Sam­starfs­fólk hennar í rík­is­stjórn­ látið málið hlaupa með sig í gönur

Sig­ríður ræddi aftur á móti aðdrag­anda afsagnar sinnar í Víg­lín­unni um síð­ast­liðna helg­i. 

„Ég get sagt það heið­ar­lega að þeir fundir sem ég átti með til­teknu fólki, þeir komu mér á óvart að því leyti að mér fund­ust bara allir sem ég tal­aði við vera bara hálf haus­laus­ir. Hafa misst ein­hvern veg­inn fót­inn og koðnað ein­hvern veg­inn niður og menn voru ein­hvern veg­inn algjör­lega óund­ir­búnir fyrir þetta,“ sagði Sig­ríð­ur. 

Það væri furðu­legt.

Hún sagði jafn­framt að sam­starfs­fólk hennar í rík­is­stjórn sem hún ræddi við hefði látið málið hlaupa með sig í gön­ur. „Ein­stakir menn ætl­uðu sér síðan að láta þetta snú­ast um mína per­sónu og því ætl­aði ég nú ekki að sitja und­ir, svo sann­ar­lega ekki.“

Stofnun milli­dóm­stigs

Byrjum á byrj­un­inni. Lengi hafði verið rætt um nauð­syn þess að setja á fót milli­dóm­stig á Íslandi og að dóms­kerfið yrði þar með á þremur stigum í stað tveggja. Á vef Stjórn­ar­ráðs­ins kemur fram að árið 1972 hafi þáver­andi dóms­mála­ráð­herra skipað sér­staka rétt­ar­fars­nefnd og á grund­velli til­lagna hennar hafi verið lagt fram á árunum 1975 til 1976 frum­varp um milli­dóm­stig sem síðan hefur gengið undir nafn­inu Lög­réttu­frum­varp­ið. Meg­in­mark­mið frum­varps­ins voru hrað­ari með­ferð dóms­mála og auk­inn aðskiln­aður dóms­valds og fram­kvæmd­ar­valds. Þetta frum­varp var lagt fram á Alþingi með ýmsum breyt­ingum alls fimm sinnum á árunum þar á eftir en náði ekki fram að ganga. Hug­myndin um milli­dóm­stig lá eftir það í dvala og var ekki hluti af þeim breyt­ingum á dóm­stóla­skipan og rétt­ar­farsum­bótum sem inn­leiddar voru hér á landi á árinu 1992

Í des­em­ber árið 2006 rit­aði dóm­stóla­ráð bréf til dóms­mála­ráð­herra í til­efni þess að til með­ferðar var frum­varp til nýrra laga um með­ferð saka­mála. Þar var lagt til að komið yrði á fót milli­dóm­stigi í saka­málum til að koma til móts við sjón­ar­mið um rétt­láta máls­með­ferð þannig að full­nægt yrði kröfum mann­rétt­inda­sátt­mála Evr­ópu um áfrýjun dóma í saka­mál­um. Síðar skip­aði dóms­mála­ráð­herra nefnd til að fjalla um hvernig best mætti tryggja milli­liða­lausa sönn­un­ar­færslu í með­ferð saka­mála og skil­aði hún skýrslu um málið 1. októ­ber 2008. 

Taldi nefndin margt benda til þess að gild­andi fyr­ir­komu­lag um sönn­un­ar­færslu fyrir Hæsta­rétti Íslands bryti gegn meg­in­regl­unni um milli­liða­lausa sönn­un­ar­færslu og gengi í ber­högg við mann­rétt­inda­sátt­mála Evr­ópu. Ekki hefði tíðkast í fram­kvæmd að rétt­ur­inn end­ur­mæti nið­ur­stöðu hér­aðs­dóms um sönn­un­ar­gildi fram­burðar með því að taka skýrslur af ákærða eða vitnum þar fyrir dómi. Þess í stað hefði rétt­ur­inn oft­ast gripið til þess ráðs að ómerkja dóm og vísa málum aftur heim í hér­að. Beit­ing úrræð­is­ins ylli oft töfum á með­ferð máls, auk þess sem ekki væri unnt að beita því nema einu sinni í hverju máli. Lagði nefndin til að stofn­aður yrði dóm­stóll á milli­dóm­stigi.

