Íslenskt landslið er að fara að bjarga þjóðinni aftur frá sjálfri sér. Eftir enn einn þungan veturinn af stanslausum rifrildum um allt og ekkert þar sem fólk raðast í andstæðar fylkingar eftir skoðunum sínum á því hversu mikið malbik eigi að vera í landinu, leiðindaveður sem ætlar engan enda að taka og júróvisíon-afhroðið er komið að því að allir geti loks aftur sameinast um eitthvað, fótbolta.
Stjórnmálamenn, verkamenn, indí-tónlistarmenn, sjúkraliðar, snapchat-áhrifavaldar og allir hinir sem eru á milli þessarra hópa gleyma öllu sem aðgreinir okkur, umfaðma það sem tengir okkur, og standa heilshugar á bakvið liðið sem vann EM fyrir tveimur árum án þess að vinna það í hefðbundnum skilningi.
Þegar leikurinn við Argentínu hefst verðum við öll, að minnsta kosti andlega, andlitsmáluð í landsliðsbúning og tilbúin að gleyma því tímabundið hvað það var vandræðalegt að gera Víkingaklappið í öllum þessum brúðkaupum á undanförnum árum.
Ekki bara lítið
Ísland er fámennasta þjóð sem nokkru sinni hefur leikið á heimsmeistaramóti í knattspyrnu með okkar 350.710 landsmenn. Næst fjölmennasta þjóðin er Úrúgvæ með tíu sinnum fleiri íbúa. Í Nígeríu, sem er með Íslandi í riðli, búa um 186 milljónir manns, að minnsta kosti. Það eru til 530 Nígeríubúar fyrir hvern Íslending.
Við vorum líka fámennasta þjóð sem hafði komist á EM U21-árs liða þegar við gerðum það sumarið 2011. Við vorum fámennasta þjóð sem nokkru sinni hafði næstum því komist á HM, þegar við töpuðum fyrir Króatíu í svekkjandi umspili haustið 2013. Og við vorum fámennasta þjóðin sem hafði leikið á Evrópumeistaramóti þegar liðið spilaði á slíku í Frakklandi sumarið 2016.
Þessar staðreyndir skipta engu máli. Það sem skiptir máli er að Ísland, þrátt fyrir fámennið, á eitt besta landslið í heimi. Og er ekki á lokamóti vegna þess að það var heppið, heldur vegna þess að það er frábært.
Höfum ekki gleymt leiknum
Af hverju er það þannig? Þá má leita að ástæðunni fyrir þessu í klisjunum um fleiri gervigrasvelli eða knattspyrnuhallir. Í aukinni þjálfaramenntun. Í alþjóðavæðingunni. Það má leita að henni í betri umgjörð. Að íslensku stuðningsmennirnir hafa farið frá því að vera á meðal þeirra passívustu í heimi fyrir að vera flatir, í að vera á meðal þeirra þekktustu í sama heimi fyrir að vera hljóðmúr.
En helsta ástæðan er örugglega sú sem Viðar Halldórsson, dósent í félagsfræði við Háskóla Íslands og höfundur bókarinnar „Sport in Iceland: How small nations achieve international success“, setti fram í grein sem hann birti í Kjarnanum í október í fyrra. Þar sagði hann að almenn nálgun Íslendinga á íþróttir væri enn heilbrigð og árangursrík og að íslenskur íþróttakúltúr væri enn frekar ósnortinn af peningavæðingunni sem tröllríður honum í flestum öðrum löndum. „Við Íslendingar erum enn þá áhugamenn í eðli okkar. Við höfum ekki gleymt leiknum í íþróttunum. Íslensku leikmennirnir setja landsliðið í fyrsta sæti. Þeir eru vinir og félagar, þeir spila með hjartanu og smita frá sér metnaði, jákvæðni og trú sem gerir það að verkum að það er eins og við séum allt í einu komnir með tólfta, og jafnvel þrettánda manninn, inn á völlinn. Það eru þessir grundvallarþættir góðra liða sem virka svo sjálfsagðir í orði, en eru það ekki endilega á borði.“
Ekkert er ómögulegt
„Leyndarmálið að því að vinna heimsmeistaramótið er samheldni,“ segir hinn alræmdi Marco Materazzi, sem náði þeim áfanga með Ítalíu árið 2006, í nýlegum pistli sem birtist í The Guardian. Auðvitað má segja að skítug orð hans um systur Zinedine Zidane, sem urðu til þess að þá besti leikmaður í heimi skallaði Materazzi í bringuna og var rekinn út af í úrslitaleiknum, hafi hjálpað til.
En Materazzi segir að það hafi ekki skipt neinu máli. Aðalatriðið hafi verið að ítalska liðið hafi verið meira en samansafn knattspyrnumanna, þeir voru vinir og samheldnin var lykilhráefni þess. Tengingin náði langt út fyrir að spila fótbolta saman. „Ítalía vann heimsmeistaramótið 2006 vegna þess að þeir sem spiluðu og þeir sem gerðu það ekki voru á sama stigi; það voru aldrei nein vandamál, allir voru tilbúnir til að selja sálu sína fyrir treyjuna hvenær sem á þurfti að halda. Það skipti ekki máli hvort þú værir stjörnuleikmaður eða ekki.“
Leyndarmál Materazzi er sterkasta vopn íslenska landsliðsins í knattspyrnu. Liðið er miklu betra en einingarnar sem það er samansett úr.
Þess vegna er ekkert ómögulegt. Ekki einu sinni að Ísland vinni HM.
