Arion banka er kís­il­mál­verk­smiðja United Sil­icon í Helgu­vík. Bank­inn tók yfir verk­smiðj­una snemma árs, stofn­aði félagið Stakks­berg utan um hana, ætlar sér að koma henni aftur í starf­semi og svo selja hana.

Mikil and­staða er hins vegar við þau áform hjá íbúum Reykja­nes­bæjar og félaga­sam­tökin „And­stæð­ingar stór­iðju í Helgu­vík“ hafa staðið fyrir und­ir­skrifta­söfnun til að m.a. aft­ur­kalla starfs­leyfi Stakks­berg. Sam­tökin vilja að íbúar sveita­fé­lags­ins fái að kjósa um það hvort þeir kæri sig yfir­höfuð um stór­iðju­upp­bygg­ingu í Helgu­vík.

Kjarn­inn greindi frá því um miðjan des­em­ber að lög­maður félags Arion banka hefði sent Skipu­lags­stofnun bréf þar sem kom fram að hann teldi að íbúa­kosn­ing um breyt­ingar á skipu­lagi á svæð­inu sem félagið hefur óskað eftir að láta vinna sé ekki lög­mæt.

Í bréf­inu sagði lög­maður Stakks­berg að þegar hafi verið fall­ist á starf­sem­ina sem hafi fengið öll leyfi og sé meðal ann­ars með gilt starfs­leyfi. „Verk­smiðjan hefur þegar verið byggð á lóð­inni fyrir um 22 millj­arða króna. Um er að ræða rétt­indi sem njóti verndar eign­ar­rétt­ar­á­kvæðis 72. gr. stjórn­ar­skrár­innar og atvinnu­rétt­indi sem njóti verndar 75. gr. stjórn­ar­skrár. Um slík rétt­indi verði ekki kosið í almennum kosn­ingum að mati Stakks­berg ehf.“

Verði kosið um mál­ið, og nið­ur­staða þeirrar kosn­ingar verði sú að starf­semi kís­il­málm­verk­smiðj­unnar verði hafn­að, þá telur Stakks­berg Reykja­nesbæ hafa bakað sér bóta­skyldu. „Í þessu sam­bandi er minnt á að þegar unnin fjár­fest­ing í verk­smiðju Stakks­berg nemur um 22 millj­örðum króna.“