Frum­vörp um stofnun milli­dóm­stigs sam­þykkt 2016

Þann 8. októ­ber 2010 héldu Ákærenda­fé­lag Íslands, Dóm­ara­fé­lag Íslands, Lög­fræð­inga­fé­lag Íslands og Lög­manna­fé­lag Íslands mál­þing um stofnun milli­dóm­stigs hér á landi. Þar kom fram mik­ill ein­hugur um stofnun milli­dóm­stigs í einka­málum og saka­mál­um. Þessi félög sendu í kjöl­farið erindi til dóms­mála- og mann­réttinda­ráðu­neyt­is­ins þar sem skorað var á dóms­mála­ráð­herra að beita sér fyrir stofnun milli­dóm­stigs í einka­málum og saka­mál­um. Ráðu­neytið ákvað þann 13. des­em­ber 2010 að skipa vinnu­hóp til að fylgja þessu erindi eft­ir. Fékk vinnu­hóp­ur­inn þau fyr­ir­mæli „að taka til skoð­unar þörf­ina á að setja á fót hér á landi milli­dóm­stig sem taki bæði til saka­mála og einka­mála, kosti þess og galla og hvernig slíku milli­dóm­stigi væri best fyrir komið auk þess að leggja mat á þann kostnað sem slíku væri sam­fara.“ Þá skyldi hóp­ur­inn hafa sam­ráð við full­trúa fram­an­greindra félaga við vinnu sína. Vinnuhóp­ur­inn skil­aði inn­an­rík­is­ráðu­neyt­inu skýrslu í júní 2011 þar sem fjallað var ítar­lega um stofnun milli­dóm­stigs og kostir og gallar hinna ýmsu leiða rakt­ir.

Árið 2013 skip­aði inn­an­rík­is­ráð­herra nefnd til að vinna frum­varp til að setja á fót milli­dóm­stig. Skil­aði nefndin frum­varpi sínu í mars 2015. Í fram­haldi af því var að til­stuðlan þáver­andi inn­an­rík­is­ráð­herra, Ólafar Nor­dal, unnið að frek­ari útfærslu frum­varps­ins auk þess sem til­högun stjórn­sýslu dóm­stóla var tekin til nán­ari athug­un­ar. Í kjöl­far­ið, eða í mars 2016, lagði inn­an­rík­is­ráð­herra fram tvö laga­frum­vörp á Alþingi um stofnun milli­dóm­stigs hér á landi, ann­ars vegar frum­varp til nýrra laga um dóm­stóla og hins vegar frum­varp til laga um breyt­ingu á lögum um með­ferð einka­mála og lögum um með­ferð saka­mála. Bæði frum­vörpin voru sam­þykkt á Alþingi þann 26. maí 2016. 

Listi dóms­mála­ráð­herra ólíkur þeim lista sem dóm­nefnd lagði fram

Sig­ríður Á. And­er­­sen þing­maður Sjálf­stæð­is­flokks­ins tók við sem dóms­mála­ráð­herra í kjöl­far þess að rík­­is­­stjórn Bjarna Bene­dikts­­sonar var kynnt til leiks í jan­úar 2017.

Hún birti þann 30. maí 2017 til­­lögu sína yfir þá 15 umsækj­endur sem hún vildi skipa í Lands­rétt – þetta nýja milli­dóms­stig sem átti að taka til starfa í byrjun jan­úar árið eft­ir. Þá myndu öll saka­mál sem áfrýjað hefði verið til Hæsta­réttar fyrir þann tíma fær­ast til Lands­réttar sem myndi ljúka með­ferð þeirra.

Listi Sig­ríðar var aftur á móti frá­­brugð­inn þeim lista sem dóm­­nefnd um hæfi umsækj­enda hafði lagt fram tæpum tveimur vikum áður. Fjórir af þeim 15 sem dóm­­nefndin hafði mælt með voru ekki lengur til­­­nefndir og fjórir aðrir komnir í þeirra stað. Kynja­hlut­­föll höfðu verið löguð umtals­vert. Í stað tíu karla og fimm kvenna vildi ráð­herr­ann skipa átta karla og sjö kon­­ur. Kynja­­sjón­­ar­mið réðu þó ekki för við breyt­ing­una að sögn ráð­herra. Þau eru ekki hluti af rök­­stuðn­­ingi hennar fyrir breyttri röð­un, heldur ein­ungis dóm­­ara­­reynsla, sem Sig­ríður taldi að gera ætti hærra undir höfði við val á dóm­­ur­­um.

