Karlar og minna menntaðir hrífast af Miðflokknum

Flokkur Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar er á mjög svipuðu róli nú í könnunum og hann var í síðustu kosningum. Hann á erfitt uppdráttar á höfuðborgarsvæðinu og hjá ungu fólki en er sterkur á landsbyggðinni.

Sigmundur Davíð Gunnlaugsson er formaður Miðflokksins.
Sigmundur Davíð Gunnlaugsson er formaður Miðflokksins.
Auglýsing

Um miðjan sept­em­ber 2017 sprakk rík­is­stjórn Bjarna Bene­dikts­sonar eftir nokk­urra mán­aða setu og boðað var til nýrra kosn­ing­ar. Þegar það gerð­ist hafði Sig­mundur Davíð Gunn­laugs­son verið í póli­tískri eyði­merk­ur­göngu í næstum eitt og hálft ár, eða frá því að hann sagði af sér sem for­sæt­is­ráð­herra vegna Wintris-­máls­ins í apríl ári áður. 

Hann tap­aði svo for­manns­slag í Fram­sókn­ar­flokknum þá um haustið en ákvað að bjóða sig samt sem áður fram fyrir hönd þess flokks í kosn­ing­unum í októ­ber 2016. 

Öllum sem með fylgd­ust átt­uðu sig þó á að engin ró var innan Fram­sókn­ar­flokks­ins. Í maí 2017 stofn­aði Sig­mundur Davíð Fram­fara­fé­lagið utan um sína póli­tíska stefnu og um tvö hund­ruð manns, þar af margir áhrifa­menn innan Fram­sókn­ar, mættu á stofn­fund þess. Flestir töldu þó að Sig­mundur Davíð myndi gera eina loka­til­raun til að end­ur­heimta for­mennsku í sínum gamla flokki á flokks­þingi sem áætlað var í byrjun árs 2018.

Nýjar kosn­ingar haustið 2017 breyttu þeim áformum og níu dögum eftir að sitj­andi rík­is­stjórn sprakk vegna upp­reist-æru máls­ins sagði Sig­mundur Davíð sig úr Fram­sókn­ar­flokknum og stofn­aði nýtt fram­boð, sem síðar fékk nafnið Mið­flokk­ur­inn. 

Mik­ill árangur á skömmum tíma

Á skömmum tíma tókst að manna alla lista og ná besta árangri sem nýtt stjórn­mála­afl hefur nokkru sinni náð í fyrstu Alþing­is­kosn­ingum sínum seint í októ­ber sama ár, rúmum mán­uði eftir að Sig­mundur Davíð sagði sig úr Fram­sókn. Alls fékk flokk­ur­inn 10,9 pró­sent atkvæða og sjö þing­menn. Það fjölg­aði síðan um tvo í þing­flokknum eftir Klaust­ur­málið svo­kall­aða, þegar tveir brottreknir þing­menn úr Flokki fólks­ins, Ólafur Ísleifs­son og Karl Gauti Hjalta­son, gengu til liðs við hina sem sátu með þeim á sum­bli þetta nóv­em­berkvöld 2018. 

Auglýsing
Miðflokknum gekk líka vel í sveit­ar­stjórn­ar­kosn­ing­unum 2018 og er með alls tíu sveit­ar­stjórn­ar­full­trúa. Þar af er einn í Reykja­vík, Vig­dís Hauks­dóttir sem sæk­ist eftir því að verða næsti vara­for­maður flokks­ins. 

Minnst fylgi á höf­uð­borg­ar­svæð­inu

Eng­inn flokkur hefur sveifl­ast jafn mikið í fylgi og Mið­flokk­ur­inn á yfir­stand­andi kjör­tíma­bili sam­kvæmt könn­unum MMR. Eftir að Klaust­ur­málið komst í hámæli fór fylgi flokks­ins niður í 5,9 pró­sent en tæpu ári síð­an, í kjöl­far lang­vinns mál­þófs til að tefja fyrir afgreiðslu þriðja orku­pakk­ans svo­kall­aða, náði það sínum hæstu hæðum og mæld­ist 16,9 pró­sent. ­Mikil fylgni er milli breyt­inga á stuðn­ingi við Mið­flokk­inn ann­ars­vegar og Sjálf­stæð­is­flokk­inn hins veg­ar. Þegar Mið­flokk­ur­inn hækkar lækkar Sjálf­stæð­is­flokk­ur­inn, og öfugt. Þetta bendir til þess að flokk­arnir séu að fiska í sömu tjörnum eftir kjós­end­um.

