Á örfáum dögum hefur Reykja­vík, líkt og margar borgir, breyst úr því að vera iðandi mann­lífspottur yfir í eyði­leg torg og stræti. Þessa dag­ana er sér­kenni­leg upp­lifun að fá sér göngutúr um mið­bæ­inn, nán­ast eins og að rölta um inni í dystópískri kvik­mynd – eða! Kannski minnir nú borgin öllu frekar á ver­öld sem var, sjálfa sig fyrir ein­hverjum ára­tugum síð­an. Göt­urnar tóm­ar, reglu­verkið stíft. Flestir útlend­ingar farnir úr landi og borg­ar­búar halda sig heima.

Óvissan liggur í loft­inu, nán­ast áþreif­an­leg í tóm­legri götu­mynd­inni. Hvað bíður okk­ar, hvað bíður fyr­ir­tækj­anna, hvað er að ger­ast? Um leið og hætta steðjar að heilsu okk­ar, jafn­vel lífi, blasir við hættan á djúpri kreppu. Það verður kreppa, en hversu djúp hún verð­ur, vitum við ekki enn­þá. Rétt eins og við vitum ekki hversu margir munu veikj­ast alvar­lega.

Samt! Það er byrjað að birta, vorið er á næsta leiti. Úti má heyra fugla­söng. Við erum ennþá lif­andi.

Ekki er allt svo með öllu illt að ekki boði nokkuð gott. Nú gefst færi á að dansa einn á torg­inu fyrir framan Hall­gríms­kirkju, torgi sem vana­lega er iðandi af lífi. Krökkt af fólki. Ein­hverju sem er ekki lengur þarna. Kirkjan gnæfir yfir tómum stræt­um.

Við göngum frá Hall­gríms­kirkju niður tóman Skóla­vörðu­stíg­inn, tvö ein­tök af Palli var einn í heim­in­um. Upp­lifunin er ögn óraun­veru­leg, um leið og umhverfið minnir okkur á æsk­una. Þá vorum við báðar vanar að dóla okkur svo mikið ein­ar, nema án síma, tölvu og meira að segja stundum án sjón­varps. Maður spyr sig þó: Hversu lengi á þetta eftir að vara svona?

Verður ver­öldin aftur söm? Við trúum því að hún verði aftur söm við sig. Samt, þegar svona margt breyt­ist á örstuttum tíma verður maður með­vit­aður um hversu litla stjórn mann­eskjan hefur á líf­inu almennt. Nú þegar ósýni­leg veira er búin að koll­varpa háþró­uðum tækni­sam­fé­lög­um heims­ins.

Næst liggur leiðin á Berg­staða­stræti svo rit­höf­und­ur­inn geti kíkt á mömmu sína, Sig­ríði Hall­dórs­dótt­ur. Mamman er, eins og mæður svo margra, að nálg­ast sjö­tugt og því sjálf­krafa í ákveðnum áhættu­hópi. Þar sem mamman býr mið­svæðis fylgir því líka sú áhætta að fólk droppi við. Það er vant því að detta inn í kaffi og spjall við nota­legt eld­hús­borð­ið. En nú getur það verið lífs­hættu­legt, eins og ýmis­legt annað sem við höfum tekið sem gefnu í hvers­deg­in­um! Samt sem áður er hægt að heilsa upp á fólk, bara svo lengi sem maður stígur ekki inn fyrir dyra­þrösk­uld­inn.

Rit­höf­und­ur­inn reynir að heim­sækja móður sína reglu­lega en gætir þess að hvika ekki frá graffi­tí-­veggnum and­spænis úti­dyr­un­um, jafn­vel þó að móð­irin and­varpi, allt að því þjáð: Ætlarðu í alvör­unni ekki að koma inn!

Við röltum aftur út Berg­staða­stræt­ið, út á Skóla­vörðu­stíg, og göngum fram­hjá Kaffi­fé­lag­inu. Vana­lega kemur þar saman fjöl­mennur hópur á morgn­ana, ýmsir kjaftaglaðir með ein­dæmum og ósparir á skoð­anir sínar á öllu því sem gengur á í sam­fé­lag­inu. Þarna fáum við okkur stundum morg­un­kaffi því það getur verið svo góð inn­spýt­ing fyrir greina­skrif að heyra ólíkar radd­ir. En núna vita ekki einu sinni mælsk­ustu mann­eskjur hvað er eig­in­lega hægt að segja.