Málið tók hins vegar aðra stefnu þegar Kjarn­inn birti lista dóm­­nefndar um hæfi 33 umsækj­enda um emb­ætti dóm­­ara í Lands­rétt í sömu viku í lok maí. Þar var umsækj­endum raðað í röð eftir hæfi, að mati dóm­­nefnd­­ar. Í ljós kom að þeir sem dóm­­nefnd hafði sett í sjö­unda, ell­efta, tólfta og fjórt­ánda sæti yfir hæf­­ustu umsækj­endur voru ekki á lista dóms­­mála­ráð­herra. Í þeirra stað voru komnir umsækj­endur sem dóm­­nefnd hafði sett í sæti 17, 18, 23 og 30.

Í skýrslu dóm­nefndar um hæfi umsækj­enda komu fram upp­lýs­ingar þar sem reynsla af dóms­störfum umsækj­enda var borin sam­an. Þar var Eiríkur Jóns­son, pró­fessor við laga­deild Háskóla Íslands, settur í 18. sæti. Fyrir neðan hann, og þar af leið­andi með minni dóm­ara­reynslu, voru nokkrir umsækj­endur sem dóms­mála­ráð­herra vildi skipa í Lands­rétt. Þeirra á meðal voru Oddný Mjöll Arn­ar­dótt­ir, Jóhannes Sig­urðs­son og Krist­björg Steph­en­sen, sem hafði enga dóm­ara­reynslu. Öll þrjú lentu einnig neðar í heild­ar­mati dóm­nefndar á umsækj­end­um. Þar var Eiríkur í sjö­unda sæti, Krist­björg í því átt­unda, Jóhannes í því níunda og Oddný Mjöll í þrett­ánda sæti. Samt ákvað ráð­herra að skipa þau öll þrjú eftir að dóms­mála­ráð­herra ákvað að gefa dóm­ara­reynslu aukið vægi við skipan dóm­ara, og víkja þar með frá nið­ur­stöðu dóm­nefnd­ar.

Ákvað að skipa ekki 4 af þeim 15 sem dóm­nefnd hafði talið hæf­asta

Með ákvörðun sinni ákvað Sig­ríður að skipa ekki fjóra af þeim 15 sem dóm­nefnd hafði talið hæf­asta til að sitja í Lands­rétti. Einn þeirra var Eirík­ur, sem lenti líkt og áður seg­ir, í sjö­unda sæti á lista dóm­nefndar yfir þá sem hún taldi hæf­asta til að sitja í rétt­in­um. Jón Hösk­ulds­son, sem hefur ára­langa reynslu sem dóm­ari, lenti í 11. sæti á lista dóm­nefnd­ar, en hlaut heldur ekki náð fyrir augum Sig­ríð­ar. Það gerðu heldur ekki Jóhannes Rúnar Jóhanns­son, sem var í 12. sæti, eða Ást­ráður Har­alds­son, sem var í 14. sæti.

Þess í stað bætti Sig­ríður fjórum inn á list­ann. Þar ber fyrst að nefna Ásmund Helga­son, sem var númer 17 á lista dóm­nefndar um hæfi umsækj­enda og í 13. sæti þegar sam­an­burður var gerður á umsækj­endum á grund­velli reynslu af dóms­störf­um. Arn­fríður Ein­ars­dóttir var í 18. sæti á lista dóm­nefndar um hæfi umsækj­enda en Sig­ríður gerði samt sem áður til­lögu um hana í eitt af emb­ætt­unum 15. Arn­fríður er eig­in­kona Brynjars Níels­son­ar, sam­flokks­manns Sig­ríðar og for­manns stjórn­skip­un­ar- og eft­ir­lits­nefndar á þeim tíma.

Ragn­heiður Braga­dóttir var líka valin af Sig­ríði þrátt fyrir að hafa lent í 23. sæti á hæf­is­lista dóm­nefnd­ar. Bæði Ragn­heiður og Arn­fríður voru reynslu­miklir dóm­ar­ar.

Sá síð­asti sem hlaut ekki náð fyrir augum dóm­nefndar en Sig­ríður ákvað að gera til­lögu um í Lands­rétt var Jón Finn­björns­son. Hann lenti í 30. sæti af 33 á hæf­is­lista dóm­nefnd­ar. Hann hafði enga reynslu af lög­manns­störfum né stjórn­sýslu­störfum en hafði gegnt dóm­ara­störfum um ára­bil.

