Mið­aust­ur­landa­mark­að­ur­inn

Við lögðum bílnum fyrir utan versl­un­ar­kjarn­ann og sáum strax þó nokkur áhuga­verð fyr­ir­tæki blasa við, en kannski er það raun­veru­leik­inn í dag að lít­il, spenn­andi og kannski ögn exó­tísk fyr­ir­tæki eru oftar stað­sett í úthverfum og iðn­að­ar­hverf­um, frekar en í mið­bæn­um; mögu­lega er ástæðan hátt leigu­verð á síð­ar­nefndum staðn­um, þó að í og með spili lík­lega sam­setn­ing íbú­anna inn í ásýnd umhverf­is­ins. Við héldum rak­leiðis inn í fyr­ir­tækið sem var næst bíln­um, en það var búðin Mið­aust­ur­landa­mark­að­ur­inn.

Við lágt búð­ar­borð sat eldri karl­maður og brosti fal­lega hlý­lega til okk­ar. Við spurðum hvort við mættum eiga við hann örfá orð og það var sjálf­sagt. Hann sagð­ist heita Najat. Í ljós kom að sonur hans, Shahez, sér líka um þessa búð, en við fengum að hringja í hann til að fá frek­ari upp­lýs­ing­ar. Þarna var vel við okkur gert; við fengum sætar kökur og ískaffi.

Okkur skild­ist á þeim feðgum að í þess­ari kóvid­bylgju gengi svo sem ágæt­lega í búð­inni sem hefur verið starf­rækt síðan 2017, aðeins brösu­legar en áður, samt vel. Eins virt­ist bara liggja vel á þeim.

Þegar við skoð­uðum vöru­úr­valið fannst okkur blasa við að búðin hljóti að eiga trygga vild­ar­kúnna því þarna má finna ýmsar vörur sem er erfitt, ef ekki ómögu­legt, að finna hér á landi. Önnur okkar keypti sér ými­legt sem fæst yfir­leitt bara í útlenskum borgum og bæj­um. Hún hrós­aði happi að geta keypt sér hnetur í hun­angi, þykkar kanil­stangir, súr­grjón inn­vafin í græn­blöð­unga og krydd.

Þegar við spurðum Najat hvort hann væri ugg­andi um ætt­ingja sína í Írak kvaðst hann auð­vitað hafa áhyggjur af kóvid, en að nán­ustu ætt­ingjar byggju hér á Íslandi. Hann brosti jákvæður við spurn­ingum okkar og virt­ist ekk­ert vilja velta sér upp úr kóvidá­stand­inu, frekar gleðj­ast yfir áhuga okkar á vör­unum í versl­un­inni.

Álf­ur­inn

Mið­aust­ur­landa­mark­að­ur­inn er stað­settur fyrir utan sjálfa versl­un­ar­kringl­una, á leið­inni inn í hana sáum við hvar karl­maður stóð undir vegg, merktum áletr­un­inni Álf­ur­inn og sýni­lega bar. Mað­ur­inn kvaðst heita Erlend­ur, en hann rekur bar­inn ásamt eig­in­konu sinni og líka öðrum hjón­um. Rétt í því bar aðra kon­una að og hún sagð­ist heita Soff­ía. Við spurðum þau hvernig gengi að reka bar­inn í þessu árferði.

„Það hefur auð­vitað áhrif, “ sagði Erlend­ur. „Við höfum þurfti að loka, setja á fjölda­tak­mark­anir og skerða opn­un­ar­tím­ann, stundum hefur bara verið opið til klukkan níu. Núna lokar húsið klukkan tíu, en fólk má vera inni til ell­efu.“

Soffía sam­sinnti þessu og bætti við: „Sem betur fer stóð bar­inn vel þegar þetta skall á. Ég myndi ekki bjóða í það öðru­vísi.“

Við spurðum hvort þau væru ugg­andi um fram­hald­ið.

