Reikni­stofa bank­anna (RB) keypti greiðslu­lausn af dönsku fyr­ir­tæki sum­arið 2017. Lausn sem danskir bankar höfðu ákveðið að hætta nota fyrir aðra greiðslu­lausn, MobilePay. RB keypt­i ­lausn­ina ­með það fyrir augum að hægt væri að aðlaga lausn­ina hratt að íslenskum mark­að­i. Nú rúmum tveimur árum síðar er greiðslu­lausn RB, Kvitt, hins vegar ekki enn komin í almenna notk­un. 

Lausn sem danskir bankar ákváðu að nota ekki

Swipp hafði verið tekið slita­með­ferð í Dan­mörku árið áður þegar eig­endur þess höfðu ákveðið að félagið myndi hætta að starfa sem greiðslu­þjón­ustu­veit­andi. Á heima­síðu fyr­ir­tæk­is­ins segir að Swipp hafi hætt starf­semi sinni í febr­­úar 2017 sökum þess að danskir bankar, sem jafn­framt voru eig­endur Swipp, hafi sam­ein­ast um aðra greiðslu­lausn en Swipp. Sam­keppn­is­fyr­ir­tæki þeirra MobliePay var valið í stað­inn.

Elsa Ágústs­dótt­ir, mark­aðs­­stjóri Reikn­i­­stofu bank­anna, sagði í sam­tali við Kjarn­ann í júní 2017 að staða Swipp hefði verið ljós þegar sam­­starfið var und­ir­­rit­að. Sam­kvæmt Elsu þá ákváðu eig­end­ur Swipp að taka félagið úr afskrán­ing­­ar­­ferli og breyta við­­skipta­­mó­d­el­inu, enda hefði komið í ljós að mik­ill áhugi væri á und­ir­liggj­andi tækni á öðrum mörk­uð­u­m.

Aðspurð hver ástæða þess væri að RB væri að taka í notkun lausn sem danskir bankar ákváðu að nota ekki sagði Elsa hana aðal­­­lega vera vegna þess að hversu hratt væri hægt að aðlaga hana að íslenskum mark­aði. Lausnin hefði einnig verið hönnuð frá upp­­hafi með það í huga að hún gæti þjón­u­­stað mörg fjár­­­mála­­fyr­ir­tæki í ein­u. 

Greiðslu­lausn sem fækka á milli­liðum

Í upp­hafi stóð til að ­lausnin yrði tekin í notkun haustið 2017. Ferlið dróst hins vegar og var félag­ið Kvitt ehf. stofnað á árinu 2018. Hlut­verk félags­ins er að sinna þróun greiðslu­lausnar RB sem hlaut nafnið Kvitt. 

Kvitt lausnin byggir á beinum milli­færslum milli við­skipta­vina og sölu­að­ila, ­sem sagt pen­ing­ur­inn fer beint út af ­banka­reikn­ing­i við­skipta­vin­ar­ins inn á reikn­ing sölu­að­ila. Kvitt er því lýst sem greiðslu­lausn ­sem fækkar milli­lið­u­m. 

Sam­kvæmt heima­síðu Kvitt felur lausnin í sér mik­inn sparnað og hag­ræð­i ­fyr­ir­ ­sölu­að­ili og þæg­indi fyrir kaup­end­ur.

Kvitt var síðan kynnt í sér­blaði Frétta­blaðs­ins í byrjun árs 2018 og var lausnin jafn­framt prufu­keyrð hjá sam­starfs­að­ilum Kvitt, þar á meðal Krón­unni, Ikea, Elko, Húsa­smiðj­unni. Haft er eftir starfs­mönnum RB í umfjöllun Frétta­blaðs­ins að þær próf­anir hafi gengið vel. 

Hug­bún­aður fyrir 80 millj­ónir

Lítið hefur hins vegar heyrst um Kvitt síðan greiðslu­lausnin var kynnt til leiks á sam­fé­lags­miðlum í októ­ber í fyrra og voru tekjur félags­ins núll krónur árið 2018, sam­kvæmt árs­reikn­ingi Kvitt ehf.. 

Í árs­reikn­ingi félags­ins kemur jafn­framt fram að Kvitt ehf. hafi keypt hug­búnað af móð­ur­fé­lagi sínu, Reikni­stofu bank­anna, að fjár­hæð 80 millj­ónir króna í fyrra. ­Jafn­framt segir í árs­reikn­ing­unum að hluti af starf­semi Kvitt ehf. sé að inn­leiða aðkeyptan hug­búnað og selja aðgang að hon­um. 

Um er að ræða greiðslu­lausn Swipp sem keypt var af danska fyr­ir­tæk­inu sum­arið 2017, líkt og kom fram hér fyrir ofan. 

RB í eigu íslensku bank­anna

Í svari RB við fyr­ir­spurn Kjarn­ans um tekjur Kvitt ehf. á árinu 2019 segir að lítið hafi verið að ger­ast með Kvitt-­lausn­ina síð­ustu mán­uði. Hún sé ekki komin í almenna notkun og innan RB sé verið að ræða næstu skref. 