Að vísu mæta ein­hverjir ennþá í morg­un­sopann og gæta að því að standa með fjar­lægð á milli sín. En þeir eru miklu færri en vana­lega og nú, þegar liðið er á dag­inn, er hvergi neinn að sjá. Eina nær­veran sem við skynjum er ilm­ur­inn af góða, ítalska kaff­inu hans Ein­ars í Kaffi­fé­lag­inu. Hættu­lega lokk­andi!

Oft hefur verið líf­legra um að lit­ast í Banka­stræt­inu. Við horfum á eftir einni mann­eskju hraða sér eitt­hvert út í blá­inn. Tóbaks­búðin Björk er þó opin á þessum síð­ustu og verstu. Sýni­lega er til­vilj­un­ar­kennt hvaða búðir eru opnar og þrátt fyrir allt og allt, við­var­anir lækna og heil­brigð­is­yf­ir­valda þess efnis að tóbak auki lík­urnar á hættu­legum veik­ind­um, þá er vina­legt að sjá opna búð.

Og reyndar er Ríkið líka opið. Þar fyrir utan húkir ein­mana hundur og bíður eig­anda síns. Von­andi var þó minna um heimapartí þessa helg­ina heldur en þá síð­ustu þegar lög­reglan þurfti að sinna óvenju mörgum útköllum í heima­hús. Það getur vissu­lega verið hjarta­styrkj­andi að fá sér sopa en um leið lúrir hættan á að höml­urnar farist fyr­ir. En það þarf svo sem ekk­ert áfengi þessa dag­ana til að stíga villtan dans á Lækj­ar­torgi, alveg blygð­un­ar­laus. Eini veg­far­and­inn á ferli hefur þó gaman af.

Það er ein­hver heimsendastemn­ing við að sjá Kaffi París svo inni­lega lokað að búið er að stafla öllum stólum upp á borð. Það er af sem áður var, hugsum við.

Óneit­an­lega er eitt­hvað ögn list­rænt við að sjá bréf­bera einan á hjóli fyrir framan Lista­safn Reykja­vík­ur. Það leiðir hug­ann að því að víðs vegar í sam­fé­lag­inu er fólk að vinna störf sín og á sinn hátt að halda gang­verki þess lif­andi. Á sinn hátt er allt þetta fólk björg­un­ar­sveit. Það stendur vakt­ina í fremstu víg­línu.

Og hér er svo allt fólkið – eftir allt sam­an! Allir bara á Bæj­ar­ins bestu! Sama hvað ger­ist í heim­in­um, fólk heldur áfram að fá sér pylsu með öllu. Eða bara með sinn­epi eins og Clinton forð­um.

Í apó­tek­inu er vel tekið á móti okk­ur. Þar má finna hitt og þetta sem er gott og jafn­vel ráð­legt að eiga. Lyfja­fræð­ing­arnir halda sér í öruggri fjar­lægð, við­ræðu­góðir og hlý­leg­ir. Sér­stakt sprittteymi sér um að spritta og þrífa fyrir við­skipta­vini. Tveir menn sem mæta nú í apó­tekið tvisvar í viku til að spritta.

Það er ekki úr miklu að moða fyrir ein­hleypa þessa dag­ana. Strang­lega bannað að kyssa og knúsa aðra en heim­il­is­með­limi. Þá má halla sér upp að svona dúkku­vini, nema maður búi svo vel að eiga kyn­lífs­dúkku.

Í dyr­unum af einni af þessum opnu búðum stendur mynd­list­ar­mað­ur­inn og versl­un­ar­eig­and­inn Jóhann Torfa­son. Hann glottir góð­lát­lega framan í dag­inn og segir okkur að hjá sér sé hægt að panta vöru, þó nokkuð sé um að fólk panti Reykja­vík­ur­púsl. Það getur þá stytt sér stundir við að rústa Reykja­vík og púsla henni aftur sam­an.

Okkur líður bara nokkuð vel eftir göngut­úr­inn, enda þjóð­ráð að fara í göngut­úr, þó að borgin sé tóm­leg að sjá. Bara að hafa í huga að passa upp á fjar­lægð­ina og detta ekki á neinn! Göngut­úrar gera okkur gott og eru krafta­verka­meðal í ástandi sem þessu.

Mynd­ir: Bára Huld Beck