Alþingi sam­þykkti til­lög­una

Alþingi sam­þykkti síðan til­lögu dóms­mála­ráð­herra um 15 dóm­ara við Lands­rétt þann 1. júní 2017. Stjórn­ar­þing­menn úr Sjálf­stæð­is­flokkn­um, Við­reisn og Bjartri fram­tíð greiddu atkvæði með til­lög­unni og stjórn­ar­and­stað­an, að Fram­sókn­ar­flokknum und­an­skild­um, greiddi atkvæði á móti. Þing­menn Fram­sókn­ar­flokks­ins sátu hjá við atkvæða­greiðsl­una​. Til­lagan var sam­þykkt með 31 atkvæði gegn 22. Átta greiddu ekki atkvæð­i. 

Ást­ráður Har­alds­son stefndi íslenska rík­­inu vegna skip­un­­ar­inn­ar og það gerði Jóhannes Rúnar Jóhanns­son einnig. Hér­aðs­dómur komst að þeirri nið­ur­stöðu 15. sept­em­ber 2017, sama dag og rík­is­stjórn Sjálf­stæð­is­flokks, Við­reisnar og Bjartrar fram­tíðar sprakk, að dóms­mála­ráð­herra hefði brotið lög við skipun Land­rétt­­ar­­dóm­­ara. Dóm­­ur­inn komst að þeirri nið­­ur­­stöðu að Sig­ríður hefði átt að óska eftir nýju áliti dóm­­nefndar um hæfi umsækj­enda um dóm­­ara­­stöðu, ef hún teldi ann­­marka á áliti dóm­­nefnd­­ar­inn­­ar. Í nið­­ur­­stöðukafla dóms­ins var tekið fram að stjórn­­­sýslu­­með­­­ferð ráð­herra hefði „ekki verið í sam­ræmi við ákvæði laga nr. 50/2016 sem og skráðar og óskráðar reglur stjórn­­­sýslu­rétt­­ar­ins um rann­­sókn máls, mat á hæfni umsækj­enda og inn­­­byrðis sam­an­­burð þeirra“.

Ríkið var sýknað af bóta­­kröfum Ást­ráðs og Jóhann­esar Rún­ars. Þeim þætti máls­ins var áfrýjað til Hæsta­rétt­ar. 

Dóms­mála­ráð­herra braut stjórn­sýslu­lög

Í des­em­ber sama ár komst Hæsti­réttur Íslands að þeirri nið­ur­stöðu að Sig­ríður hefði brotið gegn stjórn­sýslu­lögum þegar hún vék frá hæfn­is­mati dóm­nefndar um skipun 15 dóm­ara í Lands­rétt.

Í dómi hans sagði að Sig­ríður hefði að lág­marki átt að gera sam­an­burð á hæfni ann­ars vegar fjög­urra umsækj­enda sem dóm­nefndin hafði metið á meðal 15 hæf­ustu en Sig­ríður ákvað að gera ekki til­lögu um að yrðu skip­að­ir, og þeirra fjög­urra sem hún ákvað frekar að skipa. Það hefði hún ekki gert og gögn máls­ins bentu ekki til þess að nein slík rann­sókn hefði farið fram af hálfu Sig­ríð­ar.

Í dómnum sagði: „Sam­kvæmt því hefði máls­með­ferð hans verið and­stæð 10. gr. stjórn­sýslu­laga og af því leiddi að það sama ætti við um með­ferð Alþingis á til­lögu ráð­herra þar sem ekki hefði verið bætt úr þeim ann­mörkum sem máls­með­ferð ráð­herra var hald­in.“

Í dómnum var fall­ist á miska­bóta­kröfur Ást­ráðs og Jóhann­esar Rún­ars. Hæsti­réttur sýkn­aði hins vegar ríkið af skaða­bóta­kröfu og hafði áður vísað frá ógild­ing­ar­kröfur Ást­ráðs og Jóhann­esar Rún­ars, sem laut að ógild­ingu þeirrar ákvörð­unar dóms­mála­ráð­herra að leggja ekki til við Alþingi að þeir yrðu skip­aðir í emb­ætti dóm­ara við Lands­rétt.

Hæsti­réttur tók hins vegar afdrátt­ar­lausa efn­is­lega afstöðu til máls­ins. Ef dóms­mála­ráð­herra ætl­aði að víkja frá áliti dóm­nefndar um veit­ingu dóm­ara­emb­ættis yrði slík ákvörðun að vera reist á frek­ari rann­sókn ráð­herra, líkt og kveðið er á um í stjórn­sýslu­lög­um.