Reink­stofa bank­anna er ­þjón­ustu­fyr­ir­tæki ­sem þróar og rekur fjár­mála­lausnir, þar á meðal öll megin greiðslu­kerfi lands­ins. Sam­kvæmt heima­síðu fyr­ir­tæk­is­ins er hlut­verk þeirra að auka hag­kvæmni í tækni­rekstri íslenskra fjár­mála­fyr­ir­tækja en helstu við­skipta­vinir RB eru fjár­mála­fyr­ir­tæki og vátrygg­inga­fé­lög.

RB er  í meiri­hluta eigu stóru við­skipta­bank­anna ­þriggja. Í eig­enda­hópnum eru einnig Kviku­banki, Valitor, Borgun og Sam­bandi íslenskra spari­sjóða. 

Skerfur Apple af hverri færslu trún­að­ar­mál

Arion banki, Lands­bank­inn og Íslands­banki byrj­uðu að bjóða við­skipta­vinum sínum að greiða með greiðslu­lausn banda­ríska tölvu­ris­ans App­le í maí 2019. ­Með App­le Pa­y ­geta not­end­ur iPho­­ne, App­le Watch, iPa­d og Mac-­­tölva greitt fyrir vörur og þjón­­ustu í versl­un­um 

Í svari Íslands­banki við fyr­ir­spurn Kjarn­ans, um ástæðu þess að greiðslu­lausnin Apple Pay hafi orðið fyrir val­inu hjá bank­an­um, segir að bank­inn hafi áður kynnt greiðslur með síma í Android símum en til þess að bjóða upp á sömu þjón­ustu í iOS símum fæli það í sér sam­starf við Apple um greiðslu­lausn. Jafn­framt segir í svar­inu að mikil eft­ir­spurn hafi verið eftir þess­ari þjón­ustu hér á land­i. ­Svip­aða sögu má segja um svör Lands­bank­ans.

Í svari Arion banka segir að þeg­ar ­bank­inn hafi farið af stað með að skoða far­síma­greiðslu­lausnir hafi verið byrjað á að spyrj­ast fyrir um stöðl­uðu greiðslu­lausn­irnar frá aðilum eins og Google Pay, Sam­sung Pay og Apple Pay. Arion banki hafi jafn­framt unnið með Deja mobile við að þróa sér­staka greiðslu­lausn fyrir Android tæki.

Bank­arnir þrír gefa ekki upp hver skerfur Apple er af hverri færslu þar sem það sé trún­að­ar­mál milli bank­anna og Apple. 

Vonar að Apple Pay ýti við mark­að­inum

Ragn­hildur Geirs­dóttir for­stjóri RB ­sagði í við­tali við Vísi í sumar að hún hefði viljað sjá Íslend­inga vera fljót­ari að til­einka sér far­síma­greiðslur og að hún von­aði að vin­sældir Apple Pay ýtti við mark­að­in­um. 

Aðspurð hvort sam­keppnin við Apple Pay myndi reyn­ast erfið fyrir Kvitt nefndi hún að þetta væri ekki alveg sömu lausn­irn­ar. 

„Kvitt gengur út á það að milli­færa frá einum reikn­ingi til ann­ars, ólíkt Apple Pay sem er tengt korti. Kvitt er þannig skil­virk­ari og ódýr­ari leið sem byggir á innviðum í greiðslu­miðl­un,“ sagði Ragn­hildur og benti jafn­framt á að tals­verðar breyt­ingar væru vænt­an­legar á korta og greiðslu­mörk­uð­um, meðal ann­ars vegna inn­leið­ingar PSD2-til­skip­un­ar­innar hér á landi.

Breyt­ingar á greiðslu­þjón­ustu í kjöl­far inn­leið­ingar PSD2

PSD2 til­skip­un­in er upp­­­færsla á sam­ræmdu reglu­verki í kringum greiðslu­­þjón­­ustu á Evr­u­­svæð­in­u. Til­skip­unin gerir meðal ann­ars þriðja aðila, þar á meðal greiðslu­þjón­ustu­fyr­ir­tækj­um, kleift að virkja greiðslu beint við banka neyt­anda. Ef sam­þykki eig­anda reikn­ings liggur fyrir þá þurfi ekki nokk­urt við­skipta­sam­band að vera á milli þeirra og við­skipta­bank­anna sjálfra. 

Dæmi um lausn sem kynni að falla undir breyt­ing­una er App­le Pay. Með notkun lausn­ar­innar gætu við­skipta­vinir greitt með sím­anum sínum án þess að þurfa að nota greiðslu­kort.

Um þessar mundir er verið að færa þessa til­skipun í lög um alla Evr­ópu, þar á meðal á Íslandi þó enn sé nokk­uð í að hún taki gildi hér á land­i. Í umfjöllun Seðla­bank­ans um til­skip­un­ina segir að kredit­korta­­notkun á Íslandi sé mun algeng­­ari en í öðrum ríkjum Evr­­ópu en sam­­kvæmt bank­­anum er kostn­aður sam­­fé­lags­ins af þeim mun meiri en vegna debet­korta. Kredit­kortum fylgi milli­­­gjöld og minna gagn­­sæi í við­­skipt­um, en öllum færslu­­gjöldum sé að öllum lík­­indum velt út í verð­lag. 

Því segir Seðla­bank­inn að búast ­meg­i við lækkun á verði fjár­­­mála­­þjón­­ustu nái aðrir greiðslu­­mög­u­­leikar að keppa við kredit­korta­­þjón­ust­u með inn­leið­ingu til­skip­un­ar­innar hér á landi.