„Nei, svo sem ekki,“ sagði Erlendur með blendnu kímn­is­brosi.

„En ef þetta fer niður í tíu til tutt­ugu manns, þá þurfum við bara að loka,“ sagði Soff­ía. „Það er ódýr­ara að loka bara. Hér þurfa alltaf að vera tveir starfs­menn á vakt. En við höfum sjálf tekið að okkur að telja inn fólk.“

Þau báru sig vel, þó að þau veigri sér ekki við að vera raun­sæ. Við fengum á til­finn­ing­una að þeim væri virki­lega annt um stað­inn sinn og óskuðum þeim góðs gengis þegar við fórum inn í sjálfan Hóla­garð. Von­andi eigum við eftir að gera okkur glaðan dag á Álf­in­um, eitt­hvert kvöldið í fram­tíð­inni.

Nudd­stofan Sarin

Nálægt inn­gang­inum er nudd­stofan Sarin – Thai Massa­ge. Við röltum upp stiga og komum síðan inn í hlý­lega mót­töku. Þar hittum við fyrir Sar­int­hip sem rekur nudd­stof­una og fengum við einnig að heyra í eig­in­manni henn­ar, Sverri, í gegnum síma. Það var elsku­lega tekið á móti okkur og þau voru til í að rabba við okkur um rekst­ur­inn í ástand­inu, en vildu síður að við tækjum mynd­ir. Okkur skild­ist á þeim að í Taílandi þættu þær ekki eins sjálf­sagðar og hér á landi.

Þau hafa tvisvar þurft að loka í kóvid. Á nudd­stof­unni hefur verið minna að gera í kóvid­bylgj­unum en á venju­legum degi. En þau búa svo vel að eiga trygga vild­ar­vini sem flestir koma, þrátt fyrir árferð­ið, þó að sumir ótt­ist það.

Sverrir sagði þau vera með lægsta verðið í bæn­um, það er að segja hjá skráðum nudd­stof­um, og segir þau ekki hafa hækkað verðið síðan þau byrj­uðu. Verð­skrá á afgreiðslu­borð­inu sýnir þau orð hans í reynd, þarna er afar hag­stætt verð og hægt að velja á milli mis­langra tíma. Við hugs­uðum okkur gott til glóð­ar­innar að prófa fljót­lega að koma í nudd á Sar­in, kannski það væri ekki úr vegi að fara fyrst í nudd og fá sér síðan bjór á Álf­in­um!

„Þessir styrkir sem við höfum feng­ið, þeir hafa fleytt okkur í gegnum þetta tíma­bil,“ sagði Sverr­ir. „Svo njótum við tryggrar við­skipta­vild­ar. En auð­vitað er ástandið búið að taka alveg rosa­lega á. Þetta er búið að vera upp og ofan, sumir dagar full­bók­að­ir, aðrir tóm­ir. Mis­mun­andi hvernig fólk tekur þessu.“

Þegar við spurðum hvort hann væri ugg­andi svar­aði Sverr­ir: „Er maður það ekki þegar svona stendur á? Ástandið er að eyði­leggja líf allra.“

AfroZone og pólsk kjöt­búð

Næst röltum við í búð­ina AfroZo­ne, þar sem má finna „ ... afrískar vörur og sér­vörur fyrir fólk á Íslandi með dökkt hör­und og hár sem getur verið erfitt viður­eignar ... “ svo vitnað sé í við­tal við eig­anda búð­ar­innar í Morg­un­blað­inu árið 2018. Við höfðum báðar heyrt af búð­inni sem hefur getið sér gott orð og á sér, ef marka má orð göt­unn­ar, marga fastakúnna, en því miður var eig­and­inn ekki við svo við gátum ekki fengið leyfi til að grennsl­ast frekar fyrir í versl­un­inni. En hún var full af áhuga­verðum vörum, þarna sáum við hára­liti, mat­væli og tromm­ur, svo eitt­hvað sé nefnt. Við sam­mælt­umst um að gera okkur fljótt aftur ferð í Hóla­garð til að skoða hana í mak­ind­um.