Íslenska ríkið dæmt til að greiða skaða- og miska­bætur

Jón Hösk­ulds­­son og Ei­­ríkur Jóns­­son leit­uðu í kjöl­farið réttar síns og var ís­­lenska ríkið dæmt til að greiða þeim skaða- og miska­bætur þar sem þeir hlutu ekki skip­un, þvert á mat nefnd­ar­inn­ar. Í októ­ber 2018 komst Hér­aðs­­dómur Reykja­víkur að því að Jóni skyldu greiddar fjórar millj­ónir í skaða­bætur og 1,1 milljón í miska­bætur vegna lands­rétt­ar­­máls­ins. Þá var skaða­­bóta­­skylda Ei­­ríks við­ur­­­kennd en hann átti eftir að sækja bætur sín­ar. 

Í mars á þessu lækk­aði Lands­réttur bætur sem Jóni voru dæmdar og komst jafn­framt að þeirri nið­ur­stöðu að Eiríkur Jóns­son, sem þá var orð­inn dóm­ari við Lands­rétt, ætti ekki rétt á neinum bót­um. Sami dóm­ari skil­aði sér­at­kvæði í báðum mál­un­um. 

Eiríkur var skip­aður dóm­ari við Lands­rétt í ágúst á síð­asta ári þegar Vil­hjálmur Vil­hjálms­son hætti vegna ald­urs.

Hæstirétt­ur féllst í maí á þessu ári á mál­skots­beiðni Ei­­ríks og Jóns og mun hann því taka mál þeirra fyr­ir. Í ákvörð­unum Hæsta­rétt­ar um að veita áfrýj­un­­ar­­leyfi kom fram að líta yrði svo á að úr­­slit þess­­ara mála gæti haft for­­dæm­is­­gildi um þau atriði sem þeir Ei­­rík­­ur og Jón vísa til í mál­skots­beiðnum sín­­um. Því var fall­ist á að veita leyfið – en enn liggur ekki fyrir nið­ur­staða hjá Hæsta­rétt­i. 

Van­traust­s­til­laga felld

Sam­fylk­ingin og Píratar lögðu fram van­traust­s­til­lögu á dóms­mála­ráð­herra í byrjun mars 2018 vegna fram­göngu hennar í lands­rétt­ar­mál­inu en til­lagan var felld. 33 þing­menn stjórn­ar­flokk­anna greiddu atkvæði gegn van­traust­s­til­lög­unni en 27 þing­menn stjórn­ar­and­stöð­unnar og tveir þing­menn Vinstri grænna greiddu atkvæði með til­lög­unni. Einn þing­maður Mið­flokks­ins greiddi ekki atkvæð­i. 

Atkvæði féllu að mestu eftir flokkslín­um. Allir þing­menn Sjálf­stæð­is­flokks­ins og Fram­sókn­ar­flokks­ins greiddu atkvæði gegn van­trausti á dóms­mála­ráð­herra. Það gerðu líka níu af ell­efu þing­mönnum Vinstri grænna.

Ísland tap­aði

Mál­inu var þó alls ekki lokið en í mars í fyrra – eða ári eftir van­traust­s­til­lög­una – var síðan greint frá því að Ísland hefði brotið gegn 6. grein mann­rétt­inda­sátt­­mála Evr­­ópu sem fjallar um rétt til rétt­látrar máls­­með­­­ferðar fyrir dómi í máli gegn manni sem dæmdur var í 17 mán­aða fang­elsi í Lands­rétti. Ástæðan var sú að mað­­ur­inn fékk ekki rétt­láta máls­­með­­­ferð fyrir Lands­rétti vegna þess að Arn­­fríður Ein­­ar­s­dótt­ir, sem er dóm­­ari við rétt­inn, hefði ekki verið skipuð í hann með lög­­­mætum hætt­i.  

Vil­hjálmur H. Vil­hjálms­­­­son, verj­andi manns­ins, lagði fram kröfu í Lands­rétti þann 2. febr­­­úar árið 2018 um að Arn­­­­fríð­­ur, sem átti að dæma í mál­inu, væri van­hæf í ljósi þess að hún hefði ekki verið skipuð með réttum hætti í emb­ætti. Lands­­réttur hafn­aði kröfu Vil­hjálms og sagði að skipun Arn­­fríðar yrði ekki hagg­að.

Vil­hjálmur kærði þá nið­­ur­­stöðu til Hæsta­réttar sem komst að sömu nið­­ur­­stöðu og Lands­rétt­­ur. Þann 24. maí 2018 stað­­festi Hæst­i­­réttur svo dóm Lands­réttar í mál­inu og skjól­­stæð­ingur Vil­hjálms var dæmdur í 17 mán­aða fang­elsi.