Und­an­farið hefur fylgið þó verið rétt undir kjör­fylgi. Í síð­ustu tveimur könn­unum MMR hefur með­al­tals­fylgið til að mynda mælst 10,3 pró­sent. Og mik­ill stöð­ug­leiki er í bak­grunns­breytum kjós­enda flokks­ins. 

Þegar fylgið er borið saman við það sem mæld­ist í tveimur könn­unum MMR í kringum síð­ustu kosn­ing­ar, þar sem nið­ur­staðan var nákvæm­lega sú sama og í kosn­ing­unum 2017 (10,9 pró­sent), sést að Mið­flokknum gengur heldur verr að ná til yngstu kjós­end­anna nú en þá. Hjá þeim kjós­endum sem eru undir þrí­tugu mælist stuðn­ingur við flokk­inn nú 6,1 pró­sent, en var 9,2 pró­sent fyrir rúmum þremur árum. Stuðn­ingur í öðrum ald­urs­hópum er hins vegar meira og minna á svip­uðu róli, á milli tíu til tólf pró­sent.

Höf­uð­borg­ar­svæðið er áfram sem áður það land­svæði þar sem flokk­ur­inn á erf­ið­ast upp­dráttar en fylgi hans þar mælist 7,1 pró­sent. Til sam­an­burðar mælist það 16,4 til 17,8 pró­sent á Norð­ur­landi, Aust­ur­landi og Suð­ur­land­i. 

Menntun og kyn ráð­andi breytur

Stuðn­ingur við Mið­flokk­inn er mjög mis­mun­andi eftir mennt­un­ar­stigi. Flokk­ur­inn nýtur mestra vin­sælda hjá þeim sem hafa mest lokið grunn­skóla­prófi, en þar mælist fylgi hans 18,4 pró­sent. 

Hjá þeim sem hafa lokið háskóla­prófi mælist fylgið hins vegar lít­ið, eða 5,2 pró­sent. 

Kyn er líka ráð­andi breyta þegar kemur að stuðn­ingi við Mið­flokk­inn. Hann er mun vin­sælli hjá körlum en kon­um. Alls segj­ast 14 pró­sent karla að þeir myndu kjósa flokk­inn í dag en ein­ungis 5,5 pró­sent kvenna. Stuðn­ingur á meðal karla hefur auk­ist lít­il­lega frá 2017 en stuðn­ingur á meðal kvenna hefur dreg­ist saman um þriðj­ung og er 5,5 pró­sent. 

Tekjur virð­ast hins vegar ekki skipta máli þegar kjós­endur eru að ákveða hvort Mið­flokk­ur­inn höfði til þeirra. Þannig segj­ast 10,2 pró­sent þeirra sem eru með undir 400 þús­und krónur í heim­il­is­tekjur á mán­uði að þeir myndu kjósa flokk­inn í dag en níu pró­sent þeirra sem eru með yfir 1,2 millj­ónir króna á mán­uði í tekj­ur. Stuðn­ingur hjá þeim tekju­hópum sem eru þar á milli er mjög svip­að­ur, sveifl­ast frá 9,0 í 10,4 pró­sent.

Úttekt á bakgrunni stuðningsmanna flokka

Kjarn­inn hefur fengið aðgang að gögnum um bak­grunns­breytur þeirra sem svarað hafa könn­unum MMR um fylgi stjórn­mála­flokka. Þær breytur sem um ræðir eru kyn, ald­ur, búseta, menntun og heim­il­is­tekj­ur. Gögnin eru ann­ars vegar úr síð­ustu tveimur könn­unum MMR, sem gerðar voru 23-28. októ­ber og 6-11. nóv­em­ber 2020 (sam­tals 1.858 svar­end­ur), og hins vegar úr tveimur könn­unum sem gerðar voru öðru hvoru megin við síð­ustu þing­kosn­ingar árið 2017. Með því að skoða þær kann­an­ir, sem fram­kvæmdar voru 26-27. októ­ber og 14.-17. nóv­em­ber 2017 (sam­tals 1.924 svar­end­ur), er hægt að sjá þær breyt­ingar sem orðið hafa á bak­grunns­breytum stuðn­ings­manna flokk­anna frá þeim tíma. Næstu daga mun Kjarn­inn birta umfjöllun um alla þá átta flokka sem mældir eru í könn­unum MMR og í kjöl­farið ýmis konar aðra umfjöllun byggða þeim upp­lýs­ingum sem gagna­safnið geym­ir. 

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira eftir höfundinnÞórður Snær Júlíusson
Meira úr sama flokkiFréttaskýringar