And­spænis AfroZone er ekki síður girni­leg búð. Nefni­lega kjöt­búð með kjöt­vörur unnar með pólskum aðferð­um. Búðin er svo spreng­full af girni­legu kjöti og allra­handa pylsum að mynd­rænt minnir hún á orðið Gósen­land.

Við afgreiðslu­borðið stóð kona og afgreiddi með vina­legu öryggi. Hún veigraði sér við að tala um búð­ina við okk­ur, en brosti blíð­lega þegar hún beindi sam­tal­inu til vinar síns sem var hlý­legur en vildi ekki láta nafn síns get­ið. Hann útskýrði fyrir okkur að í kjöt­vör­unum byggi bragð æsk­unnar í Pól­landi, kjöt­vör­urnar væru unnar með gam­al­grónum aðferðum sem hún þekkti frá blautu barns­beini; þetta væru hefð­bundnar pólskar fjöl­skyldu­upp­skrift­ir. Sama gildir um þessa búð og aðrar sem við heim­sóttum að við­skipta­vin­irnir eru trygg­ir. Að vísu urðu nokkur afföll í kóvid­bylgj­unni nú síð­ast í nóv­em­ber, en brátt líður senn að jólum og ef að líkum lætur fer fólk að gera sér sér­staka ferð í góða kjöt­búð. Okkur fannst aldeilis fengur í fram­boð­inu þarna, þessi búð var sann­kölluð upp­götvun og kallar á fleiri heim­sókn­ir.

Við­skipta­vinur á ferð

Í Hóla­garði eru þó nokkur fyr­ir­tæki til við­bót­ar, þarna er margt að sjá og girn­ast. Við höfðum ekki tíma til að fara á fleiri staði, en á leið­inni út rák­umst við á góð­kunn­ingja ann­arrar okk­ar. Sá býr í grennd­inni, heitir Þór­lindur og starfar sem yfir­þjónn á Vinnu­stofu Kjar­vals í Aust­ur­stræti. Við röbbuðum aðeins við hann sem sagð­ist vera búinn að búa í Hauks­hólum síð­ustu fjögur árin og virt­ist hinn ánægð­asti.

„Það er búin að vera mikil bæt­ing á umhverf­inu hér síð­ustu árin,“ sagði hann. „Ekki eins mikið af glæp­um, lista­verk skreyta blokk­irnar og ungt fólk er að flytja hingað og kaupa íbúð­ir. Hér hefur mikið breyst bara á þessum fjórum árum. Alveg fullt af skemmti­legum versl­un­um, eins og til dæmis AfroZo­ne, og hægt að fá svo margt skemmti­legt, mjög mikið úrval. Hér er fólk af mörgum þjóð­ar­brotum og það býður upp á meira úrval. Ég bjó áður í Sví­þjóð, í Gauta­borg, og umhverfið hér minnir mig á það. “

Já, í Hóla­garði má aldeilis finna jóla­gjafir, sagði önnur okkar – eða var það hin? – þegar við kvöddum Þór­lind. Og það eru orð að sönnu, þarna má jú líka kaupa í jólamat­inn! Og fá sér jóla­bjór á Álf­in­um! Í þessum líf­lega versl­un­ar­kjarna leyn­ist allt á milli him­ins og jarð­ar. Von­andi verður raunin sú í fram­tíð­inni, þrátt fyrir ástand­ið. Kannski við getum gefið okkur það sjálfum í jóla­gjöf að kaupa gjaf­irnar hjá smá­vöru­kaup­mönnum sem þessum og stuðla þannig að því að við getum notið versl­un­ar­menn­ingar eins og hún ger­ist best. Margt vit­laus­ara en að gefa skemmti­legt sam­fé­lag í jóla­gjöf.