Vil­hjálmur kærði í kjöl­farið þá nið­­ur­­stöðu að seta Arn­­fríðar í Lands­rétti væri í sam­ræmi við lög til Mann­rétt­inda­­dóm­stóls Evr­­ópu (MDE). Hann ákvað að taka málið fyrir í lok júní 2018 og veita því flýt­i­­með­­­ferð sem end­aði með þess­ari nið­ur­stöð­u. 

Þótti ekki ástæða til að stíga til hliðar

Sig­ríður taldi á þessum tíma dóm Mann­rétt­inda­­dóm­stóls Evr­­ópu ekki vera til­­efni til þess að segja af sér. Hún sagð­ist ­áfram njóta trausts hjá rík­­is­­stjórn­­inni allri og hafði því ekki í hyggju að segja af sér­. Hún sagði dóm­inn bæði ver­a ó­væntan og for­­dæma­­lausan og þá kæmi líka á óvart að dóm­­ur­inn hefði klofnað í afstöðu sinni til máls­ins. 

Sig­ríður sagði það ekki koma sér á óvart að fólk væri að krefj­­ast afsagnar hennar en hún taldi að þessi dómur gæfi ekki til­­efni til þess. „­Menn hafa haldið því á lofti eins og þeir mög­u­­lega geta. En nei, ég tel nú ekki að þessi dómur gefi til­­efni til þess og ég minni á og bendi á og árétta að afstaða íslenskra dóm­stóla til lög­­­mætis skip­unar dóm­­ar­anna í Lands­rétti liggur alveg skýr fyr­­ir. Það voru nú allar þrjár greinar rík­­is­­valds­ins sem einmitt komu að þeirri skipun og end­aði núna síð­­­ast með Hæsta­rétti sem dæmdi þessa skipun lög­­­mæta,“ sagði hún. 

Degi síð­ar, eða þann 13. mars 2019, til­kynnti Sig­ríður á blaða­manna­fundi í dóms­mála­ráðu­neyt­inu að hún myndi stíga til hliðar sem dóms­mála­ráð­herra. Á þeim fundi lýsti Sig­ríður afstöðu sinni til lands­rétt­­ar­­máls­ins í löngu máli, sagði að nið­­ur­­staðan hefði komið henni „veru­­lega á óvart“ og að hún ætl­­aði að stíga til hliðar sem ráð­herra á meðan að verið væri að fjalla meira um ­málið og vinna úr þeirri stöðu sem upp var kom­in. Hún hefði skynjað að hennar per­­sóna kynni að hafa trufl­­andi áhrif á frek­­ari með­­­ferð máls­ins.

Það er hins vegar ekki hægt að stíga til hliðar tíma­bundið sem ráð­herra. Stjórn­­­skipun lands­ins gerir ein­fald­­lega ekki ráð fyrir því. Sig­ríður var að segja af sér emb­ætti. Þór­­dís Kol­brún Reyk­­fjörð Gylfa­dóttir tók tíma­bundið við sem dóms­­mála­ráð­herra en sinnti áfram fyrri ráð­herra­­störfum líka. Áslaug Arna Sig­ur­björns­dóttir tók við emb­ætti dóms­mála­ráð­herra í sept­em­ber sama ár. 

Yfir­deild MDE stað­festi nið­ur­stöð­una

Þann 9. apríl 2019 ákvað íslenska ríkið að óska eftir end­­ur­­skoðun yfir­­­deildar Mann­rétt­inda­­dóm­stóls Evr­­ópu á dómnum sem féll 12. mars. Yfir­­­deildin stað­­festi síðan þann 1. des­em­ber síð­ast­lið­inn dóm rétt­­ar­ins í lands­rétt­­ar­­mál­inu.

Nið­­ur­­staðan var sú að Guð­­mundur Andri Ást­ráðs­­son, maður sem dæmdur var fyrir umferð­­ar­laga­brot í Lands­rétti skömmu eftir að milli­­­dóms­­stigið tók til starfa, hefði ekki notið þess að fá úrlausn máls síns fyrir sjálf­­stæðum og óvil­höllum dóm­stól. 

Yfir­­­deild dóm­stóls­ins, sem skipuð var 17 dóm­­ur­um, var ein­róma um að brotið hefði verið gegn rétti hans til rétt­látrar máls­­með­­­ferð­­ar, þar sem Arn­­fríður Ein­­ar­s­dótt­ir hefði ekki verið skipuð með lög­­­mætum hætti. Íslenska rík­­inu var gert að greiða Guð­­mundi Andra 20 þús­und evrur í máls­­kostn­að.